Vraag en antwoord over hervorming van de stadsdelen

Op 28 november behandelt de gemeenteraad het voorstel ‘Hoofdlijnen bestuurlijk stelsel’. Aanstaande vrijdag 23 november is er een extra algemene ledenvergadering over het onderwerp. Ten behoeve van een zo volledig mogelijke informatievoorziening presenteert de fractie van de PvdA Amsterdam u een Q&A over wat het voorstel behelst, waarom het voorstel is gedaan, in hoeverre tegemoet gekomen is aan een motie van de vorige ALV over het voorstel, etcetera. Ook vindt u na de vragen de brief van de fractie die eerder vandaag uitging naar de leden.

1. Is de PvdA fractie tegen stadsdelen?

Nee, de stadsdelen zijn van grote waarde gebleken voor onze stad. Onze fractie is overtuigd voorstander van lokaal bestuur zo dicht mogelijk bij de burgers. De stelselwijziging die nu voorligt is dan ook nadrukkelijk niet onze keus. Nu de Tweede Kamer dit besluit toch genomen heeft hebben we gezocht naar een manier om binnen de mogelijkheden die er zijn te werken aan een nieuw en houdbaar stadsdeelstelsel voor de komende jaren. Hierbij is gezien de bezuinigingsopgave waar de stad voor staat ook het kostenaspect betrokken.

2. Wat is de aanleiding om het stadsdeelstelsel op de schop te nemen?

Het Kabinet Rutte-1 heeft een wetswijziging opgesteld waarbij stadsdelen wettelijk onmogelijk worden gemaakt. Dit wetsvoorstel is met een ruime meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen.

De wetswijziging ligt voor behandeling bij de Eerste Kamer en zal, nadat de minister van Binnenlandse Zaken de vragen van de Eerste Kamer heeft beantwoord, naar verwachting binnen afzienbare tijd worden goedgekeurd.

3. Wat was de inzet van de PvdA?

De inzet was om te komen tot een stelsel waarbij we, binnen de mogelijkheden van de nieuwe wet en gegeven de bezuinigingen, zo veel mogelijk van het stadsdeelstelsel in stand zouden kunnen houden. Waarbij in ieder geval sprake is van een democratisch gekozen vertegenwoordiging, die ook iets te zeggen heeft over lokale aangelegenheden (Geen verkiezingen voor de show) met taken, bevoegdheden en budgetten om haar werk te kunnen doen.

Als het aan de PvdA ligt betekent dit concreet voor de bevoegdheden: Stadsdeelgebonden beleid en uitvoering op het gebied van ruimtelijke ordening, sociaal beleid, jeugd, zorg en onderwijs. Over die precieze praktische invulling moet in de komende maanden nog worden gesproken.

4. Hoe ziet het gesloten compromis met Groen Links en VVD er uit?

De 7 bestaande stadsdelen krijgen elk één stadsdeelgebonden bestuurscommissie en blijven dus als zodanig behouden. De leden van deze bestuurscommissies worden net als in het huidige stelsel direct door de bewoners van de stadsdelen gekozen. De 7 bestuurscommissies krijgen taken, bevoegdheden en budgetten overgedragen vanuit het College van B&W en de gemeenteraad. Over die precieze praktische invulling moet in de komende maanden nog worden gesproken.

5. Waarom heeft de fractie gekozen voor het sluiten van een compromis met de coalitie?

De goede samenwerking met deze coalitie van PvdA, VVD en GroenLinks is in deze tijd van groot belang. Het college en de coalitie voeren 2 grote bezuinigingsoperatie uit en de 3e komt al op ons af. Afspraken maken over het stadsdeel bestuur waarbij een van de coalitiepartijen wordt uitgesloten is daarom echt niet verstandig. Wel hebben fractie en de coalitie gezocht hebben naar een breed draagvlak waarbij andere partijen ook meedoen. Dit zal de Pvda fractie ook blijven doen.

6. Welke taken en bevoegdheden krijgen de nieuwe bestuurscommissies?

De verdeling van taken en bevoegdheden zal formeel anders zijn dan in de huidige situatie. Beleidskaders zullen stedelijk worden vastgesteld. De bestuurscommissies krijgen lokale taken, hebben vooral een lokale functie en lokaal bereik. De uitkomsten van de diverse reorganisaties die nu worden uitgevoerd in de gemeente, waarbij dubbele taken worden weggenomen en gekeken wordt welke laag het meest geschikt is voor een bepaalde taak, zullen leidend zijn bij het toekennen van bevoegdheden en taken stedelijk en lokaal.

