Speech Mulder tijdens begroting

Amsterdammers verdienen een mooie toekomst. In het heden van nu worden wij evenwel getroffen door de economische crisis. Dat is geen reden om bij de pakken neer te zitten. In tegendeel. Ik moet steeds vaker aan Natasje Foger denken die zei: ik zeg: dóen.

Want de verantwoordelijkheid van de PVDA voor onze stad is groot. Mijn fractie beseft dat terdege en loop daarvoor niet weg. Het zit ook niet in de aard van onze partij dat te doen. Ook nu de economische crisis ons Amsterdammers treft en we de komende jaren, als het moeilijker wordt met de gemeentelijke financiën, voor lastige beslissingen komen te staan. Zeker, onze partij staat bekend als een debatpartij, maar het liefst pakken we aan. En dat is precies wat ons nu te doen staat: dóen.

Ik kan mij nog goed herinneren dat ik de eerste statistieken zag over de stijgende rente en de dalende orderportefeuilles van het bedrijfsleven en koersen op de beurs. Een eerste reactie is er toch een van ongeloof. Zou dat nou? Zou het nou echt zo erg zijn?

Ja, zo erg is het. Vorige week sprak ik een werknemer uit de haven die zijn baan kwijt is en ik werd gegrepen door zijn persoonlijke verhaal over hoe hij zich speelbal voelt in handen van die grote wereldwijde economische krachten. Alles grijpt in elkaar. Alles houdt verband met elkaar.

Mijn partij wil proberen de gevolgen van de economische crisis voor Amsterdammers zo klein mogelijk te maken. De PvdA-fractie heeft vanaf het begin van crisis gevraagd alles op alles te zetten om mensen aan de slag te houden:
via werk in sectoren waar nog wel vacatures zijn
via scholing of welke vorm van participatie dan ook.
Daarom is er de inzet op de job-to-job plaatsing in mobiliteitscentra en in andere vormen.

In het voorjaar deden we er nog een schepje bovenop. De crisis is van dien aard dat onorthodoxe maatregelen nodig zijn. Onze fractievoorzitter Manon van der Garde stelde voor banen te creëren in deze crisistijd:
banen in maatschappelijk nuttige functies die in deze begroting heel creatief ‘blijf-aan-de-bal’ banen zijn genoemd.
Daarmee helpen we sportverenigingen, buurthuizen,
Daarmee maken we de stad nog vriendelijker voor toeristen
Daarmee verbeteren we de openbare ruimte verder, bij voorbeeld door het weghalen van graffiti, het schoonmaken van de metro.

Allemaal zaken waarvoor we nog genoeg mensen kunnen gebruiken. Met deze begroting gaan we dat nu écht doen.
Met deze begroting behouden we gesubsidieerde arbeid, ID-banen. Reden: de doelstellingen van de uitstroom uit deze regeling kunnen met de economische crisis uiteraard niet gehaald worden. In normaal Nederlands: niet iedereen met een ID-baan komt in aanmerking voor een baan in de markt. Daarom behouden we deze banen bij maatschappelijke instellingen. Dat doen we met – alweer zo’n jargonnerig woord – een ‘vangnetregeling’. Het was de PvdA fractie die daar dit in het voorjaar om vroeg. Ik ben blij, voor al die Amsterdammers met een ID-baan, dat die vraag iets heeft opgeleverd.

Er is één punt dat wij vandaag aan dit rijtje willen toevoegen. De budgetten van UWV en DWI, het rijk en de gemeente om mensen met een ww-uitkering respectievelijk bijstandsuitkering weer aan de slag te helpen worden vaak verkokerd tot uitvoering gebracht. Dit willen we meer stroomlijnen zodat Amsterdammers die door werkloosheid getroffen worden niet van het kastje naar de muur worden gestuurd. Dit zelfde geldt voor budgetten voor jongeren: jonggehandicapten uitkeringen, Klijnsma-gelden om de werkloosheid te bestrijden, jongerenbeleid: zet het sámen in om jongeren aan de slag te houden, en niet verkokerd. Hiervoor hebben wij een motie.

Onze inzet op werk is ook geïnspireerd op onze overtuiging dat armoede uiteindelijk pas op te heffen is door participatie en werk. Dat laat onverlet dat wij er alles aan willen doen om mensen zo goed mogelijk hun leven te laten leiden. Daarom zit er in deze begroting 4 miljoen voor armoedebestrijding in crisistijd.

Voor de Amsterdamse ondernemers heeft mijn fractie sinds de uitbraak van de crisis een groot aantal voorstellen gedaan. Het is van belang dat we zoveel mogelijk mensen met een eigen bedrijf – hoe groot of klein dat bedrijf ook is- in staat blijven stellen hun werk te doen. Mede om die reden ben ik tevreden dat ons voorstel om de koopzondag in de hele stad mogelijk te maken nu ook wordt uitgevoerd. Denk ook aan onze voorstellen om kleine ondernemers meer kansen te geven bij overheidsaanbestedingen. Waar de markt massaal projecten heeft geschrapt is de overheid in deze crisistijd nog één van de weinige partijen die doorgaat met investeren. Omdat het investeren in mensen immers niet ophoudt.

