Pieter blogt: Igor en Galina

Kent u het verhaal van Igor en Galina? Igor en Galina trokken jaren geleden – de Sovjet Unie bestond nog – naar New York. Ze zijn goed opgeleid, waren succesvol en bouwden een zelfstandig leven op. Omdat ze desalniettemin geen verblijfsvergunning kregen werden ze na 16 jaar uitgezet naar wat inmiddels de Oekraïne was geworden. De vlucht maakte een stop in Amsterdam. De Oekraïne accepteerde het echtpaar niet omdat ze geen Oekraïens staatsburger waren. En daarom werden ze teruggestuurd naar Amsterdam.

Dit alles speelde in 2007. Zes jaar geleden dus. Tot op heden hebben ze geen asiel gekregen en zijn ze statenloos. Ze leven van liefdadigheid en wie weet van zo nu en dan een zwart betaalde schnabbel. Als het aan het kabinet ligt, zijn Igor en Galina binnenkort strafbaar.

Welk probleem wordt daarmee opgelost, vraag je je af. Het enige wat er mee wordt bereikt, is dat het leven van mensen als Igor en Galina nóg ingewikkelder wordt. Het is nu al verschrikkelijk, maar straks zal een busritje, een bezoek aan de dokter of een paar boodschappen het risico van het krijgen van een boete met zich meebrengen. Alleen omdat ze in Nederland zijn. Alleen omdat ze niet in het luchtledige zijn opgelost. Het is een boete op hun bestaan.

Het strafbaar stellen van illegaliteit is een symboolmaatregel die niet helpt. Geen illegaal zal vanwege de boete vertrekken. Maar het is symboolpolitiek die wel veel ellende veroorzaakt.

Laat duidelijk zijn, sommige mensen moeten terug. Als dat kan, moet dat ook. Daar is geen discussie over. Maar het strafbaar stellen van illegaliteit gaat over iets heel anders. Sommige mensen kunnen niet terug. Die zijn nu opeens criminelen. Het is prima om streng te zijn, waar streng zijn nodig is en helpt. Maar mensen pesten en vernederen voor de buhne is ontspoorde strengheid.

Het minste dat de PvdA kan doen is, de schade van deze ontspoorde strengheid temperen. Zorg dat mensen die in illegaliteit leven, niets hebben, geen kant op kunnen en ook niet teruggestuurd kunnen worden, in ieder geval hun kinderen nog naar school durven te brengen. Dat ze naar de dokter durven als ze een gevaarlijke ziekte hebben. Dat ze naar de politie durven als ze worden uitgebuit of slachtoffer zijn van mensenhandel.

Ik besef dat het ingewikkeld is om dit goed te regelen. Maar het is kortzichtig om te denken: het is ingewikkeld, maar we doen net of het simpel is. Je kunt asielbeleid niet baseren op een one-liner. Want ook als ze een boete riskeren voor illegaal verblijf, kunnen Igor en Galina geen kant op. Ook dan zullen ze opstaan en gaan slapen en hopen op een menswaardig bestaan.