Lees de speech van Marjolein Moorman bij de installatie van het nieuwe college

Vandaag werd in Amsterdam het nieuwe college geïnstalleerd. De PvdA maakt zicht op voor een oppositierol. Lees hier de speech die fractievoorzitter Marolein Moorman gaf in de gemeenteraad:

Voorzitter, Dit is een historisch moment voor de PvdA Amsterdam. Voor het eerst in de Amsterdamse geschiedenis …staat de PvdA Amsterdam… onder leiding van een vrouw.

De PvdA  feliciteert de drie partijen met het bereikte akkoord en de nieuwe wethoudersploeg. Het is goed dat er een nieuw bestuur is en dat de stad, drie maanden na de verkiezingen, eindelijk weer bestuurd gaat worden. Het heeft te lang geduurd.

Ik wil Eric van der Burg, de nestor van de ploeg, complimenteren met een voor zijn partij en hemzelf uitstekend onderhandelingsresultaat. Met  zijn zware portefeuille zal hij een stevig VVD-stempel kunnen drukken op de komende collegeperiode.  Ook wil ik hem nogmaals danken voor vier prettige jaren als coalitiepartner.

In deze raad is wel eens een opmerking gemaakt over de eenzijdige samenstelling van de D66 fractie. Nu wil ik Jan Paternotte graag complimenteren met zijn wethouderskandidaten: gevarieerd, divers een mooie mix van talent en ervaring. Mooi.

Ik wil Laurens Ivens vooral feliciteren met het feit dat de SP voor het eerst mee zal besturen en dat hij als achtste wethouder toetreedt tot het nieuwe college.

Voorzitter, met de installatie van een nieuw college laten we een roerige tijd achter ons. De formatie duurde historisch lang; op een dag na drie maanden.

De weg was hobbelig, aldus de heer Paternotte. Ik zou daar aan willen toevoegen dat de weg ook vooral een paar keer opengebroken bleek, dat er allerlei omleidingen waren en dat stoplichten steeds van kleur versprongen. Dat zorgde voor flinke file en veel vertraging. Maar zoals dat gaat, zodra de bestemming is bereikt, is dat allemaal vergeten. En dat is ook maar goed, want het was bijna niet meer te volgen voor Amsterdammers

Voorzitter. Terug naar de historie.  De PvdA gaat voor het eerst sinds de tweede wereldoorlog oppositie voeren in de hoofdstad. En ik zal eerlijk zijn: dat zal best wel even wennen worden. Voor u en voor ons.

De PvdA is trots op wat zij de afgelopen periode heeft bereikt.

–          Op 98 scholen krijgen 22.000 kinderen beter onderwijs ondanks zeer beperkte middelen. Het aantal zwakke en zeer zwakke basisscholen nam af van 44 in 2008 naar 4 nu.

–          De wijkaanpak zorgde ervoor dat iedere Amsterdamse buurt voor het eerste een voldoende scoort en dankzij de inzet van het vorige college werden huurstijgingen voor minima in de stad voorkomen.

–          Er werden veel nieuwe bedrijven aangetrokken en zo veel nieuwe banen gecreëerd.

–          De beoogde bezuinigingen van in totaal een half miljard werden gehaald, zonder de lasten te verzwaren.

Dit zijn enkele van de resultaten waar we trots op zijn en die we altijd zullen koesteren.

De komende jaren wacht ons oppositie.  Oppositie geeft vrijheid en kent beperkingen en kan op vele manieren vorm gegeven worden. Wat mag u de komende jaren van de PvdA verwachten?

Uiteraard blijven wij ons uiterste best doen voor deze stad.

Want wat echt telt is wat er buiten deze muren van de Stopera gebeurt. Of kinderen goed leskrijgen. Of mensen een betaalbaar huis kunnen vinden in de stad en een fatsoenlijke baan. Of mensen de zorg en de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Of je als Amsterdammer -wat je ook voelt, vindt of draagt- veilig over straat kan. Dat is wat telt, dat is waar de PvdA altijd keihard voor heeft gewerkt en dat is wat we zullen blijven doen.

Het is langs die lijnen dat we het akkoord en de uitvoering daarvan de komende jaren zullen beoordelen. Of Amsterdam een sterke en sociale stad blijft. Of Amsterdam een ongedeelde stad blijkt. Het akkoord kent mooie en minder mooie elementen.

Laat ik met de mooie beginnen:

–          Er komen meer structurele middelen voor de bestrijding van armoede.  Zo wordt het mede door de PvdA  opgerichte Jeugdsportfonds versterkt. Dat is zeer te prijzen.

–          Er blijft veel aandacht voor schuldhulpverlening.

–          En geld voor de wijkaanpak lijkt behouden te blijven

Allemaal mooi punten die op onze instemming kunnen rekenen.

Maar er zijn ook onderwerpen waar ik nog veel vragen en zorgen bij heb en die in de uitwerking- want die moet in veel gevallen nog komen- minder fraai kunnen uitpakken voor de stad. Laat ik er een paar noemen, te beginnen bij onderwijs.  Altijd een van de belangrijkste speerpunten van de PvdA Amsterdam.

Er komt veel extra geld voor onderwijs als de bezuinigingen op inkoop en de organisatie worden gerealiseerd. Dat is mooi, maar wat ik mis in het akkoord is wat er met dit geld precies gaat gebeuren.

