Politiek Café PvdA met Wouter Bos

Verslag: Politiek Café PvdA met Wouter Bos
Gezien: 10 november 2008 19:30-21:30 uur

Op 10 november bracht PvdA leider Wouter Bos een bezoek aan Amsterdam. Dit werkbezoek stond in het teken van integratie. Bos sprak met Wouter Neerings voorzitter COC Nederland, met Ahmed Marcouch, Eddy Terstall, ambulancepersoneel en jongeren uit de Poldermoskee. Ook sprak hij met Wim Ponsen van de Ru Paré school over onderwijs en integratie. Dit bezoek werd afgesloten met een goed bezocht Politiek Café in theater de Krakeling. Wouter Bos hield een vlammend betoog.

Integratie is passen in het grotere verhaal. De samenleving verandert. De complexiteit, de snelheid en aard van verandering maakt onzeker. Deze verandering vindt op allerlei niveaus plaats. Internationaal, in de stad, straat of portiek. Dat zorgt voor bezorgdheid bij mensen. Krijgt de volgende generatie het beter dan de onze? De PvdA mag die bezorgdheid niet onderschatten. Het is aan de sociaaldemocratie om hoop en vertrouwen in de toekomst te bieden en mensen sterk te maken. Een klassieke, maar vooral ook moeilijke taak.

Door demografische, internationale en economische ontwikkelingen staat de onderlinge solidariteit onder druk. Toch blijven solidariteit en het bieden van gelijke kansen het antwoord op dit soort ontwikkelingen. Het verhaal van gelijke kansen en onderlinge solidariteit slaat pas aan wanneer de PvdA geloofwaardig is op het gebied van veiligheid en het verdedigen van burgerlijke vrijheden. En juist de veiligheid en Nederlandse grondwaarden staan onder druk. Ambulancepersoneel dat het werken onmogelijk wordt gemaakt. Een homomodel dat wordt gemolesteerd. Dat is onacceptabel. Iedereen accepteert en respecteert de Nederlandse grondwaarden.

Integratie zit vooral tussen de oren. Het is niet met wetten en regels af te dwingen. Confrontatie en debat zijn nodig en zijn onderdeel van het proces. Debatteren is soms kwetsen, soms polariseren. Natuurlijk is kwetsen geen doel op zich, maar een maatschappelijke dialoog doet soms pijn. De PvdA heeft het teveel over de toon van het integratiedebat en te weinig over de inhoud. Het debat over integratie mag scherp zijn. Het is onvermijdelijk dat mensen zich daardoor soms beledigd voelen. Maar in een democratie bestaat het recht om niet gekwetst te worden niet.

De benoeming van Ahmed Aboutaleb als nieuwe burgemeester van Rotterdam is iets om trots op te zijn. Het is jammer dat iets wat een feest van integratie had kunnen zijn wordt teruggebracht tot een discussie over dubbele paspoorten. Toch heeft de benoeming van Aboutaleb ook verbaasd. Veel Marokkanen zeiden naar aanleiding van deze benoeming trots te zijn op hun Marokkaanse achtergrond. Maar er was niemand die zei: Ik ben trots om Nederlander te zijn.

Religie en staat moeten volstrekt gescheiden zijn. Maar toch. Religie is voor zoveel mensen belangrijk dat we het er op zijn minst over moeten kunnen hebben. De PvdA worstelt daar nog teveel mee. Net als met opvoeding. De PvdA moet zich durven uitspreken voor het verheffingsideaal. Dat lokt misschien reacties uit, maar gezinnen met kinderen die het moeilijk hebben zijn gebaat bij een betrokken overheid die ondersteuning biedt, maar ook dwingend kan zijn wanneer nodig. In dat licht is het voorstel van Marcouch om op openbare scholen, onder zeer strikte voorwaarden, islamlessen te geven het overwegen waard. Als je merkt dat kinderen in het weekend tijdens koranlessen hun taligheid, maar ook enthousiasme verliezen, dan moet je ingrijpen. Dan moet je een alternatief durven bieden waar die kinderen bij gebaat zijn.