7. Waarom is het belangrijk dat er nu een besluit genomen wordt?

Het is belangrijk nu een besluit te nemen omdat dat duidelijk maakt, ook aan de gemeentelijke organisatie, dat decentraal bestuur van stadsdelen blijft bestaan. Onzekerheden daarover staan het functioneren van stadsdelen thans in de weg. Bovendien is van belang de principeafspraken in de coalitie vast te leggen voordat aan de uitwerking van voorstellen wordt begonnen.

8. Er is onrust uitgebroken in de Amsterdamse PvdA hierover. Wat gaat de fractie doen om de onrust weg te nemen?

De fractie zal blijven overleggen de verschillende belanghebbenden waaronder, deelraadsleden, fractievoorzitters, bestuurders maar ook de critici. Dit doen we nu al in een klankbordgroep en zullen we blijven doen.

Bij de verdere invulling van taken en bevoegdheden en de uitvoering van de gezamenlijke bezuinigingsopgave één stad, en opgave is het van groot belang om informatie en zorgen te delen.

9. Waarom communiceert de fractie nu pas over wat zij gedaan heeft en het bereikte resultaat?

Maandagavond heeft de fractie pas besloten akkoord te gaan met de wijzigingen op het voorstel. Hoewel de uitkomst wel met belanghebbenden is besproken, was het onverstandig en ook voorbarig geweest om, vóórdat de fractie een besluit genomen had, hierover te communiceren.

10. Wat heeft de fractie gedaan met de motie van de ALV van 2 november?

De aangenomen motie roept de fractie om met een nieuw voorstel te komen en daarbij met D66 te overleggen en uit te gaan van ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’, ‘Eén stad, één opgave’ en om de stadsdelen, binnen de mogelijkheden van de nieuwe wet, maximale taken en bevoegdheden en bijbehorend budget toe te kennen.

De fractie heeft zowel in coalitieverband als apart met D66 gesproken over de wijziging van het voorstel. De fractie meent dat, met het nu voorliggende amendement, aan veel van de uitgangspunten van de ALV motie recht doet. Met tekstuele aanpassingen is nu duidelijk dat de bij verdeling van taken en bevoegdheden rekening gehouden moet worden met Eén stad, één opgave. Een stad, één opgave is ook duidelijk verwerkt in het besluit en geeft verder richting aan decentraal wat kan, centraal wat moet in het nieuwe stelsel. Samen met het punt dat de bestuurscommissies van 7 stadsdelen direct door de bevolking worden gekozen, komt het nieuwe stelsel in de praktijk dicht bij het huidige stelsel.

Met D66 is geen overeenstemming bereikt over het aantal commissieleden.

Wat over blijft is dat de fractie niet is geslaagd in om het aantal commissieleden te relateren aan de omvang van het taken- en bevoegdhedenpakket. Dit is onderdeel van het compromis dat wij met de coalitie hebben moeten sluiten. Wij vinden dat in het licht van de andere gerealiseerde punten zeer acceptabel.

11. Waar kan ik terecht met vragen?

Als u nog vragen heeft mail deze naar [email protected] of bel met 020-5523477.

Vooraf aan de ALV van 23 november zal de fractie aanwezig zijn om eventuele overgebleven vragen te beantwoorden.

Hieronder vindt u de brief van fractievoorzitter Frank de Wolf die aan alle leden van de Amsterdamse PvdA is gestuurd.

In de Amsterdamse PvdA is enige beroering ontstaan over veranderingen in het Amsterdamse stadsdeelstelsel. Graag informeer ik u namens de PvdA gemeenteraadsfractie over de stand van zaken.

Het Kabinet Rutte 1 heeft een wetswijziging opgesteld, waarbij stadsdelen wettelijk onmogelijk worden gemaakt. Dit wetsvoorstel is vlak voor het zomerreces met een ruime meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen. Ondanks aandringen van de Amsterdamse PvdA heeft de nieuwe PvdA-fractie in Den Haag van deze wetswijziging geen onderhandelingspunt willen maken in de gesprekken met de VVD. Ronald Plasterk, onze minister van binnenlandse zaken, heeft mij laten weten dat de behandeling van de wetswijziging in de Eerste Kamer gewoon door zal gaan. Naar verwachting zal die wijziging worden goedgekeurd.

