Teruglezen: Carolien de Heer in de tweede termijn begroting 2014

Woensdag debatteerde de gemeenteraad in haar tweede termijn over de begroting. Lees hieronder de inbreng van PvdA-woordvoerder Carolien de Heer terug.

Vandaag besluit de gemeenteraad hoe zes miljard euro aan de stad en haar inwoners wordt uitgegeven. Daarmee sluiten we een traject af dat al voor de zomer is ingezet. Het is een weg die via verschillende commissies, overleggen, een raadsvergadering en een ontelbare hoeveelheid telefoontjes en e-mails hier tot haar afronding komt.

Voorzitter, ze zeggen dat een begroting over geld, pecunia, doekoe gaat, maar daar hebben we de afgelopen weken nauwelijks iets van gemerkt. Terugkijkend was het vooral een woordenspel, waarin we het discours rondom dit document hebben verrijkt met woorden als indicator (het i-woord, zoals het in sommige fracties inmiddels is gaan heten), de term glashelder en vrouwtje, en vondsten zoals de glossy en de consultancyboys.

Sommigen in deze raad hebben zich gestoord aan deze discussies. Het zou teveel over de vorm gaan. Maar voorzitter, de vorm zit prima in elkaar. Het is de inhoud waar de PvdA een probleem mee heeft. En we hebben geprobeerd te werken naar een oplossing voor dat probleem. Dat hebben we geprobeerd tijdens de eerste termijn van de begrotingsbehandeling, dat hebben we geprobeerd tijdens alle commissies van de afgelopen weken en dat proberen we nu tijdens deze raadsvergadering weer.

We vroegen om meer duidelijkheid. Duidelijkheid in waar het geld precies naar toe gaat en duidelijkheid in wat daarmee bereikt hoopt te worden. In plaats van containerposten met verzamelnamen vroegen we om een uitsplitsing van die posten. We vroegen ook om de indicatoren op de vele plekken waar die ontbreken. Wellicht het belangrijkste dat we vroegen: – Waar wordt het geld dat vanuit het coalitieakkoord beschikbaar is gesteld precies aan besteed? Want van zeker 175 miljoen van de begrote 338 miljoen aan coalitiemiddelen wordt in deze begroting niet duidelijk waar het aan wordt uitgegeven. Onze taak is immers: controleren of het geld van Amsterdammers ook goed wordt besteed. Of de stad inderdaad mooier, beter, socialer, groener, gezelliger of wat dan ook wordt. We vroegen om duidelijkheid, voorzitter, simpelweg omdat het een fundamentele taak is van de gemeenteraad om de inkomsten en uitgaven van dit college te controleren.

De afgelopen weken is het college in gesprek geweest met de raadsleden via verschillende commissies. Hierin merkten we in sommige gevallen een andere houding van het college dan we hebben gemerkt tijdens de algemene beschouwingen. Van een enkele wethouder kwam zelfs een uitgewerkt plan. Tijdens de brede commissie Financiën vorige week zag ik ook een andere houding van de wethouder Financiën. Dit was een wethouder die naar een oplossing probeerde te werken. De beloofde termijnbrief die gisteren werd verstuurd is daar een voorbeeld van. Ook al schept het nog niet de duidelijkheid waar we naar streven, geef ik graag mijn complimenten voor deze handreiking. Vanwege deze andere houding zullen wij motie 827 over beleidstechnische vragen intrekken, omdat ik nu het vertrouwen heb dat de wethouder ons daarin tegemoet komt. Motie 957 over inzicht in financiën dien ik gewijzigd in. Maar ik trek deze niet in, omdat dit voor ons een principieel punt is. Het is voor ons namelijk belangrijk dat er voldoende cijfers in staan zodat wij daadwerkelijk kunnen controleren. In lijn met dit punt heb ik een vraag over het pre advies bij motie 838. In deze motie vraagt de heer Torn net als wij om meer financiële informatie. Echter het college adviseert hier op om deze gewijzigd in te dienen. Dit had u ook kunnen doen bij motie 957. Kan het college deze schijnbare discrepantie toelichten?

De brief Bestuursopdrachten roept wel wat vragen bij ons op. Het college tracht ons middels deze brief uit te leggen hoe het de geplande bezuinigingen van 419 miljoen in vier jaar wil binnenhalen. Maar voorzitter, een concrete uitwerking van die bezuinigingen en een motivatie van hoe de genoemde bedragen gehaald zullen worden ontbreekt. Het is voor de raad onmogelijk om in te zien hoe grootse bezuinigingen op onder andere inkoop en de ‘slagvaardige overheid’ haalbaar zijn. Of denkt het college daadwerkelijk de raad te kunnen geruststellen over een gemeentelijke bezuiniging van 65 miljoen door te garanderen dat het – ik citeer – vitale aanpak en inspirerend proces inzet?

