Gasruzie toont belang van kernenergie aan

Nederland zet in op vervuilende kolencentrales en CO2-afvang. Over kernenergie mag niet worden gesproken. Is dat wel zo verstandig?

Het dichtdraaien van de Russische gaskraan laat Europa in de kou achter. Het conflict tussen Rusland en Oekraïne heeft echter meer gevolgen dan alleen verkleumde handen. Niet alleen voor de landen die direct afhankelijk zijn van de Russische gastoevoer, maar ook voor Nederland dient zich een belangrijke kwestie aan: Welke energiebronnen garanderen ons in de toekomst wel leveringszekerheid zonder grote milieubezwaren?

Met het leeglopen van de gasbel onder Slochteren en de belabberde geopolitieke verhouding met Rusland is het een reële vraag, waar het kabinet helaas nog geen passend antwoord op heeft gevonden.

Volgens het Internationaal Energie Agentschap neemt tussen nu en 2030 de wereldwijde energievraag met 45 procent toe. De olieproductie zal de vraag niet kunnen bijbenen. De ontwikkeling van duurzame energie is veruit de beste keuze voor de energiemix, maar kan ook de extra vraag slechts gedeeltelijk opvangen. In Europa zal het gebruik van kolen daarom drastisch toenemen. Ook de afhankelijkheid van gas zal de komende decennia van blijvende aard zijn.

Ondertussen nemen de klimaatambities toe. Daarbij presenteert het kabinet zich als een orkest dat bij elk concert steeds dezelfde toekomstmuziek laat horen: een romantische symfonie over groene technologie die als vanzelf op ons komt neerdalen. Hoewel investeringen in fossiele brandstoffen onontkoombaar zijn, blijft kernenergie buiten beeld voor het Nederlandse energiebeleid. De kritiek op huidige investeringen in vervuilende kolencentrales wordt weggewuifd, omdat ’het niet anders kan’.

De belangen zijn echter te groot om beïnvloed te worden door dromerij en dogma’s. Daarom moet er een klemmend beroep op politici worden gedaan om te kiezen voor praktische, realistische en bewezen oplossingen voor onze energiemix. Kernenergie is daarbij een verstandige optie met bovendien een geopolitieke leveringszekerheid. Ze verdient de voorkeur boven kolenenergie en het bijbehorende prestigeproject: de afvang en opslag van kooldioxide.

Het kabinet lijkt de vergroening van de energiemix juist te willen bereiken door vol in te zetten op kolencentrales. Het afvangen en opslaan van CO2 wordt in dit verband gepresenteerd als het ei van Columbus. Minister Cramer heeft 60 miljoen euro geïnvesteerd in proefprojecten. Terwijl kerncentrales gedurende de gehele levenscyclus vele malen minder CO2 uitstoten dan kolencentrales, blijft kernenergie een verboden woord. Er zou namelijk geen oplossing zijn voor het kernafval en kernenergie zou onveilig zijn.

Maar wie gelooft in CO2-opslag, moet ook de keerzijde erkennen. Als er iets problematisch en risicovol is, dan is het wel de opslag van kooldioxide. De technologie daarvoor staat nog in de kinderschoenen. De risico’s zijn tot op heden nauwelijks in de praktijk bekend. En dat terwijl het ontsnappen van een grote hoeveelheid CO2 ernstige gevolgen voor de volksgezondheid kan opleveren en in het verleden al heeft geleid tot dodelijke situaties in een wijde omtrek. Bovendien moet CO2 ook nog eens oneindig lang worden opgeslagen. Waar zijn de milieuactivisten die zich, in het licht van de vervuiling en onveiligheid, vastketenen aan een kolencentrale?

Kernafval blijft onbehandeld circa 100.000 jaar radioactief. De eerste duizend jaar vormt deze straling ook een gevaar voor de volksgezondheid. Er bestaan technieken om de totale duur van radioactieve straling te verkleinen tot 5000 jaar. Naar verwachting wordt dit in de toekomst 500 jaar. Kernafval kan op 800 tot 1000 meter diep worden opgeslagen in bijvoorbeeld zoutlagen. Mocht het afval uit zijn verpakking ontsnappen, dan duurt het door de compactheid van grondlagen duizenden jaren om slechts één meter omhoog te komen. De benodigde grondstof uranium is in zijn makkelijkst winbare vorm onder meer te vinden in Canada en Australië. Ook liggen wereldwijd zeebodems bezaaid met relatief grote hoeveelheden wat moeilijker winbaar uranium.

De noodzaak voor kernenergie is groot, maar toch kiest dit kabinet voor CO2-opslag. Wanneer we de CO2-uitstoot op een veilige manier willen terugdringen en de afhankelijkheid van Russisch gas willen verkleinen, moeten dit soort vreemde dogma’s in ons milieubeleid toch écht doorbroken worden.

Sven Stevenson en Jelle Menges, landelijk voorzitter van de Jonge Socialisten in de PvdA, en vice-voorzitter van de Jonge Socialisten Amsterdam