Sociale media dragen steeds meer bij aan de onveiligheid van jongeren. Zowel online als offline. Dit komt deels door de verspreiding van (zeer) gewelddadige content, bijvoorbeeld rondom steekincidenten.
Daarom diende Fatihya Abdi, gemeenteraadslid van de PvdA Amsterdam, een motie in om de circulatie van dit soort schadelijke online content aan banden te leggen. Dit moet gebeuren dooreen laagdrempelige voorziening op te richten in Amsterdam waar slachtoffers zich kunnen melden waar content (snel) wordt verwijderd en waar mogelijk een strafrechtelijk traject kan worden gestart. De motie is op 8 juni aangenomen in de gemeenteraad van Amsterdam.
Abdi: “Het is eigenlijk heel vreemd dat zo’n voorziening er nog niet is, gezien de grootte van het probleem. Zo’n laagdrempelige meldvoorziening is een eerste stap om jongeren beter te helpen en te beschermen, maar we moeten niet naïef zijn. Sociale media bedrijven nemen al een geruime tijd hun verantwoordelijkheid niet. Het is simpelweg een verdienmodel. Het idee dat het internet onschuldig is en dat je je als overheid vooral terughoudend moet opstellen is wat mijn fractie betreft niet langer meer een optie.”
Weinig zicht op online leefwereld van jongeren
Uit onderzoek en signalen uit de stad blijkt dat conflicten voorafgaand aan wapenincidenten vaker online beginnen. Abdi vertelt: “Je ziet een patroon ontstaan. Gewelddadige content komt online. Vervolgens ontstaat er een reactie, zowel in het delen ervan als in emotie, bij de vaak zeer jonge kijkers. Dit gebeurt vaak compleet buiten het zicht van ouders, scholen en omstanders. En in die online werkelijkheid, groeit onze jeugd op met de normalisering van het geweld. Dit leidt vervolgens tot gevoelens van onveiligheid, eenzaamheid, maar ook machteloosheid hiertegen. Daar moet iets aan gebeuren, dit is hopelijk een belangrijke stap.”
Zelfregulering van websites en sociale mediaplatforms is onvoldoende
Beeldmateriaal waarin geweldsincidenten worden getoond of waarin wapenbezit wordt verheerlijkt, moet dus sneller offline kunnen worden gehaald. En het liefst zo snel mogelijk, voordat het de kans heeft viral te gaan. Vanuit de Rijksoverheid worden er twee landelijke meldpunten gefinancierd, waaronder het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM), die als taak hebben om illegale content met een verwijderverzoek onder de aandacht te brengen bij websites en sociale mediaplatforms. Deze organisaties hebben een zogeheten ‘trusted flagger’ status (betrouwbare melder). Dat betekent dat hun verwijderverzoeken prioritair behandeld worden door deze bedrijven. De juridische grondslag volgt uit Digital Services Act. Het is een extra manier om de online techreuzen te helpen signaleren wanneer hun platform verkeerd wordt gebruikt. Abdi: “Mijn motie ziet dus toe op het aanwijzen van een voorziening als zo’n ‘trusted flagger’, zodat kan worden voorkomen dat dit soort filmpjes viral gaan.”
