Make my day. Maak elke dag het verschil

Om de waarde van vrijwilligers en het vrijwilligerswerk goed voor het voetlicht te brengen en in het zonnetje te zetten bestaat Make a Difference Day (MADD) nu al een aantal jaren. En zo zie je dan koningin Beatrix, met keurig gestreken schort voor tijdens het journaal van acht uur met verstandelijk gehandicapten op een zorgboerderij een heerlijke (mag je aannemen) appeltaart bakken.

Ook wij, lokale politici, worden door de Vrijwilligerscentrale Amsterdam benaderd om op 2 of 3 november vrijwilligerswerk te verrichten.

Was ik vorig jaar actief in de dagopvang bij een verzorgingshuis (zie hier) in Amsterdam Slotervaart/Overtoomseveld, dit keer toog ik op zaterdag morgen naar het verpleeghuis Slotervaart om te assisteren op een verpleegafdeling met dementerenden ouderen.

Ik was wat vroeg en wachtte in de “lobby” op mijn contactpersoon. Aan de ruime leestafel nestelde ik mij met De Volkskrant die er lag en het kopje koffie dat mij door de man van de receptie gastvrij werd aangeboden. Van lezen kwam niet veel. Verschillende mensen kwamen naar mij toe ook op zoek naar de krant en van een krantje komt een gesprekje. En zo kom je dan al snel tot een persoonlijk gesprek. Een meneer uit Amsterdam van 85 komt naast me zitten. Bij de verwarming. Zijn handen zijn altijd koud vertelt hij mij. Hij heeft het altijd prima zelfstandig, ook nadat dertig jaar geleden al zijn vrouw is overleden in de Jan van Galenbuurt kunnen redden, maar de laatste vijf maanden door een hersenbloeding niet. Hij is nu in onzekerheid wat na het verpleeghuis. Voordat hij door de hersenbloeding werd getroffen was hij zelf mantelzorger/vrijwilliger ruim een jaar van een kennis in zijn buurt. Hij is momenteel opgenomen op de reactiveringsafdeling, wil wel naar huis, maar zijn woning wordt gerenoveerd en is pas mei 2008 weer klaar. De hulpverleners geven aan dat er eigenlijk te veel risico’s voor hem zijn om alleen weer thuis te gaan wonen. Hij wil ontzettend graag samen en degene die hij het afgelopen half jaar heeft verzorgd wil dat ook graag, zodat ze ook elk een bekende in het huis dan hebben en ook omdat hij kennissen in Diemen heeft wonen een appartement in het nieuwe zorgcentrum in Diemen (de Berkenhoven meen ik dat het heet) van Cordaan, de zorgorganisatie waar verpleeghuis Slotervaart ook toe behoort. Onzekerheid. “Ach mevrouw, als u eens wist wat ik allemaal heb meegemaakt. Die kampen. Dachau. Het is niet voorstelbaar en je draagt het allemaal altijd met je mee. Ik denk nu wel eens waarom is mij het lot van mijn kameraden bespaart gebleven” Ik neem afscheid van hem. Enigszins hulpeloos. Omdat ik zo goed weet hoe het systeem van de toewijzing van zorg en wonen en de verkokering en bureaucratie in elkaar zit. Maar ook vastberaden. Ik ben juist hiervoor de politiek in gegaan. Aankaarten. Continu erop hameren. De kapotte grammofoonplaatrol. Veranderingen voorstellen. Met mijn collega Jesse Bos ben ik bezig met een raadsnotitie over Wonen en ouderen. En bij de nieuwe Verordening op de Woningbemiddeling die B&W aan het opstellen is heb ik juist voor de groep ouderen specifiek de aandacht gevraagd. En dat geldt ook voor ouderen en stedelijke vernieuwing, b.v. het algemene sociaal plan voor bewoners is niet goed toegesneden op ouderen zo heb ik bij Herziening Richting Parkstad gesteld . Voor de ouderen kan en moet het beter. Zekerheid en vertrouwen zijn wezenlijk in deze levensfase waarin een afhankelijkheid van anderen en het overzicht op de veranderingen en daar zelf sturing aan kunnen geven je minder vanzelfsprekend af gaan. Ik schud de meneer zijn hand. Die is inmiddels lekker warm.

