In memoriam Wouter Gortzak

Zaterdag 26 september jongstleden overleed Wouter Gortzak op 83 jarige leeftijd.

Wouter Gortzak had vele hoofd- en nevenfuncties, hij was onder andere eindredacteur van het Parool en was lid van de Tweede Kamer.

Wouter Gortzak was ook fractievoorzitter van de fractie van de Partij van de Arbeid in het stadsdeel Amsterdam Zuidoost (1994 – 1998). In deze periode woedde er daar een strijd over de ‘dominante rol van de witte stadsdeelbestuurders en dito ambtenaren’. Men was de mening toegedaan dat zwarten geen deel hadden in de politieke besluitvorming en de uitvoering van het beleid aangaande de sociaal-maatschappelijke zwakke positie van de zwarte bewoners. Om hier verandering in te brengen werd het Zwart Beraad opgericht. De politiek bestuurlijke gemoederen raakten dusdanig verhit dat de politieke schermutselingen tussen zwart en wit ook de landelijke media niet ontging. De Bijlmer-politiek haalde aldus de landelijke pers en er werd gretig gespeculeerd op etnische confrontaties.

De Partij van de Arbeid als grootste fractie had een extra probleem aangezien ook in de eigen fractie zich een groep afscheidde die het Zwart Beraad zowel intern als publiekelijk steunde. Wouter Gortzak heeft in deze strijd een doorslaggevende rol gespeeld. Hij koos voor de strategie om, ondersteund door enkelen uit zijn fractie, de oplossing buiten de politieke kring te zoeken. Hij ging het gesprek aan met het maatschappelijk middenveld teneinde samen tot een oplossing te komen en draagvlak te verkrijgen voor zijn ideeën. Hiertoe richtte hij het Platform Bijlmer op. Hij vroeg mij om hiervan het voorzitterschap te bekleden. Mijn akkoord op zijn vraag werd mij niet in alle kringen in dank afgenomen.

Met deze strategische keus maakte Wouter uiteraard ook vijanden. Zowel binnen de partij politiek als in bepaalde sociale gelederen, met name het toendertijd machtige welzijnswerk. Het was een heftige tijd, maar de resultaten waren de strijd waard. Er ontstond een levendig debat over de politieke perikelen, als ook over vraagstukken betreffende de fysieke en sociale vernieuwing van de Bijlmermeer. Hierin speelde de sociaal-economische positie van de zwarte bewoners een dominante rol.

De Bijlmermeer was toen een gebied dat de duiding van no-go-area met verve verdiende. De slechte staat van de hoogbouw, de immense overlast van drugsverslaafden, criminaliteit, grote werkloosheid en armoede. Kortweg, de Bijlmer was het afvoerputje van het land. Door de zeer geslaagde fysieke- en sociale vernieuwing en de meet- en zichtbare verbetering van de overlast van drugsverslaafden is de Bijlmermeer, zo u wilt Amsterdam Zuidoost, in rustigere vaarwater gekomen.

Inmiddels is de aanwezigheid en de rol van zwarte mensen in politiek bestuurlijke- en ambtelijke gelederen vanzelfsprekend geworden. Wouter Gortzak heeft de politiek bestuurlijke- en maatschappelijke ontwikkeling van Amsterdam Zuidoost blijvend veranderd. Hij heeft op een cruciaal moment een doorslaggevende rol gespeeld in de keuze voor een nieuwe politiek. Door zijn visie en moed heeft hij ook voor veel zwarte mensen een platform gecreëerd voor een politieke carrière. Voor mij en velen na mij.

Wouter Gortzak bedankt!

Hannah Belliot

(oud-) Stadsdeelvoorzitter Amsterdam Zuidoost, o.a. portefeuilles Ruimtelijke en Sociale Economische Vernieuwing (1998 – 2001).