Schipperen met overlast

Een terras moet in Amsterdam aan allerlei strenge regels voldoen. Sp!ts liep met raadslid Michiel Mulder en handhaver Ronald van Damme mee over straat. ,,Soms word je uitgescholden voor SS-er.”

,,Kijk, we hebben dit jaar nieuwe auto’s gekregen”, wijst Ronald van Damme, teamleider Handhaving open ruimte, voorheen de reinigingspolitie, trots. PvdA-raadslid Michiel Mulder is verbaasd. ,,Maakten jullie uit deze auto’s eerder stiekem foto’s van overtreders?”, vraagt hij, kijkend naar de bekende politiestrepen en de koeienletters waarmee het woord ‘Handhaving’ op de portieren is aangebracht.

We gaan op weg naar gebied 1012, ook wel bekend als de Wallen. Voor een zomerse zaterdagavond is het er niet opvallend druk: hier en daar sliert een junk over straat, er hangen wat mannen bij ‘de ramen’ rond en clubjes jonge Britten proberen uit of blowen en drinken samen gaat.

Het resultaat belandt op een haar na op de schoenen van handhaver Marc die met ons een rondje maakt in ‘zijn’ gebied. Aan grote stalen pinnen in de grond kun je zien of een terras binnen de grenzen is, wijst hij op de Nieuwmarkt. Ook zijn er een serie andere regels, zo moet er een doorgang van 1,5 meter blijven tussen het terras en de stoeprand en mag een terras geen andere zaken blokkeren.

De meeste stoelen in de beroemde buurt staan keurig in het gelid. Als er iets scheef staat, loopt Marc naar binnen om te waarschuwen. ,,Deze kroeg is altijd netjes”, zegt hij bij een ietwat ‘uitgewaaierd’ terras. ,,Als er dan iets niet in de haak is, vraag ik het even recht te zetten.” Er worden vooral waarschuwingen gegeven aan kroegen die kleine overtredingen begaan, benadrukt Van Damme.

Elke collega controleert deze zomer elke week zo’n 80 terrassen, vertelt de teamleider. Dat kan sinds dit jaar ook, want zijn afdeling krijgt van de gemeente meer geld voor mankracht. Bovendien is de organisatie gereorganiseerd en heeft het personeel meer bevoegdheden gekregen. “Als het om de terrassen gaat constateren en waarschuwen wij alleen”, vertelt Van Damme. De dienst Bouw en Wonen gaat vervolgens aan de slag en sluit na een aantal stappen eventueel de tent. ,,Maar ook deze dienst werkt veel effectiever”, stelt hij. ,,Ondernemers krijgen daardoor dit jaar sneller een brief.”

Dat heeft veel kwaad bloed gezet. Tientallen ondernemers kregen waarschuwingen, een aantal zit in de laatste fase voor sluiting. Vooral het verbod op staand buiten bier drinken in combinatie met het rookverbod binnen, vonden veel ondernemers en Amsterdammers hysterische en onuitvoerbare regelgeving. De actiegroep Ai!Amsterdam ging daar eerder deze zomer vol in. Michiel Mulder was een van de raadsleden die stelde dat het staand drinken dan maar gedoogd moet worden tot de gemeenteraad de regelgeving eens beter heeft bekeken.

Gedogen betekent in de praktijk dat je als uitvoerder maar een beetje moet gokken wat de bedoeling is, zegt Marc. ,,Het maakt mijn werk er niet makkelijker op. Kijk, ik vond het ook onzin, maar eerst was staand drinken gewoon verboden. Nu schat ik in wat overlast geeft.” Voor een kroeg op de Zeedijk staan een paar mensen bier te drinken op de stoep. ,,Die laten we met rust”, zegt hij, ook al geldt er in het hele gebied een algemeen alcoholverbod.

,,Maar laatst stond het zwart van de mensen voor Casablanca, dat kan niet.” En die drie?, wijst Mulder naar bierdrinkende toeristen die van coffeeshop The Bulldog naar de gracht lopen. ,,Die geven ook geen overlast”, concludeert Marc. ,,Wel moet je maandag even tegen de eigenaar zeggen dat ze hun terrasafscheiding moeten weghalen”, zegt Van Damme tegen zijn collega. ,,Waarom?”, vraagt Mulder. ,,Dat is toch juist handig?”

Nieuwe regelgeving van de gemeente, zegt Marc. ,,Ik zal wel weer een berg argumenten van de eigenaar over me heen krijgen waarom de afscheiding toch moet blijven staan”, verzucht hij. Maar dat soort discussies, soms kracht aangezet met scheldwoorden, hoort een beetje bij het werk, stellen beide heren. Zelfs advocaten en raadsleden halen vaak alles uit de kast als ze bijvoorbeeld illegaal een zak buiten zetten, lachen ze. ,,Hoe vaak je wel niet hoort: weet jij wel wie ik ben?”

Toch is werk als handhaver er sinds de acties van AiAmsterdam onprettiger op geworden, vertelt Marc. ,,Ik maakte altijd al foto’s van terrassen, maar als ik nu hoor ik wel eens dingen als SS-er.” Ook is hij onlangs voor het eerst fysiek in de knel gekomen. ,,Op de Zeedijk speelde een drumband en de hele straat zat vast. Toen ik daar mijn werk probeerde te doen, kreeg ik tikken tegen mijn hoofd. Dat had ik in vijftien jaar niet eerder meegemaakt.”

Het zijn niet de ondernemers, vooral het cafépubliek is verbaal vervelender, stelt hij. In het eerste stuk van de Zeedijk klinkt wat gesis als de ambtenaren passeren. Het café op de hoek, de Engel, zit in de laatste fase voor sluiting, vertelt Van Damme. De bezoekers blijven keurig achter de lijntjes. Hier moeten we heel erg oppassen, zegt Marc. ,,Mensen die de kroeg weg willen hebben, dienen nu steeds bij ons en de politie klachten in. Dan zeggen ze bijvoorbeeld dat het café de sluitingstijden overtreedt terwijl er wordt schoongemaakt. Zo werkt het niet.”

– Dit artikel verscheen op 24 augustus 2009 in de Spits! –