Bos is teleurgesteld in SP en GroenLinks

Formatie
Graag maak ik van deze gelegenheid gebruik om u allemaal prettige kerstdagen en alvast een gezond en gelukkig 2007 te wensen. Afgelopen woensdag was de laatste vergaderdag van de Tweede Kamer in 2006 en inmiddels maken ook alle Kamerleden en zelfs de informateur zich op voor de feestdagen. En als ik zo om me heen kijk, is iedereen erg toe aan een paar dagen van rust en bezinning. Er is immers nogal wat gebeurd het afgelopen jaar.

Na de historische overwinning van de PvdA bij de Gemeenteraadsverkiezingen in maart, volgde de deceptie van de nederlaag op 22 november. En vrijwel direct daarna, nog voordat we goed en wel hadden begrepen wat de oorzaken van die nederlaag waren, begonnen we al weer aan een nieuwe fase, namelijk die van de (in)formatie. Dat gaat allemaal erg snel en daarom wil ik u in deze brief graag iets vertellen over de opstelling van de PvdA in de gesprekken van de afgelopen en komende weken.

Onze opstelling is inhoudelijk steeds dezelfde geweest als tijdens onze verkiezingscampagne. Voorop staat dat wij Nederland sterker en socialer willen maken. Een gesprek daarover gaan wij nooit uit de weg. En verantwoordelijkheid om daaraan bij te dragen ook niet. Om die redenen hebben wij ons de afgelopen weken steeds bereidwillig getoond aan de gesprekken met CDA en SP of GroenLinks deel te nemen en om diezelfde redenen zijn wij bereid om straks in januari aan de gesprekken met CDA en Christen Unie deel te nemen. Niet de partij of de persoon bepaalt of die gesprekken kans van slagen hebben maar enkel en alleen de vraag of andere partijen met ons de ambitie delen Nederland sterker en socialer te maken. Er is maar één manier om dat uit te vinden: door daar serieus over te praten en te onderhandelen.

De vraag die in die onderhandelingen wat ons betreft centraal staat, is of een nieuw kabinet een wezenlijk andere koers in zal slaan dan de vorige kabinetten. Er zullen dingen mogelijk moeten worden die onder de vorige kabinetten niet mogelijk waren, zoals verkleining van de verschillen tussen arm en rijk, investeringen in zorg en onderwijs, kansen voor kansarmen op de arbeidsmarkt, een ambitieus milieu- en energiebeleid, een generaal pardon etcetera. Het gaat kortom niet slechts om nieuw élan maar vooral om een nieuwe koers.

Juist omdat de kiezer heeft aangegeven dat het beleid in Nederland socialer en groener moet, ben ik zo teleurgesteld in de opstelling van vooral de SP en Groen Links dat zij nu al besloten hebben niet verder te willen onderhandelen, terwijl er over de inhoud nog niet eens gesproken is. Ik vind het moeilijk te begrijpen dat zowel SP als Groen Links de kans laten lopen om samen met ons in kabinetsonderhandelingen een vuist te maken rond al die onderwerpen waar we de afgelopen jaren samen oppositie op hebben gevoerd.

Natuurlijk, wij vinden net als SP en GL dat dit alleen maar zal lukken als met name het CDA bereid zal zijn de koers te verleggen. Ook ik heb niet de zekerheid dat het CDA hiertoe bereid is. Maar er is maar één manier om uit te vinden of dat er in zit: door er serieus over te onderhandelen. En daarom is het een gemiste kans voor links Nederland dat SP en GL al afhaakten voor we dat stadium met elkaar hadden bereikt.

Vanaf januari gaan wij dus serieus onderhandelen met het CDA en de ChristenUnie over een nieuw kabinet. De Partij van de Arbeid zal die gesprekken constructief voeren. Dat er grote verschillen van mening zijn met zowel CDA als CU, steken wij niet onder stoelen of banken. Of we er uit komen weten we niet maar we zullen het wel proberen. Dat zijn we ook verplicht naar onze kiezers. Het is hoopgevend dat het CDA vorige week een duidelijk signaal af gaf door een wijziging van het vreemdelingenbeleid te aanvaarden en de opschorting van de uitzetting van onder de oude wet uitgeprocedeerde asielzoekers te steunen.

Maar nu eerst de feestdagen, die we hopelijk allemaal met onze dierbaren kunnen doorbrengen. En verder: goed uitrusten, de batterijen weer opladen en nieuwe energie verzamelen om straks zoveel mogelijk van onze wensen te realiseren in een nieuw kabinet, en de volgende verkiezingscampagne te winnen. Want voor je het weet is het al weer 7 maart en hebben we verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Eerste Kamer. Maar nu eerst: uitrusten.

Tot volgend jaar!