‘Noord-Zuidlijn is historische fout’

Michael van der Vlis, voorzitter van reizigersvereniging ROVER en oud-wethouder van Amsterdam: ‘De NZ-lijn is overbodig. Er ligt al een metro tussen CS en Zuid (lijn 51) en Damrak-Rokin-Vijzelstraat is met zijn vrije banen een veel te mooie drager van het Amsterdamse tramnet om die met een metro te kannibaliseren. En voor een RER à la Parijs is Amsterdam echt te klein. Het enige nuttige deel, de verbinding onder het IJ had makkelijker onder de Westzijde van CS gekund en had men via Nieuwezijds-Leidsegracht-Overtoom naar West door moeten trekken. Dan had je West metro/sneltrams à la lijn 51 kunnen geven en van de Leidsestraat een mooie voetgangersstraat kunnen maken. Als dat gewoon met caissonbouw was gedaan (zonder de technische hoogstandjes van de NZ-lijn) was dat veel goedkoper en in ieder geval met minder financiële risico’s geweest. Overlast had het natuurlijk ook gegeven, dat moet je, als je er iets zinvols voor terugkrijgt, soms voor over hebben. Zo’n Westlijn kan overigens nog steeds en is veel nuttiger dan het doortrekken van de NZ-lijn, die alleen maar een prima treinverbinding Zuid-Schiphol zou beconcurreren.

Jeanine van Pinxteren, Raadslid voor GroenLinks: ‘Een voorbeeld van planningsoptimisme. Ook zonder NZ-lijn zou de stad een bouwput zijn. Grote projecten zijn er in overvloed, waaronder als hinderlijkste (en duurste) de Noord-Zuidlijn. Groeistuipen van een stad in ontwikkeling. De historische fout zit ‘m in de stomme afspraak die al jaren geleden gemaakt is over de financiering: alle meerkosten voor rekening van de stad. Dat kan je als stad niet zo op je nek nemen. GroenLinks heeft daarom, en uitsluitend daarom, toen tegengestemd. We hebben die lijn wel nodig, maar het is pijnlijk en onbegrijpelijk dat in zo’n gecompliceerd bouwproces steeds weer verrassingen opduiken. En inderdaad: er is geen weg terug. Stoppen is geen optie, dus we kunnen alleen met argusogen volgen of de heren bij de les blijven.’

Sabina Gazic, PvdA raadslid in Amsterdam: ‘Het is verschrikkelijk dat de bewoners van de Vijzelgracht hun huizen uit moesten omdat er lekkages zijn ontstaan bij het graven van een deel van Noord-Zuidlijn. Dat mocht niet gebeuren. Ik hoop dat al deze mensen goed opgevangen worden, dat ze de schade vergoed krijgen en dat alles op alles wordt gezet dat het niet nog eens gebeurt. Dat de Noord-Zuidlijn overlast en ongemakken zou veroorzaken, wisten we. Maar om dan meteen te roepen dat de Noord-Zuidlijn een historische fout is, lijkt me erg overdreven. Nu is toch de eerste prioriteit het probleem bij de Vijzelgracht fatsoenlijk oplossen, zodat mensen zo snel mogelijk in hun huizen terug kunnen en vervolgens zo snel mogelijk aan de slag.’

Fatima Elatik, wethouder in Zeeburg: ‘Tja, achteraf kijken is altijd makkelijk. Toch denk ik dat er in het begin van het project veel ruimer had moeten worden begroot. Dit soort grootschalige projecten zijn volgens mij niet wereldvreemd en een beetje benchmark had wellicht met additionele analyse van de grondsoort wel een ander beeld gegeven van de financiële claim. Maar echt tot op de cent begroten kan bijna nooit met dit soort projecten.
Maar dat de kosten zo buiten proportioneel toenemen zijn wat mij betreft een indicatie dat in de beginfase men toch te optimistisch is geweest. Laat dit ook weer een goede les voor dit soort projecten. Maar het blijft essentieel om in het belang van mobiliteit in onze stad te blijven investeren in de Noord-Zuidlijn. De rol van het rijk bij de financiering blijf ik boeiend vinden. Volgens mij is Amsterdam nog steeds geen republiek en hoort het ook tot de kerninvesteringssteden van het rijk. Dus laat daar ook maar wat geld vandaan komen. Dit is de grootste stad van het land met een bruisende economie die ook vervoerd moet worden. Dan maar geen JSF.

Carlien Boelhouwer, SP raadslid in Amsterdam: ‘De NZlijn is inderdaad een enorme miskleun. Dat was ie, toen ie nog alleen virtueel bestond, en dat is ie dubbel en dwars nu ie langzaam enige vorm begint aan te nemen. De overschrijdingen elk jaar lopen de spuigaten uit. De stad zal nog ver in de toekomst gegijzeld worden door de extra kosten die de stad nu gedwongen is te maken. De overlast is gigantisch, met name voor de omwonenden en de ondernemers in de buurt. Ik persoonlijk zou het liefst zien dat het project per direct wordt stopgezet. De stad heeft er dan meteen een mooi museum bij, van lering en de vermaak: het museum van de gemeente die een te grote broek aantrekt.’

Mohamed Mahdi, PvdA raadslid in Amsterdam: ‘Hadden we dit project wel zo moeten uitvoeren? Ja, dat denk ik wel. De NZlijn is goed voor Amsterdam. Ja, ook ik word helemaal gek van al die scheuren in plafonds en open gebroken straten. Dit levert vertraging en ergernis voor Amsterdammers op dit moment. Aan de andere kant is het een buitengewoon ingewikkeld bouwproject dat op de korte termijn (financieel) overlast oplevert. Als de NZlijn er eenmaal ligt, zullen alle Amsterdammers, en hun kinderen veel profijt van hebben. Denk aan de metro richting zuidoost, kunnen we nu nog zonder?’

Opgetekend door Marcel Duyvestijn