Ik mis een duidelijke doelstelling. De paragraaf is op zijn zachtst gezegd niet erg SMART-geformuleerd. Kunnen we afspreken dat er over vier jaar in de stad geen enkele zwakke opleiding meer is, van basisonderwijs tot aan MBO?  Hoe zorgen we dat kinderen in de stad profiteren van uw inzet en niet de onderwijsconsultants en onderwijsadviesbureaus? En hoe houden we vinger aan de pols over de verbeteringen. Hoe zorgen we dat kwaliteitsverbetering ook echt duurzaam is?

De nieuwe coalitie wil niet meer dat kinderen die tegenover een school wonen voorrang krijgen bij toelating op die school.  Maar hoe voorkomt u met het afschaffen van buurtschoolbeleid daarmee dat er nog langere wachtlijsten en meer segregatie op scholen ontstaat? Dat lijkt ons het tegenovergestelde van vrijheid. En hoe denken de schoolbesturen hier eigenlijk over die er feitelijk over gaan. Wij missen een antwoord daarop in uw akkoord, maar gelukkig komt u nog met een voorstel.

Het in mijn ogen ooit beste raadslid van Amsterdam sprak nog niet zo lang geleden mooie woorden, geleend van Rousseau, in deze zaal toen het over erfpacht ging: ‘de vruchten van de aarde zijn van ons allen en de aarde is van niemand. ‘ Dat de vruchten van de aarde door dit akkoord nu alleen nog maar ten bate zullen komen van de huizenbezitters in de stad zou je een historische overwinning kunnen noemen van de twee rechtse partijen in dit college. Maar ook hier nog veel onduidelijkheden. Er staat niets in het akkoord over of de plannen alleen gelden voor particuliere huizenbezitters, of ook bedrijven. Of het alleen geldt voor nieuwe contracten of ook bestaande contracten. Over de termijn waarop de gemeente hier financieel nadeel van gaat ondervinden. Over de vraag hoe speculatie wordt tegengegaan.

Wat wel vaststaat is dat deze wijziging fundamenteel het karakter van de stad zal veranderen, niet alleen de stad van morgen, maar ook de stad van over 100 jaar.  Dat de SP ogenschijnlijk zo gemakkelijk heeft ingestemd met een wijziging die het sociale karakter van de stad zo drastisch aantast, vind ik moeilijk te begrijpen.

En dan de sociale huur. De komende vier jaar  mogen maar liefst 43.000 sociale huurwoningen verdwijnen, 20% van het totale bestand. Dit moet ook voor de SP, een partij die 100% sociaal nastreeft, en in de campagne verkondigde dat geen enkele sociale huurwoning verkocht mocht worden, toch moeilijk te verkopen zijn.

Wat betekent dit voor de startende politieagent of leraar die minder dan 34.000 euro verdient? Gaat de stad voor hem of haar op slot? Hoe houden we deze stad ongedeeld? Dat de term ongedeelde stad maar één keer in uw akkoord staat, minder vaak dan het woord hondenbelasting, stelt mij nog niet direct gerust.

Voorzitter, tot slot wil ik het hebben over de financiële onderbouwing.  De PvdA heeft grote vraagtekens bij de voorgestelde ombuigingen. Is 55 miljoen op inkoop realistisch en wat betekent dat voor de social return en duurzaamheidsdoelstellingen?  Hoe verhoudt dit zich tot de ambitie zich om inkoop en aanbestedingstrajecten meer toegankelijk te maken voor MKB-bedrijven?  Ook bij het realiseren van de slagvaardige overheid zijn vraagtekens te plaatsen. Wat is het effect hiervan op de stad? En als de bezuinigingen niet worden gehaald, gaan de plannen die veel geld kosten dan niet door?

Voorzitter, veel zal afhangen van de uitwerking van dit akkoord. Op elke pagina vindt je wel een keer de opmerking dat er nog een voorstel, een agenda, een plan komt. Dat is prima. In de behandeling van de voorstellen zal blijken wat de opmerking op pagina 34 dat de coalitie geen gesloten bolwerkt vormt, werkelijk betekent. Wij zullen elk van de voorstellen steeds op inhoud beoordelen, langs de lijnen die ik hier net heb besproken.

Voorzitter, onze fractie bestaat nog altijd uit 10 mensen. Dit weekend waren we op fractieweekend. We hebben hard gewerkt en veel plezier gehad, niet in de laatste plaats omdat we samen Spanje – Nederland keken. Hard werken en plezier hebben, dat zullen we de komende jaar blijven doen. Ik ben er trots op dat ik als eerste vrouw deze mooie club mag aanvoeren.

Voorzitter ik sluit af. Het afgelopen half jaar is voor veel mensen in deze zaal zeer intensief geweest, ook voor mij. Mijn dochter van 7 vroeg weleens, mama, die PvdA, kan je daar ook nog vanaf? Ik heb haar verteld dat ik voorlopig niet van de PvdA afga, omdat ik teveel van de stad houd en mij elke dag wil inzetten om de stad nog mooier en beter te maken.

Voorzitter, Amsterdam is van iedereen. Maar Amsterdam is ook een stad van ons samen. Een stad die is gebouwd op de peilers sterk én sociaal. Een stad waarin verschillen altijd overbrugbaar zijn en waarin we naar elkaar om blijven kijken.  Een stad waarin je hoger kunt reiken, verder kunt springen en zachter mag landen. Misschien wel de mooiste stad ter wereld.

Ik hoop dat de nieuwe coalitie dit unieke karakter van Amsterdam koestert en beschermt. Daarbij wens ik u alle succes.

Gesproken tekst geldt.