De stadsdelen zijn van grote waarde voor onze stad. Onze gemeenteraadsfractie is overtuigd voorstander van lokaal bestuur zo dicht mogelijk bij de burgers. De stelselwijziging die nu voorligt, is dan ook nadrukkelijk niet onze keus. Nu de Tweede Kamer dit besluit toch heeft genomen, hebben we gezocht naar een manier om binnen de mogelijkheden die er zijn te werken aan een nieuw en houdbaar stadsdeelstelsel voor de komende jaren. Hierbij is, gezien de bezuinigingsopgave waar de stad voor staat, ook het kostenaspect betrokken. Samen met Lodewijk Asscher heb ik deze zomer verkend of in de coalitie een compromis bereikt zou kunnen worden waarbij we, binnen de mogelijkheden van de nieuwe wet, zo veel mogelijk van het stadsdeelstelsel in stand zouden kunnen houden. Hierover is met GroenLinks en de VVD het volgende compromis bereikt:

• De 7 bestaande stadsdelen krijgen elk één stadsdeelgebonden bestuurscommissie en blijven dus als zodanig behouden
• De leden van deze bestuurscommissies worden net als in het huidige stelsel direct door de bewoners van de stadsdelen gekozen
• De 7 bestuurscommissies krijgen taken, bevoegdheden en budgetten overgedragen vanuit het College van B&W en de gemeenteraad.

Over het taken- en bevoegdhedenpakket van de bestuurscommissies is het standpunt van de PvdA-fractie helder: Het moet gaan om de overdracht van een pakket taken en bevoegdheden (met bijbehorend budget) dat ruimte biedt om op een goede manier uitvoering te geven aan de aan stadsdelen toegewezen domeinen. Als het aan de PvdA ligt betekent dit concreet: Stadsdeelgebonden beleid en uitvoering op het gebied van ruimtelijke ordening, sociaal beleid, jeugd, zorg en onderwijs. Maar ook om dienstverlening als burgerzaken, beheer en onderhoud en vergunningenverlening.

Over die precieze praktische invulling moet in de komende maanden nog worden gesproken. Maar de fractie vindt dat nu de belangrijkste piketpalen moeten worden geslagen. Uitstellen van een besluit over de hoofdlijnen van een nieuw bestuurlijk stelsel zal leiden tot een onzekere periode die het gezag en de slagkracht van de stadsdelen niet ten goede zal komen.

De discussie over het bestuurlijk stelsel heeft veel te weeg gebracht binnen onze partij. Dat begrijpen we heel goed. Ook wij waren liever met andere zaken bezig geweest. Voor de fractie is het behoud van stadsdelen met daaraan gekoppeld een direct gekozen bestuurscommissie de belangrijkste inzet geweest.

Om dit te bereiken is de beperking van het aantal leden van de bestuurscommissie tot 14 per stadsdeel onderdeel geworden van een compromis dat we gesloten hebben met onze coalitiepartners Groen Links en VVD. Het moge duidelijk zijn dat de fractie dit liever anders gezien, hoewel een sober stelsel wel past bij de offers die we als overheid op dit moment van mensen vragen.

Wij zijn ervan overtuigd dat wij met dit compromis voorwaarden hebben gecreëerd om te komen tot een stelsel dat op lokaal niveau democratisch en effectief zal zijn.

Ik roep u op om aanwezig te zijn op de extra ALV op vrijdagavond 23 november, in de Boekmanzaal van het stadhuis. Daar zal de fractie verantwoording afleggen over de gemaakte keuzes. Op de website vindt u meer informatie over de wijze waarop de fractie gevolg heeft gegeven aan de motie van de ALV van 2 november en waarom hier pas nu over wordt gecommuniceerd. Ook treft u daar antwoorden op de meest gestelde vragen.

Vooraf aan de ALV van 23 november zal de fractie aanwezig zijn om eventuele overgebleven vragen te beantwoorden.

De komende periode zullen we ons sterk blijven maken voor een goede inhoudelijke invulling van de nieuwe bestuurscommissies. Bij die invulling zullen we PvdA-ers in de stadsdelen en daarbuiten door middel van een klankbordgroep blijven betrekken.

We hopen dat we op uw steun mogen rekenen.

Ik zie u graag vrijdag aanstaande op de extra ledenvergadering waar we verder kunnen praten over het bereikte resultaat.
Met vriendelijke groet,

Frank de Wolf
Fractievoorzitter