Ban belastingontwijking via brievenbusfirma’s uit Amsterdam!

‘Meerderheid gemeenteraad voor ‘afwijzen’ brievenbusfirma’s. GroenLinks, PvdA, SP en de Partij voor de Dieren hebben vanmiddag het stadsbestuur opgeroepen belastingontwijking door brievenbusfirma’s ‘scherp af te wijzen’, te bestrijden en de banden met de brievenbusfirmabeheerders te minimaliseren.’  Dit schrijft AT5 naar aanleiding van het initiatiefvoorstel “Ban belastingontwijking via brievenbusfirma’s uit Amsterdam” van PvdA, GroenLinks en SP.

We zijn hardstikke blij dat de raad voor dit voorstel, met een krappe meerderheid, heeft aangenomen. Wij vinden namelijk dat belastingontduiking op alle niveaus moet worden aangepakt: Europees, nationaal EN lokaal. Dus ook in Amsterdam. Hier kun je het initiatiefvoorstel in z’n geheel teruglezen: Initiatiefvoorstel “Ban belastingontwijking via brievenbusfirmas uit Amsterdam”.

En hieronder lees je de gedreven spreektekst van raadslid Carolien de Heer. Ze sprak de tekst ter inleiding van het inistiatiefvoorstel in de raad.

‘De man op straat, die zelf behoorlijk belasting moet betalen, accepteert belastingdeals van multinationals als Apple niet langer.’ Aan het woord is de journalist Nicholas Shaxson in een interview met het Financieel Dagblad, die al jaren onderzoek doet naar belastingparadijzen en belastingontwijking. ‘Sinds de financiële crisis is de interesse in het onderwerp snel gegroeid, en daarmee ook de kennis van zaken. Het verzet komt nu zelfs van de straat, ik hoor het in pubs.’

 Ja, voorzitter dat verzet is groeiende. En vandaag sluit de gemeente Amsterdam zich bij die groeiende groep aan. Want belastingontwijking is schadelijk, immoreel en onwenselijk. En het gebeurt hier; in onze stad, waar meer dan 10.000 miljard door duizenden en duizenden brievenbussen stroomt.

 Waarom dat schadelijk, immoreel en onwenselijk is?

–          Belastingontwijking is niet gerechtvaardigd. Burgers betalen belastingen. Het midden en klein bedrijf betaalt volledig belastingen. Waarom de grote jongens niet? Hoe leg je uit dat de bakker op de hoek 20 tot 25% winstbelasting moet betalen, en een multinational 0,05%? Dan kán toch niet?

–          Belastingontwijking is de lusten van de samenleving pakken, en de lasten negeren. Iedereen maakt gebruik van infrastructuur en onderwijs, rechtstaat en alle andere dingen die een samenleving tot een samenleving maken. Daaraan dient iedereen, hier of elders, bij te dragen.

–          Belastingontwijking heeft ook internationaal onrechtvaardige gevolgen. Een land als Bangladesh loopt 350 mln. aan belastingen mis door belastingontduikingsconstructies die wij mogelijk maken. Meer dan hun budget voor onderwijs. 

Voorzitter, sommigen hebben tegen ons gezegd: belastingontwijking, daar gaan we niet over in de lokale politiek. Moet je je daar wel tegen aan bemoeien? Het is een wereldwijd probleem, dáár ligt de problematiek, en dáár ligt de oplossing. En ik snap dat standpunt heus wel. Maar tegelijkertijd vind ik het ook een beperkte kijk op wat politiek zou moeten zijn. Politiek is niet alleen stukken lezen of het college controleren. Het is niet alleen een motie tikken of een commissie voorbereiden. Het is ook ergens iets van vinden en een moreel standpunt innemen op Europees, landelijk EN lokaal niveau. Belastingontwijking heeft invloed op onze stad en daarmee moet iedereen die dat kan zich erover uitspreken. Ons initiatief over belastingontwijking is evenveel een zaak van moraliteit en rechtvaardigheid als het is van concrete maatregelen. 

Dat wil niet zeggen dat er geen concrete maatregelen in dit stuk staan. Openheid van register, zodat journalisten hun werk kunnen doen, lobby richting Europa, de banden met de trustsector tot het minimum beperken en het screenen van bedrijven op ontwijking. 

 Voorzitter, het is meer dan een jaar geleden dat de indieners van dit voorstel voor het eerst nadachten over manieren om belastingontwijking ook op lokaal niveau aan de kaak te stellen. Sinds een eerste brainstormsessie is er veel veranderd: de Panamapapers werden openbaar. Apple kreeg als eerste multinational een miljardenboete wegens ontwijking. De volgende multinationals liggen op het hakblok van de Europese commissie. Er is in het Europees parlement een richtlijn aangenomen (voor de fijnproevers: de BEPS-richtlijnen) die voor het eerst, unaniem, maatregelen opstelt om ontwijking op Europees niveau aan te pakken. Het kabinet steekt niet langer de kop in het zand maar wil een rol spelen in de voorhoede tegen ontwijking. Maar er is nog veel te doen: country by country reporting, bijvoorbeeld. Een zwarte lijst van belastingparadijzen. Maar het begin is er; in Europa, in Nederland en in Amsterdam. Het staat op de agenda en het komt er niet meer van af; we zijn dit aan het winnen.

 Dit, geachte wethouder, wil ik u ook meegeven voor zometeen. Als dit voorstel wordt aangenomen, is dit úw opdracht. We verwachten niet dat dit in de la wordt gestopt. We verwachten meer inzet dan u in uw bestuurlijke reactie tentoonspreidde. We verwachten dat u zich er achter schaart en mee aan de slag gaat. Want belastingontwijking is te belangrijk om te laten liggen. Ik sluit af met de woorden van voormalig presidentieel kandidaat Bernie Sanders over het feit dat Trump geen belasting betaalt: “als iedereen in dit land zo’n ‘genie’ als Trump zou zijn en geen belasting betaalt…..dat zouden we geen land meer over hebben”