De tweede editie van #Borrelpraat was een groot succes. In een vol partijpand spraken Sofyan Mbarki, Jacqueline Krouwel van de Jellinek Kliniek en Youssel el Mourabet van Streetcornerwork en Volksbond onder leiding van Kaj Leers over de problemen die drugs met zich meebrengen in Amsterdam.
Youssef legde over hoe hij en zijn medewerkers zien hoe minderjarige jongens en meisjes afglijden in de criminaliteit als gevolg van de eerste stappen die zij zetten in de drugshandel. Jongens en meisjes van 13, 14 jaar leven soms al jaren onder grote druk. Zij moeten hun ouders ondersteunen met van alles en niet zelden hele gezinnen draaiende houden, en dat in een probleemsituaties van armoede.
Voor verlichting van die druk op hun schouders gaan sommigen dan een blowtje roken met vrienden. Ze komen in aanraking met verkeerde mensen die een rolmodel kunnen worden, of die hen een makkelijke en simpele bron van goede inkomsten kunnen beloven als drugskoerier.
En zo rijden minderjarige drugskoeriers als laatste schakel in ‘de keten’ dan door donker Amsterdam met wat Sofyan Mbarki “een apotheekje” noemt: niet alleen cocaïne of XTC, tegenwoordig standaard gebruiksmiddelen, maar ook Viagra.
Jacqueline Krouwel, preventiedeskundige bij de Jellinek Kliniek, ziet het probleem ook maar bracht wel nuance aan in het verhaal. Ja, er zijn anekdotische verhalen over dit probleem maar het is lastig in cijfers te vatten.
Sofyan Mbarki wil intussen het gebruik van drugs problematiseren. Daarmee neemt hij een andere positie in dan bijvoorbeeld liberale partijen als D66, dat wil legaliseren, en de rechts-conservatieve partijen, die het willen criminaliseren. “Als de discussie steeds weer daarover gaat, als het debat altijd weer over legaliseren enerzijds gaat en criminaliseren anderzijds, dan hebben we een half uur een fel debat gevoerd maar zijn we geen steek opgeschoten”, aldus Mbarki.
In de gemeenteraad stelde hij eerder voor dat de politie drugsgebruikers een SMS’je krijgen wanneer de minderjarige drugskoerier bij wie zij hun waren hebben afgenomen, aangehouden zijn. Op deze manier hoopt Mbarki dat bij gebruikers het besef indaalt dat zij bijdragen aan het in de criminaliteit houden van deze minderjarige drugskoeriers.
Jaqueline Krouwel gaf aan dat ervoor gewaakt moet worden dat de actie drugsgebruikers stigmatiseert. Want dan los je problemen niet op, maar werp je een drempel op voor mogelijke drugsverslaafden om hulp te zoeken. Jacqueline en Youssef gaven het voorbeeld van een aanpak op het Museumplein, waar veel jongeren van omliggende middelbare scholen regelmatig blowtjes roken. Sofyan gaf daarop aan dat stigmatisering van drugsgebruikers zeker niet de bedoeling is van zijn voorstel.
Problematiseren
De aanwezigen in de zaal stelden uitgebreid vragen aan de gasten. Enige consternatie trad op toen Sofyan een vraagsteller corrigeerde. In een vraag uit de zaal zat de aanname dat de PvdA-fractie in de Amsterdamse gemeenteraad voor het drugsmanifest van D66 had gestemd. Dat manifest was opgesteld en gesteund door meerdere organisaties, waaronder de Jellinek. Sofyan kon vertellen dat de PvdA tégen dat manifest had gestemd. Op de vraag hoe dat kon – het voorstel was immers mede opgesteld door mensen met jarenlange ervaring in drugspreventie – legde Sofyan uit dat de PvdA-fractie het voorstel zag als toch een vorm van alles legaliseren. Dan ga je tóch weer in één van de uitersten in het debat mee, voegde Sofyan toe.
Op de insteek over het laten indalen van de consequenties van drugsgebruik voor anderen en de omgeving kon Jacqueline Krouwel zeggen dat in 2018 door het Trimbos Instituut onderzoek gedaan is naar hoe drugsgebruikers reageren wanneer hen de nadelen van hun drugsaanschaf wordt verteld. Veruit de meeste geïnterviewden – voornamelijk jongere, recreatieve drugsgebruikers – gaven in dat onderzoek aan te weten wat voor effect hun aankopen van drugs kunnen hebben op mens en milieu, en de instandhouding van de drugsmaffia. Maar hoewel zij dat weten en ook erg vinden, vinden zij het niet hun verantwoordelijkheid. In feite onderschrijft dit onderzoek de zogenaamde ‘morele ontkoppeling‘-these van Albert Bandura.
Mede daarom betwijfelt Jacqueline of het problematiseren van drugs zoals Sofyan wil gaat werken.
Na het gesprek kregen Jacqueline en Youssef een aardig cadeautje en laafden vele aanwezigen zich aan die andere problematische drug: alcohol, in de vorm van bier.