Overdag sprak Wouter Bos met Wouter Neerings van COC Nederland. Tijdens dit gesprek drong Neerings er op aan homo-emancipatie als kernwaarde compromisloos te verdedigen. De voorzitter van COC Nederland vindt dat dit op dit moment onvoldoende het geval is. Compromisloos betekent ook geen subsidies aan clubs die homo-emancipatie in de weg staan. Verder maakt Wouter Neerings zich zorgen over de afnemende veiligheid. Mishandelingen lijken steeds vaker voor te komen. Dat zorgt voor angst. Een bestuurslid van het COC durft haar vrouw niet meer te kussen wanneer ze afscheid neemt op het station. Neerings hoopt dat er binnen de moslim gemeenschap een soort pater van Kilsdonk op staat. Iemand die het voortouw neemt homo-emancipatie binnen het geloof bespreekbaar te maken. Iemand bij wie mensen die worstelen met hun geloof enerzijds en geaardheid anderzijds terecht kunnen.

De voornaamste boodschap van de ambulancebroeders die Wouter Bos bezocht was dat het maar eens afgelopen moet zijn met het ‘getroetel.’ Het ambulancepersoneel wordt steeds vaker geconfronteerd met dreigende situaties. De overheid moet harder optreden tegen mensen die zich misdragen. Marcouch, zelf oud politieagent, vindt dat agressie tegen hulpdiensten op geen enkele manier gerelativeerd mag worden. Hij wil de problemen aanpakken, daarbij rekening houdend met de vele componenten die dergelijke problematiek kent. Het is zaak een goede balans e vinden tussen het bestrijden en aanpakken van de problematiek enerzijds en het perspectief bieden anderzijds. Dat kan. Door met elkaar in gesprek te blijven, maar ook door op te treden.

Eddy Terstall verbaast zich vaak over de Nederlandse politiek die, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amerikaanse, te vaak gericht is op waar men tegen is. De leider van D66, Alexander Pechtold, is tegen Geert Wilders. Maar waar is hij eigenlijk voor? Terstall vindt dat de Nederlandse staat zich altijd neutraal moet op stellen. Artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht, dat godslastering verbiedt, wordt geschrapt. Dat verbod was bedoeld om christenen te beschermen. Maar de wet was al jarenlang een dode letter. Als compromis wordt de bepaling over anti-discriminatie in artikel 137, dat belediging van mensen vanwege bijvoorbeeld godsdienst, ras of seksuele geaardheid strafbaar stelt, uitgebreid. Terstall is het volstrekt oneens met deze wetswijziging. Belediging is een volstrekt subjectief iets.

Wouter Bos bezocht ook de Ru Paré school in Overtoomse Veld. Directeur Wim Ponsen werkt met man en macht om de kwaliteit op deze school te verbeteren. De continuïteit van de school was onder druk komen te staan door een groot verloop van leerkrachten en directie. Het gaat steeds beter. Het is belangrijk om leerlingen, maar ook ouders op maat te bedienen. Dat vraagt om aandacht. Op dit moment beschikt de school over extra middelen om aan die vraag te kunnen voldoen, maar die middelen staan onder druk. En dat terwijl er met investeringen in het primair onderwijs veel winst te behalen valt. De school overweegt om onder strenge didactische en pedagogische voorwaarden islamlessen te gaan geven op school. Op die manier probeert de school een antwoord te vinden op terugloop in taligheid en enthousiasme dat zij ervaren wanneer zij kinderen op maandag, na een weekend met koranlessen, terug zien op school.

Vervolgens was het de beurt aan fractievoorzitter Manon van der Garde om een boekje over integratie aan te bieden aan Wouter Neerings. Van der garde stelde dat de overheid en ook de PvdA zich verre moet houden van religie. In de Gemeenteraad was recentelijk gesproken over de scheiding kerk en staat. De PvdA had daarbij het standpunt van ‘inclusieve neutraliteit’ ingenomen. Binnen het integratiedebat vindt zij een scheiding tussen natuur en overtuiging onnodig. ‘Discriminatie moet op alle fronten aangepakt worden.’

In zijn slotwoord pleitte Wouter Bos onder meer voor loondifferentiatie in het onderwijs. Leraren die les geven op achterstandsscholen moeten meer betaald krijgen. Verder vindt Bos een principieel standpunt als ‘geen islamlessen op scholen’ niets waard als men ook niet een antwoord heeft op problematiek. De kinderen worden op die manier de dupe, want die lopen een achterstand op.

Een scherp debat zorgt voor duidelijkheid. Confrontatie, benoemen, maar ook registratie mag zo lang dat problemen maar oplost. Centraal daarbij staat acceptatie. Acceptatie is het begin. Veiligheid is geen rechts thema. De PvdA is heel actief bezig met veiligheid en integratie, juist daarom is het voor de PvdA ook vaak zo moeilijk.