‘De stad wordt mooier als mensen dagelijks met geluksgevoel door de straten lopen’

Iedereen kent een periode in zijn leven dat hij eenzaam is, zegt raadslid Maarten Poorter (PvdA). Zelf zat hij er het dichtst bij toen hij in New York ging studeren en de aanslagen op de Twin Towers plaatsvonden. ,,De universiteit ging twee weken dicht en ik kende niemand, behalve de hospita.’’ Poorter diende in de zomer van 2016 een motie in om eenzaamheid in Amsterdam terug te dringen, een initiatief dat de hele gemeenteraad steunde. ,,De stad wordt mooier als mensen dagelijks met geluksgevoel door de straten lopen.’’

Poorter, raadslid sinds 2010 en woordvoerder Zorg van de PvdA-fractie, heeft de aanpak van eenzaamheid al jaren op zijn prioriteitenlijstje staan. ,,Het onderwerp gaat me erg aan het hart. Het gaat tegen het menselijke in. Eenzame opsluiting is een van de ergste straffen die je iemand kunt geven. Het is erg pijnlijk als het tegen je zin in gebeurt. Sinds ik dit besefte, liet het me niet meer los.’’

Uit de cijfers blijkt dat eenzaamheid een serieus probleem is in de hoofdstad. In 2012 voelde 11 procent van de Amsterdammers zich ‘ernstig eenzaam’. Voor Poorter kwam het onderwerp nog dichterbij toen hij er in zijn omgeving mee werd geconfronteerd. ,,Het kwartje viel toen ik op bezoek was bij een 80-jarige vrouw die helemaal niets in huis had. Ik ben toen een brood voor haar gaan kopen. Ze woont twee hoog met dikke benen waardoor ze niet kan lopen, en ze kent niemand in deze stad. Het raakt zoveel punten: het niet mee kunnen doen, het praktische punt van de boodschappen en het gebrek aan sociale contacten. Ze kan geen kant op.’’

Het bezoek aan de vrouw emotioneerde de bevlogen Poorter. ,,Ik ging erover nadenken: wat gebeurt hier nou eigenlijk? Zo’n moment was heel bepalend toen we ons verkiezingsprogramma gingen schrijven. Toen heb ik dit centraal gesteld en gezegd: hier moeten we wat aan doen.’’ Oeverloos stelde hij het onderwerp ter sprake. ,,De stad moet ervan doordrongen zijn dat iedereen zijn steentje kan bijdragen. Dat moet groeien. Ik had me voorgenomen het tijdens elke vergadering minstens één keer over eenzaamheid te hebben.’’

Hij ziet de urgentie door de groeiende kloof die langzamerhand in de stad ontstaat. ,,Amsterdam wordt aan de ene kant levendiger, het wordt steeds meer een plek van genieten en toerisme. Maar het is ook een stad waar één op de tien mensen eenzaam en alleen thuis zit. Dat contrast maakt het probleem des te zichtbaarder.’

Eenzaamheid is iets dat álle mensen treft, merkte Poorter. ,,In de roze gemeenschap zijn mensen die eenzaamheid ervaren door een gevoel van uitsluiting. Als je erop wordt aangekeken dat je homo bent, voel je je alleen. Ik heb een indringend gesprek gehad met jonge Turkse vrouwen. Omdat ze in een familiekring leven, wordt verondersteld dat ze niet eenzaam zijn. En er zijn jongeren die naar Amsterdam komen om te studeren en stoer het eerste weekend niet naar hun ouders gaan. Sommigen vermaken zich kostelijk, maar er zijn ook studenten die dan juist eenzaamheid ervaren.’’

De gemeente kan haar rol pakken via de Wet maatschappelijke ondersteuning, zegt Poorter. ,,Je kunt de aanpak van eenzaamheid koppelen aan het beleid voor vrijwilligerswerk.’’ Daarnaast ziet hij een ,,verbindende rol’’ voor de gemeente, onder meer door er verschillende partners bij te betrekken. De aanpak moet wel een lange tijd meegaan, vindt hij. ,,Laten we dit voor 20 jaar doen en dan terugkijken: dit was de start van een beweging die Amsterdam echt heeft veranderd.’’ De aanpak heeft succes als het percentage eenzame inwoners omlaag gaat, maar bovenal als er aandacht is voor samenleven. ,,We hebben in Amsterdam de ambitie gelukkiger met elkaar te worden. De stad is niet alleen een plek waar we het met elkaar rooien, maar ook waar iedereen kan genieten.’’

De Verkenningsfase van Aanpak Eenzaamheid Amsterdam is gestart. Om te beginnen onderzocht het Amsterdamse netwerk eenzaamheid wat eenzaamheid in de context van Amsterdam is. Resultaat kun je teruglezen in dit verslag. Het document is bedoeld als basis voor de verdere uitvoering van de aanpak eenzaamheid in Amsterdam. Bovenstaand interview met PvdA-raadslid Maarten Poorter. Initiatiefnemer van Aanpak Eenzaamheid Amsterdam.