Aandacht voor depressie en eenzaamheid bij Turkse vrouwen

Depressiviteit is een groot probleem onder vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomst. Kortgeleden zaten PvdA-bestuurslid Jesse Bos en fractielid Maarten Poorter een ronde tafelgesprek voor, met vijftien vrouwen uit diverse Amsterdamse organisaties, om te spreken over sociale en psychische situatie van deze vrouwen in Amsterdam. Ook PvdA-Tweede Kamerleden Marith Rebel (tevens huisarts in Slotermeer) en Keklik Yücel waren aanwezig.

Steeds meer Amsterdammers leven in eenzaamheid en lijden aan depressies (lees ook: Staat van de Stad 2014). Vooral onder vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomt blijken deze problemen veel voor te komen. Een kwart van de van oorsprong Turkse Amsterdammers is ernstig depressief; en Turkse vrouwen maar liefst 37%. Uit het onderzoek blijkt dat vooral jongeren zich vaak depressief en eenzaam voelen. Ernstige depressies en eenzaamheid leiden tot afzondering van de samenleving. Voor deze mensen wordt het steeds moeilijker de stap buiten de deur te zetten en nieuwe contacten aan te gaan, laat staan werk te zoeken.

Ronde tafel
Alle reden voor de PvdA om een ronde tafelgesprek te organiseren. Om te verkennen hoe maatschappij en gemeente eraan kunnen bijdragen de psychosociale situatie van vrouwen uit deze groepen te verbeteren. PvdA-bestuurslid Jesse Bos en fractielid Maarten Poorter organiseerden daarom een ronde tafelgesprek waar meer dan vijftien vrouwen uit diverse Amsterdamse organisaties aan deelnamen. Daarnaast waren PvdA-Tweede Kamerleden Marith Rebel (tevens huisarts in Slotermeer) en Keklik Yücel aanwezig.

Oorzaken
Tijdens de bijeenkomst werd het beeld van depressieve en eenzame vrouwen bevestigd. Deels lijken de problemen cultureel van aard: de wij-cultuur waarin veel Turkse en Marokkaanse vrouwen leven maakt het leggen van nieuwe connecties vaak lastig. Daarnaast worden sociale uitsluiting, discriminatie, taalbeheersing en beperkte participatie als mogelijke problemen genoemd. Ook problemen in de huiselijke en relationele sfeer (slechte huwelijken, huiselijk geweld, gevolgen van importhuwelijken) komen veel voor. Schuldenproblematiek is ook een van de belangrijke oorzaken voor depressies. En het succes van kinderen op school en arbeidsmarkt is een groot zorgpunt voor veel moeders.

Hulp vanuit de wijk
Te vaak wordt hulp vanuit de geestelijke gezondheidszorg niet gezocht. De welzijnsverwerkers en huisarts aanwezig bij het gesprek geven aan dat de verwijzing naar de GGZ moeizaam verloopt. De welzijnsorganisatie Combiwel biedt wel begeleiding, maar welzijnswerk biedt geen oplossing voor alle achterliggende problemen. Daarnaast is het hulpaanbod weinig probleemgericht (te veel gericht op somatische en te weinig op geestelijke problemen). Vooral lokale buurtgerichte initiatieven zoals ‘Ik ontmoet mij’ van Zina Platform blijken effectief om vrouwen uit hun huis te krijgen en te laten participeren in activiteiten. Praten over problemen gaat het beste ‘op het tapijt’. Veel problemen worden wel gezien door professionals, maar te weinig te weinig met elkaar gedeeld. In wijkteams zou meer aandacht moeten zijn voor het psychosociale welzijn van deze vrouwen.

Emancipatie
Veel Turkse en Marokkaanse vrouwen komen niet toe aan zelfontplooiing. Het huishouden, geld- en familieproblemen eisen een te grote tol. Emancipatie begint met het bespreekbaar maken van onderwerpen als schaamte, de thuissituatie, relationele problemen, zelfbeschikking over het eigen lichaam. Ook de rol van onderwijs in de vorm van eigentijdse moedermavo’s (startkwalificerende opleidingen) zouden breder kunnen worden ingezet om vrouwen zelfstandiger te maken, en de kansen op arbeidsparticipatie te vergroten.

Initiatiefvoorstel
Fractielid Maarten Poorter komt dit voorjaar met een initiatiefvoorstel aan de gemeenteraad over dit onderwerp, waarin een aantal concrete aanbevelingen verder worden uitgewerkt. Reacties en suggesties naar aanleiding van dit verslag zijn welkom. Mail daarvoor naar [email protected].