Column Marjolein Moorman: Nieuwe hoop in opkomst

Soms is politiek frustrerend. Omdat je niet voor elkaar krijgt wat je voor elkaar wil krijgen. Omdat processen stroperiger zijn dan je geduld aan kan. Of omdat goede ideeën uiteindelijk sneuvelen door partijpolitieke belangen.

Eind 2013 had de Amsterdamse gemeenteraad een goed idee. Gezamenlijk dienden we een voorstel in voor een opkomstbevorderingscampagne voor de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen. Er moest een kanteling komen in de steeds maar dalende opkomstcijfers, die de democratische legitimiteit van de lokale politiek onder druk zetten. We waren erg eensgezind in onze goede democratische intenties.

Tot het moment dat de plannen concreet werden. Een speciale commissie had plannen uitgewerkt om de opkomst te bevorderen. Zij had zich daarbij voornamelijk gericht op die gebieden waar de opkomst laag was. Een logische keuze. Je hoeft mensen die al met de stemkaart in de hand staan te trappelen, echt niet extra aan te sporen om te gaan stemmen. Dat leidt niet tot meer opkomst en is bovendien zonde van tijd en geld.

Toch dachten een aantal partijen in de gemeenteraad daar heel anders over. Overal moest de opkomst worden bevorderd, vonden zij, want stel dat een partij bevoordeeld zou worden. Het gevolg was dat 4 ton werd uitgegeven voor een campagne waarvan je vooral al kon voorspellen dat deze niets zou opleveren.

En dat bleek ook zo uit de evaluatie. Alleen onder hoogopgeleide jongeren steeg de opkomst licht. Maar over de hele linie was de opkomst nog lager dan ooit: 50,3%. En onder sommige Amsterdamse bevolkingsgroepen lag de opkomst nog veel lager: Van de Turkse Amsterdammers ging maar 36% stemmen en nog minder dan een kwart van de Marokkaanse Amsterdammers. In grote delen van onze stad werd niet meer de moeite genomen om een gang naar de stembus te maken, om de samenstelling van het nieuwe stadsbestuur te bepalen, om over de toekomst van Amsterdam te beslissen. En dat is erg. En frustrerend.

Daarom heb ik gisteren een nieuw voorstel ingediend voor een opkomstbevorderingscampagne. Ver voor de verkiezingen van 2018. Mijn voorstel is om een burgerforum te maken. Deze groep Amsterdammers maakt voorstellen voor opkomstbevordering en bepaalt zelf hoe de betrokkenheid bij de politiek kan worden versterkt. Zonder dat de politiek zich daarmee bemoeit.

Nieuwe hoop. Dat werkt goed tegen frustratie.