We zetten als gemeente enkele honderden miljoenen aan potentiële omzet in de markt die voor het grootste gedeelte voorbijgaat aan de kleine ondernemer. Terwijl juist de kleine ondernemer de gevolgen van de crisis heel direct op persoonlijk niveau voelt. Daarom hebben we voor de zomer al besloten om aanbestedingen te ontclusteren, in kleinere porties op de markt zetten van overheidsopdrachten, zodat kleine en middelgrote ondernemers kunnen blijven meedoen. Door dat ontclusteren ontstaan kleinere porties omzet zodat kleine ondernemers een grote kans hebben. Ook hebben wij het voorstel gedaan 25% van de omzet die samenhangt met de aanbestedingen terecht te laten komen bij de kleine ondernemer in de vorm van onderaannemer (subcontractor).

Wij wachten met spanning het préadvies van het college af dat ons voor het eind van het jaar is toegezegd. Daar kunnen we toch op rekenen? We kunnen er dan volgend jaar zo snel mogelijk mee beginnen!

Waar we nog graag actie op zien:
Het betalen van facturen door de gemeente. Die moeten binnen een maand betaald worden. Daar is eerder om gevraagd door deze gemeenteraad op voorstel van onze fractie. Maar het gebeurt nog niet. Wij vragen de accountant om dit te volgen en hier tussentijds over te rapporteren. Zodat wij, desnoods met behulp van naming and shaming van de verschillende gemeentelijke onderdelen, hier wat discipline in brengen. Voor ondernemers is een snelle financiële afhandeling zeker nu heel erg belangrijk. Maar laat ik er verder niet te veel woorden aan vuil maken, zo ingewikkeld is het ook niet: gewoon doen!

Waar we ook om hebben gevraagd: electronische facturen binnen drie dagen voldoen. Daar hebben we nog geen reactie op gehad, terwijl die ons wel beloofd is. College, kunt u daar straks iets meer zeggen? Ook als u het ei nog aan het uitbroeden bent?

Voor veel mensen is het leven ingewikkelder geworden door de crisis. Voor de een kan het effect groot zijn, omdat je je baan bent verloren of je bedrijf over de kop is gegaan. Voor de ander zal het effect kleiner zijn en zal het gaan om minder ruimte voor franje. Een iets minder groot verjaardagsfeest of een vakantie in eigen land in plaats van naar Spanje. In alle gevallen hoeft het leven zelf er niet persé slechter op te worden, zolang we elkaar in deze stad maar met warmte blijven benaderen; zolang we elkaar niet de schuld geven, maar elkaar juist opzoeken om er samen beter uit te komen. Dat is waar wij aan bij willen dragen. Voor 1 Amsterdam, waar iedereen de vrijheid heeft zichzelf te zijn, ieder naar zijn eigen aard en met zijn eigen merkwaardigheden, in het besef dat deze vrijheid niet kan bestaan zonder verbondenheid, de verantwoordelijkheid die wij hebben naar elkaar. Een verantwoordelijkheid voor een gedeelde toekomst, omdat we een ander beoordelen op waar iemand heen gaat, niet waar iemand vandaan komt.

Deze toekomst biedt kansen, maar ook bedreigingen. De kansen liggen erin dat ook de economische crisis eens over gaat. Economen kunnen niet alles voorspellen, maar dat toch wel. De bedreigingen liggen op het gebied van de financiën, want het rijk heeft al aangekondigd dat op het moment dat de economische groei weer toeneemt, er bezuinigd zal gaan worden en dit zal ook zijn effect hebben op de gemeentelijke financiën.

Als dus in de economie de zon weer gaat schijnen, is de kans op een slecht weer scenario voor de gemeentefinanciën groot. In dit scenario zijn er op dit moment geen zekerheden te geven, en er zijn dus ook geen dogma’s. We moeten ons er wel op voorbereiden en daarom hebben wij in een motie een aantal punten geformuleerd waarvan wij graag zien dat het college deze meeneemt bij de operatie waarbij bezuinigingsopties in kaart worden gebracht. (motie …)

De toekomst is van ons allen: van onze kinderen die goed onderwijs verdienen, van onze ouderen die veilig over straat moeten kunnen, van al die Amsterdammers, waar ook vandaan die de stad weer verder zullen brengen

Deze toekomst kent, juist nu, behalve onzekerheden, vooral kansen en mogelijkheden. Voor een stad als Amsterdam, waar ik elke dag weer trots op ben als ik op mijn fiets stap of op de tram wacht als die gestolen is. In het blije besef dat al die mensen die op weg zijn de vrijheid gegund is het pad te kiezen dat bij hen past en in de volle overtuiging dat wij in Amsterdam in staat zijn onze gezamenlijke toekomst samen vorm te geven in 1 Amsterdam. Zolang wij elkaar maar goed vast blijven houden en de verantwoordelijkheid nemen die bij deze vrijheid past, zien wij deze toekomst met vertrouwen tegemoet.