Het college lijkt er zelf wel gerust op. Het heeft de opbrengsten van de bezuinigingen immers al structureel ingeboekt in de uitgaven. Dat is een manier van boekhouden die wij niet onder ‘financieel prudent’ zouden willen scharen. Wat is het college eigenlijk van plan te gaan slachtofferen zodra de forse bezuinigingen niet worden gehaald? Gaan we minder scholen bijbouwen? Gaan we de matiging van de afvalstoffenstoffenheffing terugdraaien? Of worden er toch maar minder sociale woningen gebouwd? Heeft het college al een plan B voor het geval dat deze bezuinigingen niet worden gehaald?

Voorzitter, ik wil het nu graag hebben over een aantal specifieke moties en amendementen. Ik begin bij zorg. We willen eenzaamheid tegengaan; 1 op de 9 Amsterdammers is eenzaam en wij vinden dat onacceptabel. Eenzaamheid moeten we oplossen samen met partners in de stad. We hebben daarom voorgesteld te gaan samenwerken met het Nationaal Ouderenfonds: een fonds met landelijke bekendheid dankzij Geer en Goor, en een fonds dat duizenden nieuwe vrijwilligers aan zich weet te binden, vaak in de leeftijd van 25-35 jaar. Omdat we blij waren met de positieve reactie van de wethouder op het idee, dienen we conform het preadvies een accentmotie in. Het college stelt zich ten doel de aansluiting van formele en informele zorg te verbeteren. Maar nergens in de begroting blijkt welke plannen het college precies heeft. Wij willen dat Amsterdammers meer de ruimte krijgen om duurzame initiatieven op het gebied van mantelzorg en welzijn te ontplooien. We hebben daarom opgeroepen het organiseren van eettafels in de buurt eenvoudiger te maken, maar we hebben ook een mooi plan ingediend om startbudgetten beschikbaar te stellen voor het faciliteren van initiatieven van Amsterdammers in wijken. We vinden het teleurstellend dat het college zo’n mooi plan niet omarmt. We hebben de dekking aangepast, en hopen dat het nu wel wordt aangenomen. Verder zijn we erg blij dat we samen met D66, SP en GroenLinks de 5 euro regeling voor medicijnen voor ongedocumenteerden komend jaar gaan continueren.

We zijn ook blij met de plannen voor jeugdwerkloosheid. U weet dat de PvdA dit een zeer belangrijk onderwerp vindt en dat wij daar ook altijd extra geld voor hebben uitgetrokken en zijn blij dat ook wethouder Vliegenthart dat doet. Daarom dienen wij in plaats van amendementen moties in op dit onderwerp. Het gaat hier om de nummers: 734, 735, 747, 751 en 752.

Zo tijdens en rondom de begrotingsbehandeling is er een interessante discussie ontstaan over waar het geld voor de preventieve interventieteams nu precies vandaan komt en heen gaat. De PvdA vindt het belangrijk dat er ook geld vanuit Jeugd naar PIT gaat. Want PIT draait niet alleen om veiligheid. De teams lopen ook rond op basisscholen en krijgen meldingen van bureau leerplicht als er zorgen zijn dat kinderen het criminele pad op gaan. De Preventieve interventieteams verdienen daarom dat de activiteiten op gelijk niveau blijven met ten minste dezelfde middelen. Om daar zeker van te zijn handhaven wij motie 729.

Verder nog even over de administratie. Wij trekken in: 801. Wij dienen gewijzigd in: 808, 805, 806, 802, 719, 948, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 853, 947, 952, 950.

Voorzitter, ik vat het samen en sluit het af. Na weken van praten kunnen we tot ons genoegen concluderen dat het college meer begrip heeft getoond voor ons standpunt en zich bereidwillig heeft opgesteld. Niettemin heeft dat nog niet zijn effect gehad op de begroting. Onze zorgen hieromtrent zijn nog niet weggenomen, net zo min als de zorgen rondom financiële degelijkheid. Daarom wil ik hier namens de Partij van de Arbeid nogmaals een oproep doen richting de wethouder om de eerder beschreven zorgen weg te nemen. Hij heeft ons eerder laten zien de toenadering te willen zoeken en we hopen dat hij dat vandaag in actie wil omzetten. De begroting is geen blanco cheque, ondertekend door 45 raadsleden, klaar om te incasseren voor het college.