Een weekje Turkije (1): Turkse bruiloft

Het moest de mooiste dag in haar leven worden. Met een perfectionisme haar eigen had ze alles tot in de details voorbereid. Het decor werd gevormd door het mooie stadje Safranbolu in het westelijke Zwarte Zeegebied, uitgeroepen tot werelderfgoed van Unesco. Het feest vond plaats in de tuin van het oude hotel dat bij de Universiteit van het stadje hoort. De met wit en oud-roze doeken bedekte tafels en stoelen, gedekt voor een diner met 500 gasten, het muziektrio dat boven de bruid en bruidegom de achtergrond- en dansmuziek verzorgde, en natuurlijk de prachtige bruidsjurk, zo weggelopen uit de reclamefolders, alles was perfect. Zelfs het weer werkte mee.

Er zal nog lang over nagepraat worden tot ver buiten de grote familiekring van de bruid en bruidegom. Nog nooit was in dit stadje, 600 km verwijderd van Istanbul, zo’n huwelijk vertoond. Het zal hier voor lange tijd de norm zijn: tevoren kwamen er al mensen kijken vanwege het aanstaande huwelijk van de eigen dochter des huizes. Tevreden blikte de bruid terug: het was helemaal geworden zoals ze het zich voorgesteld had.

De bruid kende ik al jaren uit Noord, toen ze nog als studente van de Hogeschool als woordvoerder optrad van een groep jongeren die klaagden over de problemen van jongeren om een stage te vinden. De werkgroep ‘Stages Nu!’ kaartte het probleem aan bij de net aangetreden wethouder Aboutaleb, en die zetten het dominant op de politieke agenda. Zelf deed ze rond de verkiezingen van 2006 haar stage bij de ondersteuning van de PvdA-fractie.

Vier dagen familiefeest had zijn apotheose op de dag van het burgerlijk huwelijk waar ik zelf bij mocht zijn. Deze laatste dag bleek niet alleen een groots huwelijksfeest te zijn. Het was ook een manifestatie van een familie die onder leiding van een ambitieuze oom aan het opklimmen is in het centrum van de politieke macht in Turkije. De burgemeester voltrok het burgerlijk huwelijk, als getuigen traden een minister en twee kamerleden van de regerende Akpartij van Erdogan op. Zo werd het gelukkige bruidspaar misschien wel ongewild ook een beetje inzet van de komende lokale verkiezingen.

Deze Akpartij heeft een beetje een landverschuiving bewerkstelligd in de Turkse politiek. Erdogan heeft bij de vorige verkiezingen een aanhang gekregen die dwars door de traditioneel sterk verdeelde politieke groeperingen heen snijdt. De gasten representeerden deze verscheidenheid: elegant geklede dames die het bloot niet schuwen, traditioneel boers geklede oma’s, en een verzameling modieus gehoofddoekte dames, waarvan de wijze van dragen van de hoofddoek door Turken precies ‘politiek gelezen’ kan worden, maar die voor mij nog steeds geheimtaal is. Die verscheidenheid leek verbonden te worden in een hechte familieband, die als buitenstaander de indruk wekt van een warm bad van hartelijkheid, maar die ook zijn familiehiërarchie en zijn regels kent. Geen alcolholgebruik was één van die regels.

De vraag drong zich aan mij op of deze Erdogan en zijn volgelingen een nieuwe fase zal blijken in te luiden in de politiek van Turkije, zoals sommigen hopen. Een politiek die gerichtheid op Europa zal kunnen combineren met gerichtheid op de Islam? Of zal deze politiek juist een terugval betekenen die Turkije minder democratisch zal maken, deze oriëntatie op de Islam in combinatie met opportunisme en zelfverrijking, waar anderen de partij van beschuldigen?

Het was een fantastisch feest, groots en intrigerend tegelijk. En temidden van dit alles zijn daar die twee zelfbewuste, goed opgeleide jonge geliefden, op zoek naar een hedendaagse Islamitische identiteit. Zij zullen in dit Turkije hun eigen keuzes voor de toekomst moeten maken. En dat zal niet altijd eenvoudig zijn.

Jesse Bos