Leidse Plein: nog teveel een “handicapping society”

De raadsleden kregen een uitnodiging om eens met rolstoelgangers en slechtzienden op pad te gaan. Doel was culturele gebouwen rond het Leidse Plein te beoordelen op hun toegankelijkheid. De resultaten komen op de website www.toegankelijkamsterdam.nl., opgezet door St. Gehandicapten Overleg Amsterdam (SGOA). Daan Sajet en ik gingen mee. Het werd een leuke maar confronterende middag.

We begonnen bij het nieuwe café in de stadsschouwburg. Dit is een prima toegankelijk café, zelfs als er een groep mensen met rolstoelen en scootmobiels tegelijk binnen komen.

Bellevue: Toegankelijk met hindernissen
Vanuit daar ging ik met een groepje naar Theater Bellevue. De tocht erheen ging wel, al zijn de stoepjes smal, hobbelig en heeft de NUON een grote container op de stoep geplaatst. Het theater zelf was behoorlijk toegankelijk. Een ringleiding, een plateau om vanaf te rijden richting de lift – het plateau was wel te stijl om nog weer tegenop te komen, maar goed-, en een wat improvisorische rolstoellift in een zaal. Deze was door de mensen zelf gemaakt, nadat ze zich bijna vertild hadden aan een gast met een elektrische rolstoel. De lift was goedgekeurd door de brandweer, verzekerden de medewerkers ons – al kan het alleen worden gebruikt als je een trapje in een nauwe gang weghaalt…

Begeleider gratis?!
Ook mogen gehandicapten een tweede persoon gratis meenemen naar Theater Bellevue. Dat klinkt vriendelijk, maar waarom? De receptioniste vertelt: De tweede persoon zou de begeleider zijn, en daarmee verantwoordelijk. Want Bellevue wil niet zelf verantwoordelijkheid dragen voor gehandicapte gasten. Martine, werkzaam bij het SGOA, en zelf in een rolstoel zittend, trok haar wenkbrauwen hoog op. “Hoezo? Ik kan toch prima voor mezelf verantwoordelijk zijn?” De dames bij de receptie, die dit beleid zo trots hadden verwoord, leken nu opeens een beetje te schrikken. Want ja, daar leek het wel op.
De receptioniste in vertwijfeling achterlatend gingen we op naar Circus Elleboog,

Circus Elleboog: Lift met manco’s
Bij Circus Elleoog moesten we even zoeken naar de ingang. Toen we die gevonden hadden, met trap ervoor, waren we blij dat er ook een rolstoellift was. Maar een fietser had zijn fiets aan de sleuf op slot gezet. Ik schoof een briefje onder de snelbinders, met een vriendelijk doch dringend verzoek dit nooit weer te doen.

Dan maar naar binnen via de goederenopslagplaats, tussen allerlei spullen door, langs de wc’s -waarvan een rolstoeltoegankelijk, maar met zo’n hoge stortbak, dat je wél even op moet staan om door te trekken.

De medewerkers van Circus Elleboog waren zeer behulpzaam bij het onderzoek naar de toegankelijkheid. Terwijl kinderen leerden koorddansen, lopen op een bal en fietsen op een eenwieler, gingen wij kijken of de traplift het überhaupt deed. Na lang zoeken was de sleutel gevonden. Maar helaas…, de lift deed het helemaal niet. De medewerkers vonden dit duidelijk heel naar, en verzekerden ons dat snel te laten maken. Ook zouden ze binnenkort sowieso verhuizen naar een veel toegankelijker pand. Én: er kwamen ook gehandicapte kinderen. Die kunnen ook meedoen bij Circus Elleboog.

De omgeving bepaalt hoe gehandicapt je écht bent
Als student sociologie en werkzaam als verpleegkundige op de dwarslaesie afdeling, las ik eens een boek over de “handicapping society”: een samenleving kan je gehandicapt maken, als die niet aansluit op wat je kan. Iemand in een rolstoel ervaart geen handicap meer, als hij of zij daarmee overal zelfstandig kan komen, dus als de wereld rolstoeltoegankelijk is. Het zelfde geldt voor mensen met andere handicaps.

Een non-handicapping society vraagt een bewuste samenleving: aangepaste gebouwen én meedenkende mensen –in de gebouwen, maar ook op straat. De website kan helpen – want geen organisatie wil negatief te boek staan. Maar het toegankelijkheidsonderzoek zelf –en daarmee het meekijken met een gehandicapte, kan helemaal een eye opener zijn.
Ik wens de SGOA nog veel succes bij het onderzoek en de site. En ik hoop op een toegankelijk Amsterdam!

Noot: Deze site wordt opgezet met steun van de gemeente. Daartoe is een motie ingediend door onze PvdA-collega Hetti Willemse, en raadsbreed gesteund.