Crisispolitiek: MKB reageert

De crisis heeft ook Amsterdam in zijn greep. Dat was de boodschap van wethouder Asscher aan de gemeenteraad van woensdag 4 februari. Nieuws was het niet, eerder een dringende bevestiging. Hopelijk helpt dit urgentiegevoel bij het nemen van de juiste maatregelen. Aan de door ons gedane voorzet, in de vorm van een pakket lokale maatregelen, ligt het niet. De bal hoeft alleen nog maar worden ingekopt. Maar parallel aan de verrichtingen van Ajax blijkt dit zo gemakkelijk niet. Wethouder Asscher uitte zijn bedenkingen en PvdA gemeenteraadslid Michiel Mulder schreef een reactie, terwijl CDA en VVD nadere toelichting verzochten.

Om met het de laatste te beginnen: deze week spreek ik met de CDA-fractie en ben ik te gast in politiek café Libertijn van de VVD. Hieronder ga ik in op het oordeel van Asscher en Mulder over ons plan dat in feite vijf hoofdbestanddelen kent: een financieel vangnet; mensen aan het werk houden; duurzaam investeren; goed aanbesteden en uitbetalen; lokale impulsen bieden.

Crisisfonds
Over het eerste, Asscher wees een Amsterdams crisisfonds van de hand terwijl een gemeentelijke garantieregeling volgens Michiel Mulder geen goede oplossing is. Dit volgens het argument dat financiële ingrepen geen lokale verantwoordelijkheid zijn, zoals ook het CPB aangaf. Daar zit wat in, al gebeurt het (indirect) vaak toch zoals op de hoofdstedelijke huizenmarkt. Bovendien kan de crisis Amsterdam extra hard treffen vanwege de vele multinationals en onze relatief grote financiële dienstensector. En waar de lokale context specifiek is, is juist de lokale overheid aan zet. Gelukkig komt er wel een crisisloket voor ondernemers en een garantiefonds microkredieten.

Stimuleringsregelingen
Kernpunt twee, mensen aan het werk houden is zo ongeveer de core business van de PvdA. Des te vreemder de aanvankelijk lauwe reactie op onze voorstellen hierover, zoals het uitbreiden (versoepelen) van bestaande stimuleringsregelingen voor arbeid en scholing. Gelukkig heeft wethouder Ossel actie ondernomen: op 1 maart opent Amsterdam zijn eerste mobiliteitscentrum en in april komt er een arbeidstop die het behouden van werk in crisistijd als thema heeft. Bovendien krijgen werkgevers die een werkloze in dienst nemen vanaf nu 15.000 in plaats van 6.000 euro subsidie. Mooi, maar het zou lonen om ook iets te regelen voor (behoud en scholing van) bestaand personeel. Dat kost uiteindelijk minder dan het betalen van uitkeringen.

Green Deal
Ons derde fundament luidt duurzaam investeren. Het is tijd voor de Amsterdamse ‘Green Deal’, de groene stadsvariant van de ‘New Deal’ waarmee men de Grote Depressie in de jaren dertig te lijf ging. Volgens deze theorie kan de overheid met (groen) stimuleringsbeleid de (roodstaande) economie een impuls geven. Daar komt bij dat huishoudens en bedrijven kosten moeten besparen, wat ook kan door te bezuinigen op energieverbruik, wat weer goed is voor het klimaat. Dit lukt indien de gekozen stimuleringsmaatregelen tijdig, doelgericht en tijdelijk zijn. Met milieuwethouder Vos gaan we in gesprek over daadkrachtige invulling hiervan: een energieloket en klimaatfinanciering via bijvoorbeeld een renteloze lening, een energiesubsidie of een groen fonds dat duurzame investeringen in het mkb mogelijk maakt. Ik ben op dit punt uiterst benieuwd naar de opvattingen van de Amsterdamse politiek.

Overheid als zakenpartner
Op het vierde hoofdbestanddeel, aanbesteden en uitbetalen (de overheid als zakenpartner), gaat Michiel Mulder in zijn online opiniestuk uitgebreid in. Onze oproep tot een snel betalende overheid is ook door de PvdA-fractie gedaan richting college van B&W. Een goede zaak, al is het eigenlijk te gek voor woorden dat we de overheid moeten vragen haar facturen binnen dertig dagen te betalen. Dan het ‘mkb-vriendelijk aanbesteden’. Een misleidende term, daar het de suggestie wekt dat het mkb moet worden voorgetrokken. Echter, onze boodschap is juist dat het mkb niet benadeeld mag worden. Daartoe dienen alle overheidsopdrachten voor elk bedrijf, ongeacht omvang of locatie, toegankelijk te zijn. Dus: niet onnodig aanbesteden (maar offertes opvragen); geen geclusterde megaopdrachten (maar behapbare porties); geen ridicule eisen op het gebied van bedrijfsomzet, (voor)financiering en schaalervaring. Dat Mulder schrijft over een meerderheid in de gemeenteraad is hoopvol, maar pas als het echt geregeld is, zullen we juichen. Dit dossier kent een lange historie.

Kansenzone
De laatste component van ons maatregelenpakket richt zich op de directe omgeving. Kortweg, maak van Amsterdam een tijdelijke kansenzone, een gelijk speelveld tegen de toenemende tweedeling: versoepelde administratie- en regelregimes; bevroren lokale lasten (OZB, precario, reclameheffing) en parkeertarieven; schone en veilige stadswijken; comfortabeler OV dat verder, vaker en tot later rijdt. Haal bovendien bouwprojecten naar voren ten koste van breekprojecten (openbare werken) die tot omzetschade kunnen leiden. Je kunt van de PvdA veel zeggen, maar niet dat ze op dit punt passief zijn. Zo stelde de fractie onlangs voor om elke ondernemer de gelegenheid te bieden elke zondag open te zijn en nam men initiatieven ter bevordering van de ondernemerspositie bij stedelijke vernieuwing en stijgende vastgoedhuren.

De tijd is rijp voor gedurfde keuzen, al mag crisispolitiek weer niet leiden tot politieke crisis. Eén crisis is zat en op zoek naar nieuw evenwicht is een stabiel bestuur cruciaal.

Kees Verhoeven, 8 februari 2009