Krakers zijn neoliberalen

De – na drie maanden al legendarische – burgermeester Van Der Laan heeft gezegd dat de anti-kraakwet onverkort wordt uitgevoerd in Amsterdam. 200 kraakpanden zouden worden ontruimd. Enkele partijen in de gemeenteraad, waaronder onze eigen PvdA, hebben gevraagd het rustig aan te doen en niet te ontruimen voor leegstand. Daar valt wellicht iets voor te zeggen. Maar principieel is kraken fout.

Ten eerste wordt bij kraken bezit van de bezitter door een ander ‘geleend c.q. gebruikt’ zonder dat de bezitter daar toestemming voor heeft gegeven. Als je dat bij alle andere voorwerpen of zaken doet, is het diefstal, ook al verbruik je het goed niet (dit geldt bijvoorbeeld bij kleren of auto’s). Er wordt dan altijd gezegd dat een dak boven je hoofd hebben een primaire levensbehoefte is. Dit is waar, maar daarvoor hebben we andere oplossingen in Nederland (van het ouderlijk huis tot het Leger des Heils). Bovendien zijn wel meer zaken primaire levensbehoeftes, zoals eten of een goede gezondheid. Bij de Albert Heijn mag je ook niet even wat meepakken, net zo min als in de apotheek. Het is dus geheel arbitrair om voor woningen een uitzondering te maken. Als het kraken van een auto diefstal is, is het kraken van een huis dat ook. Het argument dat krakers dan op tafel leggen is de schaarste van woningen, en dat leegstand ‘ons allemaal’ raakt. Leegstand is inderdaad fout en moet op andere manieren aangepakt worden, maar het toeeigenen van panden onder het ‘morele mom’ van schaarste terwijl anderen wel op de wachtlijst staan is vele malen erger.

De huidige kraakscene is namelijk geheel van het padje af. Niet alleen de stenengooiers, maar juist ook de ‘vrolijke maatschappijkritische’ krakers, die het kraken proberen te legitimeren met goed bedoelde initiatieven. Het zijn voor een groot deel mensen die zelf heel goed voor hun onderdak zouden kunnen betalen. Studentjes die goed op de hoogte zijn van de wet en het systeem, en daarom net iets meer durven en kunnen. De gekraakte panden worden onderling allemaal verdeeld, en je komt er niet tussen als je niet in ‘het wereldje’ zit. Veel jongeren met minder kennis van het systeem of die simpelweg geen tijd hebben een jaar lang in de gaten te houden wat nu wel en niet gebruikt wordt, staan aan de kant. Zij moeten krom liggen voor hun huur of jaren op een wachtlijst, terwijl de grachtengordeljeugd voor een dubbeltje op de eerste rij zit – onder het mom van ‘woningnood tegengaan’. Het kraken is een systeem waarbij het recht van de sterkte en de slimste zegeviert. Zij die de tijd hebben en de wet kennen, hebben vrij spel. Zij die moeten werken en geen juridische kennis of kennissen hebben, moeten sappelen en jaren wachten. Hartstikke oneerlijk! Als de gekraakte huizen eerlijk verdeeld werden, bijvoorbeeld onder mensen die jaren op de wachtlijst staan of in een noodsituatie zitten, zou er meer voor te zeggen zijn. Nu is het gewoon vanuit eigenbelang voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. In feite zijn krakers op dat moment gewoon ultrarechtse neoliberalen, die zich keihard voor zichzelf kiezen en zich dan beroepen op ieders eigen verantwoordelijkheid. Iedereen kan toch een huis kraken? Geen regulering, geen oog voor kansenongelijkheid, gewoon ieder voor zich op de vrije kraakmarkt.

Tot slot, minder principieel, draagt de huidige haatcampagne van (een deel van de) krakers richting de politie, altijd je beste vriend, en de rest van het gezag, niet echt bij aan de oplossing van het huizentekort. Het is ontzettend jammer dat krakers die wel fout zitten (zie hier boven), maar niet uit zijn op geweld en andere vreselijkheden, geen afstand nemen van het tuig dat stenen op dienders gooit. Er zijn namelijk effectieve oplossingen voor het huizentekort: zoals anti-kraakwonen (waarvan het nog niet gezegd is dat dat ook verdwijnt met het kraakverbod), een leegstandtaks (waardoor het economisch zo onaantrekkelijk wordt om panden leeg te laten staan dat eigenaren dit niet meer doen) en gewoon oldskool huizenbouwen.
Op dit moment worden deze oplossingen nog niet (voldoende) ingezet, maar dit kan nooit een argument voor kraken zijn. Het doel heiligt niet alle middelen, en kraken is een principieel verkeerd middel. Over de rug van mensen die wel netjes op hun plek wachten met een breekijzer jezelf op de eerste rij worstelen – bah.

Toon Geenen

P.S. Niet alle Jonge Socialisten zijn tegen kraken, maar deze tekst hierboven is wel het meerderheidsstandpunt