Met Corry Baarsma, de coördinator vrijwilligers van de regio Parkstad van Cordaan heb ik een kort introductie gesprekje. Corry vertelt me dat ze een initiatief heeft genomen om samen met de Dienst Werk en Inkomen te komen tot een programma waarin DWI ingeschreven via vrijwilligerswerk gaan instromen in en reguliere baan in de zorg. Ze heeft er goede hoop op dat het gaat lukken. Het lijkt mij een plan waarbij letterlijk het mes aan twee kanten gaat snijden en vraag haar met ons contact op te nemen als het te stroperig gaat. Corry vertelt ook dat vorig jaar mijn collega Derya Kaplan tijdens MADD bij hen was en dat ze nog altijd contact met haar heeft ondermeer over maatschappelijke stages. Ik vertel haar dat daar recentelijk van haar een initiatiefvoorstel uit voort is gekomen.

We komen op de afdeling. Net twee weken geleden verbouwd. Ik schaar me in een knusse huiskamer waarbij de roos op alle fronten het symbool is. Hoe kan ik me beter thuis voelen. Rozen gordijnen, rozen kopjes en borden, rozen placemats, rozen op de pilaren. Wat een sfeer, met zo simpele zaken. De vijf dames zitten er energiek bij en hebben zin in een spelletje. We spelen een soort van Triviant voor ouderen, en de tijd vliegt om want elk kaartje leidt wel tot het uitbundig zingen van een liedje of tot hele gesprekken. Corry vertelt me dat de afdeling recentelijk is geknipt met deze extra huiskamer, waardoor er meer privacy en rust op de afdeling van dertig personen kon komen. Ook vertelt ze me dat nu het beleid is dat mensen met een dementie door elkaar bij elkaar blijven wonen. Vroeger werd iemand nog wel eens overgeplaatst als deze te zwaar is. Ook vertelt ze dat Cordaan allerlei initiatieven heeft tot kleinschalig wonen, zoals op het voormalig Andreasziekenhuis terrein en bij de laan van Spartaan.
Met mijn spelletjes doos onder de arm vertrek ik na verloop van tijd naar een volgend groepje. Dat verloopt al even geanimeerd. Wat je met een uurtje afleiding al niet toevoegt. Corry vertelt dat ze bij Cordaan best veel vrijwilligers hebben, maar nooit genoeg! Het is niet meer het toefje, het is pure noodzaak voor de bewoners.

Het is lunch tijd en met de voedingsassistente ga ik aan de slag. Zij is bewust de zorg in gestapt (“mam probeer het nou gewoon zei haar dochter” ) na dertig jaar bij de PTT te hebben gewerkt. “Wat wilt u op uw brood mevrouw? Worst, kaas of iets zoets”. Ze weet precies hoe de eet- en drink gewoonte per bewoner is en let daar secuur op. Op deze en een ander afdeling wordt er ‘s middags brood gegeten. Dat is veel beter vertelt ze me. ‘s middags al warm is veel te snel na het ontbijt. Mensen eten ‘s avonds veel beter als dan pas de warme maaltijd wordt geserveerd. Ik vraag haar waarom het dan niet is ingevoerd in het hele verpleeghuis. Ja, andere afdelingen zien dat in hun wijze van werken niet zo zitten.

De ochtend is voobij gevlogen. Het is natuurlijk een druppel op een gloeiende plaat. Als ik er thuis met mijn dochter van 16 over spreek benadrukt zij hoe belangrijk het volgens haar is dat scholen vrijwilligerswerk in het lespakket opnemen. Niet een keer twee weken een stage, maar een lespakket met praktijk elke week een uur vrijwilligerswerk. Net als gymnastiek dubbel wordt ingeroosterd. En scholen worden zo gedwongen contacten te leggen met maatschappelijke organisaties in hun buurt. Absoluut een gedachte om verder op te kauwen.
Make a difference day. Het is een prachtige dag.