8 van de “26.000 Gezichten”

Waar moet ik beginnen?

Misschien bij de vurigste wens van de oudste kinderen. Hun vurigste wens is om het hele gezin bijeen te houden.

Of misschien moet ik beginnen bij het salaris dat één van de kinderen verdiende toen hij in een café ging werken: 50 Euro voor 40 uur werken.

Of misschien bij die jonge zoon die 6 weken samen met een zware crimineel een cel in de gevangenis moest delen. Zijn enige misdaad was dat zijn naam niet voorkwam in de computers van de bureaucratie van Nederland. Toen hij na vier weken weer een asielprocedure begon, kwam zijn naam na twee weken weer te voorschijn op de computerschermen. En dus was hij vanaf dat moment geen crimineel meer en mocht hij de gevangenis verlaten. Zijn ouders, broers en zussen hadden hem zes weken niet mogen zien.

Donderdagavond 14 september was de jaarlijkse “Nacht van de Vervanging”. Een avond en nacht die tot doel heeft om de aandacht vast te houden voor het “Generaal Pardon” voor de duizenden en duizenden ongedocumenteerden die uitgeprocedeerd zijn of in een tergende lange procedure zitten. Een avond waarbij politici voor één nacht vluchtelingen in huis opnemen. Een symbolische avond, maar met een enorme zeggingskracht in de verhalen van vluchtelingen.

Bijvoorbeeld de Afghaan die terug kan naar Afghanistan omdat het er veilig is. En tegelijk weten dat vele landen nog niet eens soldaten naar Afghanistan willen sturen omdat het voor hun eigen –bewapende- soldaten te onveilig is.

Bijvoorbeeld de man die al 11 jaar en vijf maanden in een uitzichtloze procedure zit. Die ‘criminele’ activiteiten is gaan ontwikkelen. Want hij doet vrijwilligerswerk, want hij werkt af en toe, want hij heeft een aantal films gemaakt. Allemaal illegaal, allemaal ‘crimineel’.

3 Familieleden uit een gezin van 8 personen verbleven bij ons thuis. De moeder, een dochter van 16 jaar en een zoon van 26 jaar. Wij hebben het die lange avond in de huiskamer nauwelijks gehad over de procedure waar ze in zitten. We hebben het nauwelijks gehad over de redenen van de vlucht naar Nederland. We hebben gepraat, thee gedronken, chocola gegeten, gerookt. En vooral gepraat.

We hebben het vooral gehad over de ruim 10 jaar dat ze nu in Nederland verblijven. Dan weer in een procedure, dan weer zonder procedure en dus ‘illegaal’.

We hebben het gehad over de vele huizen waar ze in gewoond hebben. En het kantoor waar ze sliepen. Het park waar ze met het hele gezin moesten slapen. De tijden dat het gezin uit elkaar werd getrokken omdat ze niet met z’n allen bij elkaar konden wonen.

We hebben het gehad over de drie kinderen die inmiddels allemaal naar de middelbare school gaan: VWO en Gymnasium. De jaarlijkse strijd om ingeschreven te worden. Het geluk dat er schoolbesturen zijn die ‘leren’ als een recht beschouwen en dus de vluchtelingen –tegen de regels in- wel durven in te schrijven.

We hebben het gehad over de avond dat er een politie-inval was in het appartement naast het appartement waar dit gezin woont. De vader is in het appartement gebleven, de kinderen en de moeder zijn door de stad gaan lopen. Dat was veiliger. De hele nacht is de politie in de straat geweest waar de inval was. Een nacht van huis. Zwervend door de stad. Niet weten wanneer je weer thuis komt. Niet weten of je je vader dan nog aantreft.

We hebben het gehad over 10 jaar zwijgen over je vluchtelingenstatus. Want er over praten kan gevaarlijk zijn. We hebben het gehad over de klasgenoten die van niets weten. En tegenover wie je dus steeds weer een smoes moet vertellen omdat je niet gezellig kan shoppen na schooltijd, omdat je niet mee kan op schoolreis, omdat je geen geld hebt voor het schoolfeest. Omdat je je vriendinnen niet mee naar huis kan nemen. Nee dat laatste is niet besproken. Omdat je je vluchtelingenleven voor zoveel mensen verborgen moet houden, kan je er ook geen schoolvriendinnen op na houden.

