Amsterdam kiest voor bestaanszekerheid

Aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen werpen de Amsterdamse PvdA-ers een blik op het het verkiezingsprogramma. Wat betekent dat programma voor hun portefeuille? Wat gaan we in de stad terugzien als de PvdA haar plannen kan uitvoeren?

Arjan Miedema is sinds november 2020 duoraadslid namens de PvdA in de Amsterdamse gemeenteraad. Met de portefeuille Werk en Inkomen zet hij zich in voor goed werk en bestaanszekerheid. Hij bestudeerde de plannen voor de arbeidsmarkt en sociale zekerheid en licht toe wat de plannen betekenen voor Amsterdammers.

Verhoging van het minimumloon (14 euro) en sociaal minimum

“Het is schrijnend te zien hoeveel mensen nu bij de voedselbank aankloppen. Het aantal mensen dat naar de Voedselbank gaat stijgt en het hardst in Amsterdam. Dat laat zien dat het moeilijk is om rond te komen. Sociale minima hebben te weinig geld voor boodschappen; uitjes van school kunnen niet worden betaald en kinderen kunnen niet sporten. Het minimumloon en de uitkeringen die hieraan zijn gekoppeld, zijn nu niet voldoende. Het sociaal minimum moet dus worden verhoogd. Daarnaast willen we door bijvoorbeeld kinderopvang collectief te financieren, mensen een inkomen geven waarvan ze kunnen leven. Bovendien kunnen we zo op termijn van het ingewikkelde systeem van toeslagen af. We moeten toe naar een leefbaar inkomen, en meer goed en vast werk.”

“Sociale minima hebben te weinig geld voor boodschappen; uitjes van school kunnen niet worden betaald en kinderen kunnen niet sporten”

Een werkgarantie om mensen te begeleiden van werk naar werk

“Werkgevers krijgen de verplichting mensen te begeleiden naar een volgende baan. Nu is het verliezen van je baan door ziekte, pech of een andere omstandigheid, nog vooral een individueel risico. Daar moeten we echt anders over gaan denken. Het is een collectief belang om mensen weer aan een nieuwe baan te helpen. Een gedeelde verantwoordelijkheid. Dat kan door scholing te stimuleren of meer begeleiding te bieden vanuit het UWV, maar belangrijk is dat we mensen een echte kans geven. Een werkgarantie betekent voor mij dat een persoon de garantie heeft dat hij makkelijker naar een volgende baan kan komen en werkgevers daar een verantwoordelijkheid in hebben.”

“We moeten toe naar een leefbaar inkomen, en meer goed en vast werk.”

Een einde aan de cultuur van wantrouwen in de bijstand

“We hebben nu nog te maken met de Participatiewet. Een resultaat van Rutte II, waar ook wij verantwoordelijk voor zijn, en dat we moeten herstellen. Juist de PvdA moet dus voorop lopen naar een socialer alternatief. De Participatiewet heeft een aantal goede elementen, zoals mensen met een arbeidsbeperking laten werken in regulier werk als dat kan, naast mensen zonder beperking. Maar de wet staat ook voor een verkeerd mensbeeld, waarin mensen worden gewantrouwd, we hen individueel verantwoordelijk maken en controleren. Er is een strenge sollicitatieplicht en een controle of mensen niet stiekem bijverdienen. Maak je een fout, dan word je hard gestraft, vaak zonder de mogelijkheid je vergissing te herstellen.

In Amsterdam proberen we een socialer beleid te voeren, maar we moeten ons wel houden aan de Participatiewet. De marges zijn smal. Recent was er een geval in gemeente Wijdemeren waarin de gemeente boetes had opgelegd aan een vrouw met een uitkering, omdat ze boodschappen kreeg van haar moeder. Na aanleiding daarvan heb ik het college vragen gesteld of zulke gevallen bekend zijn in Amsterdam. Die waren niet bekend, maar het zou wel kunnen gebeuren. Daar moeten we dus van af. Inmiddels heeft de gemeenteraad in een breed gesteunde motie het college opgeroepen om bij het Rijk te pleiten voor meer beleidsvrijheid voor gemeenten en een hoger sociaal minimum.

In Amsterdam doen we nu al maximaal wat binnen de huidige wet kan. In een experiment is geregeld dat bijstandsgerechtigden extra mogen bijverdienen. Een deel van die extra inkomsten mogen zij houden. Dit gaat uit vertrouwen. In de vorige collegeperiode hebben we dit experiment van harte gesteund. Het helpt mensen als opstap naar regulier werk. Daarnaast experimenteren we met verschillende vormen van begeleiding. We zien dat deze benadering werkt. Mensen gaan sneller terug naar regulier werk en zijn dus sneller uit de uitkering. De kern is dat uit een uitkering komen, niet een individuele maar een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is en mensen begeleiding en vertrouwen nodig hebben, om die stap te maken.”

“Uit een uitkering komen is gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Mensen hebben begeleiding en vertrouwen nodig om die stap te maken”

100.00 Nieuwe basisbanen en sociale werkplaatsen.

“In Amsterdam hebben we een prachtig bedrijf als Pantar, een sociaal leer- en werkbedrijf voor mensen met een arbeidsbeperking. Zij doen belangrijk werk, en bieden hun werknemers veel begeleiding. Voor een groep Amsterdammers is dat een goede manier om bij te dragen aan de stad. De gedachte van de Participatiewet was dat mensen veelal regulier, door de markt gecreëerde banen zouden vervullen en dat we deze sociale werkplaatsen niet meer nodig zouden hebben. Dat was een vergissing. Mensen met een beperking bij reguliere werkgevers laten werken is geen verkeerd principe. Voor een groep mensen zal beschut werk of werk in een sociale werkvoorziening echter altijd nodig zijn, en dat is prima. De PvdA investeert daarnaast in meer publieke basisbanen. Als straatcoach, wijkhulp of beveiliger. Die zijn niet minder dan banen die door de markt worden gecreëerd. Voor sommigen zal een basisbaan een tijdelijke baan zijn, op de weg naar ander werk. De kern is dat er een sociale manier moet zijn om weer in te stromen. En voor mensen die helemaal niet kunnen werken is er altijd ruimte voor dagbesteding. ”

Aanpak schuldenproblematiek

“Een van de eerste en cruciale stappen om de schuldenproblematiek aan te pakken, is erover te praten. Het stigma moet verdwijnen. Gelukkig hebben in Amsterdam Marjolein Moorman en Sandra Doevendans hier belangrijke en dappere stappen in gezet. Ook in de Amsterdamse raad vraagt Lian Heinhuis hier terecht veel aandacht voor. Er zijn heel veel Nederlanders met schulden. Miljoenen Nederlanders kunnen niet meteen een nieuwe wasmachine betalen, als die er morgen mee ophoudt. Doordat er niet over gepraat wordt, is het moeilijk hulp te vragen. Daardoor gaat het van kwaad tot erger. Als het gewoner wordt erover te praten, hoop ik dat mensen eerder worden geholpen. Maar de overheid moet ook op een andere manier gaan handelen en stoppen met brieven sturen. De overheid moet ook digitaal benaderbaar zijn, laagdrempelig, en mensen echt helpen. Dat zijn heel belangrijke eerste stappen. In Amsterdam hebben we met de Pauzeknop – een initiatief van Marjolein Moorman – laten zien hoe je dat doet”.

Wil jij alle plannen van de PvdA op het gebied van arbeidsmarkt en sociale zekerheid lezen? Klik dan hier voor het verkiezingsprogramma!