Volkskrant: ‘Met de dienstencheque tegen de tweedeling’

Wie stelt dat de groeiende tweedeling tussen arm en rijk, tussen laagopgeleid en hoogopgeleid overtrokken is, kent de cijfers slecht. Volgens het onderzoeksbureau O+S groeide in Amsterdam de kloof tussen het gemiddelde inkomen binnen en buiten de ring A10 in de afgelopen jaren met een paar honderd euro per jaar. De armoede in de stad neemt toe, maar dan vooral in Zuidoost, Nieuw-West en Noord en niet op de economisch bruisende grachtengordel. Amsterdam is één stad, maar gescheiden werelden tekenen zich af.

Ook op de arbeidsmarkt groeien de verschillen tussen mensen met zekere en hoge inkomens en mensen met precair en laagbetaald werk aan de basis van de arbeidsmarkt en degenen die buiten de arbeidsmarkt staan. Voor hen moeten we zoeken naar nieuwe manieren om werk, met goede arbeidsvoorwaarden, te creëren en te behouden.

Wij zien een oplossing in dienstencheques. Het idee, dat wint aan populariteit, is uiterst simpel: men koopt een cheque en verzilvert deze voor een dienst. Voorbeeld: laat je overhemden door iemand anders strijken en betaal met een cheque. Of denk aan het repareren van de wasmachine, het uitlaten van de hond of het schoonmaken van het huis. Die cheque kost 10 euro en wordt door de overheid aangevuld met nog eens 10 euro waaruit sociale premies en pensioen gefinancierd worden. Daardoor krijgt de dienstverlener ten minste het wettelijk minimumuurloon betaald.

Met de bezuinigingen op de huishoudelijke zorg introduceren verschillende Nederlandse gemeenten deze dienstencheques. Goed nieuws, want zo blijft werk in de thuiszorg behouden. Mensen met een laag inkomen krijgen de zorg van de gemeente, mensen die het zelf kunnen betalen, kopen via de dienstencheque de hulp in. Daarmee betalen ze de facto voor werk en goede arbeidsvoorwaarden voor de zorgmedewerkers.

Ondanks de navenante voordelen heeft Amsterdam nog wat koudwatervrees wanneer het gaat om dienstencheques. Zonde, want juist in Amsterdam zouden dienstencheques een flinke stap voorwaarts kunnen zijn in het streven naar een ongedeelde stad. Wij pleiten dan ook voor erop en erover: niet alleen is de Amsterdammer gebaat bij dienstencheques voor huishoudelijke zorg, maar wat ons betreft worden dienstencheques mogelijk voor een scala aan taken; van hondenuitlaat tot kleine klusjes, van babysitten tot regulier schoonmaakwerk. Wij willen in Amsterdam goed werk voor iedereen.

Consultantbureau PCW rekende voor dat de invoering in Nederland mogelijk 228 duizend banen zou opleveren. In Amsterdam betekent dat 20 duizend banen! Ongeveer 75 procent van de kosten, schatten zij, zou via directe en indirecte belastingen terugvloeien naar de schatkist.

Maar volgens ons gaan de voordelen verder dan het scheppen van banen in het witte circuit of het opvangen van bezuinigingen in de zorg. Dienstencheques zijn een manier om via de arbeidsmarkt tweedeling te bestrijden. Want dienstencheques scheppen nieuwe contacten en afhankelijkheden tussen arm en rijk, tussen hoogopgeleid en laagopgeleid. Waar de tweeverdienende, druk bezette yup behoefte heeft aan betaalbare persoonlijke diensten, zoals schoonmakers, hondenuitlaters, strijkers en babysitters, daar haalt de dienstencheque deze diensten uit het informele circuit.

Door het voor de tweeverdieners gemakkelijker en goedkoper te maken om dergelijke diensten in te huren, creëer je zowel meer fatsoenlijk werk aan de basis van de arbeidsmarkt en investeer je in het leggen van verbindingen tussen twee gescheiden werelden in onze samenleving.

Een ander belangrijk argument is dat thuiszorg niet enkel een door de overheid betaalde voorziening voor minima wordt. Door aan lagere inkomensgroepen de dienstencheques gratis of goedkoper te verstrekken, maken rijk en arm gebruik van dezelfde dienst. Alleen de prijs die voor de cheque wordt betaald, verschilt.

Vandaag spreekt de gemeenteraad van Amsterdam over de invoering van dienstencheques in de huishoudelijke zorg. Het zou een mooie eerste stap zijn. Maar als we willen dat Amsterdam een stad blijft voor alle Amsterdammers en alle Amsterdammers in gezamenlijkheid, dan moeten we veel meer investeren in een arbeidsmarkt die tweedeling tegengaat en mensen samen brengt.