'Weet je wie ik mis. Robbie Oudkerk.'
‘Discussie wil ik.’ Jeroen van de Werf loopt op één sportschoen. De ander ligt naast de bank. Die zoekt hij. ‘De PvdA moet agenderen. Uitproberen ook. Praten met mensen. En durven te twijfelen. Durven te zoeken.’ Als hij uiteindelijk zijn linkerschoen heeft gevonden, gaat hij op de bank zitten en zucht.
Hij reageerde op mijn vraag ‘welk advies heeft hij voor de PvdA?’ Daarom zitten we op een winderige zondagmiddag op een kamer in Oud West. Om ons heen een televisie uit 1967, een boekenkast met alle werken van Pim (‘die man is mateloos interessant.’), een tafel met originele koffievlekken uit 1956, een bank en twee lederen fauteuils (‘voor de sigarengesprekken.’) Hij was student en zoekt nu ‘naar een verdere levensinvulling’ nadat hij een tijdje in Australië zat.
‘Waarschijnlijk reageren alleen maar bange mensen op die vraag. Buitenlanders erin of eruit. AOW ongemoeid laten. WAO niet aan tornen. Dat soort.’ Hij neemt een slok senseo-koffie. ‘Ik verwacht van een politieke partij dat ze overal op reageren. Serieus en helder. Maar wat je nu ziet, is vertroebeling. En dat komt doordat de campagne begonnen is. Dan laten politici alleen nog horen wat goed overkomt. Ook bij de PvdA.’
Terwijl hij de veters van zijn linkerschoen strikt, noemt hij de discussies op die door de PvdA worden genegeerd. Hypotheekrenteaftrek. AOW. Vreemdelingendebat. ‘Dat zijn de belangrijksten. Maar ook de oorlog in Afghanistan en Irak. De technologiesering. Open die discussie. Ga praten. Worstel en kom boven.’
Hij kijkt naar een poster van Che Guevarra. ‘Een soort linkse Pim Fortuyn.’ Hij wuift mijn gefronste wenkbrauwen weg. ‘Laat ook maar.’ Hij loopt naar het raam. ‘Hoewel.’ Hij draait zich abrupt om. ‘Oké. Die vergelijking gaat mank. Maar het is wel een mooi bruggetje naar Pim Fortuyn. Die opende namelijk wel de discussies. Ik vond het een rare kwibus, een megalomane man (hij salueert even: at your service), maar wat hij goed deed, was moeilijke onderwerpen bespreken.’
Dat de AOW plannen nu door de PvdA zijn bijgesteld, vindt hij een voorbeeld van de angst om discussies aan te gaan. ‘Als één idioot (Marcel van Dam) stennis gaat schoppen, worden alle plannen bijgesteld. Hetzelfde geldt voor de hypotheekrenteaftrek. Binnen de PvdA wordt daarover gezegd: niet over praten.’ Hij zwaait met zijn hand langs zijn voorhoofd. ‘Terwijl ik van een politieke partij de durf verwacht dat ze alles op tafel leggen en aan de mensen in het land vraagt: denk met ons mee. Maar uit angst voor het verlies aan kiezers, wordt ervoor gekozen alleen binnen de kaasstolp te praten.’ Hij zet zijn koffie hard op tafel, als statement. ‘Durf te praten.’
Desondanks stemt hij straks PvdA. ‘Ik heb Wouter Bos hoog zitten. Hij weet mensen te inspireren. En, wat ik belangrijk vind, hij durft te twijfelen. Hij geeft toe dat hij niet op alle vragen antwoord weet. Dat is sterk. Dat getuigt van een open vizier.’
In Amsterdam had hij op Maarten van Poelgeest (GroenLinks) gestemd. ‘Maar die heeft niets meer van zich laten horen sindsdien.’ Als hij zijn stem terug kon vorderen had hij dat gedaan. ‘Dan zou hij naar Asscher gaan. Jong. Sterk. Slim. En toch niet pedant.’
‘Maar weet je wie ik mis?’ Hij lacht uitbundig. ‘Oudkerk. Robbie. Geile vent.’ Hij pakt een sigaret en steekt hem op. ‘Had je niet verwacht hè?’ Hij kijkt me indringend aan en wijst weer naar de poster van Che Guevarra. ‘Die wilde ook discussies. Die was ook niet angstig om zijn kop te verliezen. Die wilde wel over iets nieuws praten. Die moeten jullie terugvragen. Hij heeft van zijn fouten geleerd, denk ik, hoop ik, en is nu een wijzer man geworden.’
Tevreden laat hij zich in de bank zakken en blaast een paar vrolijke wolkjes rook uit. ‘Zo, ik heb gezegd.’
- Heeft u ook een advies aan de PvdA, mail me dan, ik kom ze bij u thuis ophalen. [email protected]
- Klik hier voor de eerdere adviezen in deze serie.