We hebben het gehad over ’10 jaar niets mogen doen’. Je mag niet werken, je mag geen vrijwilligerswerk doen omdat je je niet kan verzekeren, je kunt geen rijles nemen, je kan je niet inschrijven bij de sportschool. Je kunt niet een dagje naar Antwerpen of Düsseldorf.

We hebben het gehad over “10 jaar niets kunnen doen”. Omdat je geen geld hebt. Omdat het hele gezin van ongeveer 100 Euro per maand moet eten, kleren moet kopen, schoolschriften moet kopen. 100 Euro per maand. Voor 8 personen. Je leert het af om te fantaseren over een nieuwe CD. Je leert het af om je af te vragen “welke kleren zal ik vandaag eens aandoen”. Je vraagt je af of je kleren niet te versleten zijn. Omdat je met versleten kleren nu eenmaal een beetje opvalt op straat. En opvallen op straat, dat moet je niet doen. Dat kan je niet doen. Uit lijfsbehoud.

Natuurlijk hebben we het gehad over de werkgevers die misbruik maken van vluchtelingen. Werkgevers die meer geld uitgeven aan hun huisdier, dan aan een illegale werknemer. 50 Euro voor een week hard werken. Of 100 Euro voor een maand hard werken. Het zijn de persoonlijke ervaringen die we bespraken.

We hebben het gehad over de dagelijkse angst van de ouders. De dagelijkse angst dat de kinderen niet alle zes ’s avonds weer thuis zijn.

We hebben het gehad over het vele lachen van het gezin. Lachen op alle gezichten. Maar op alle gezichten die lach waar de ogen niet bij lachen. “Lachen is ons houvast”.

De volgende ochtend hebben we samen ontbeten en afgesproken dat we contact houden.
Enkele uren later ontdekten wij dat de twee slaapkamers onaangeroerd waren. Bedden, badkamer, frisdrank, thee. Niets was aangeraakt. De drie leden van het gezin hadden op het kleed geslapen. Geen gebruik durven maken van de bedden van een gastgever. Geen gebruik durven maken van de badkamer van de gastgever. Hoe ver kan een overheid gaan om mensen kapot te maken. Hoe ver kan een overheid gaan in het afnemen van zelfrespect. Waar begint de grond die ‘humanitaire gronden’ heet?

We hebben in Nederland de Raad voor de Kinderbescherming. Deze raad kan adviseren om ouders uit de ouderlijke macht te ontzetten. Waarom kan deze raad niet adviseren om regeringen uit de regeringsmacht te zetten?

Welke verhalen heb je nog meer nodig om te laten zien dat de overheid mensen kapot kan maken.

Deze mensen worden door sommigen omschreven als gelukszoekers. Zoekers naar geluk. Waar is het geluk te vinden. Wanneer is het geluk te vinden? Op 22 november? Bij de verkiezingen?

Mijn partij, de PvdA, heeft in het verkiezingsprogramma staan dat er een Generaal Pardon moet komen voor de ’26.000 Gezichten’. Dat is geweldig. Andere linkse partijen willen dat ook. Ik hoop en bid dat bij na de verkiezingen de PvdA regeringsverantwoordelijkheid krijgt. En dat in de onderhandelingen over een coalitie en een regering het Generaal Pardon voor de PvdA een ononderhandelbaar gegeven is.

Als er een Generaal Pardon is, dan zijn we er niet. De “lach als houvast” van dit gezin van acht personen zal dan veel, heel veel steun moeten krijgen. Niet voor die lach, maar voor wat er allemaal achter zit. En dat is heel veel pijn. Niet alleen dit gezin van 8 personen, maar zo ontzettend veel mensen uit die 26.000 Gezichten zullen die steun dan nodig hebben.