Allochtone mantelzorgers: Zorgen voor de toekomst door hogere eisen huwelijksmigratie

Op 6 november vond de conferentie over mantelzorg van de PvdA Amsterdam plaats. Gemeenteraadslid Ria Logtenberg schreef een verslag over huwelijksmigratie, ontmoetingsplekken, gehandicaptenzorg en ouderenzorg.

Ouders van zieke volwassenen maken zich vaak zorgen over hoe het verder moet met hun volwassen kind als zij er niet meer zijn. Allochtone ouders zoeken daarom vaak een partner voor hun zieke kind in het land van herkomst. Nu de eisen aan huwelijksmigratie hoger worden, wordt dat moeilijker. Er worden eisen gesteld aan de leeftijd, het inkomen –vaak een bottle-neck voor de gehandicapte of zieke bruid/bruidegom- en ook de taaltoets –vaak de bottleneck voor de huwelijksmigrant.

In de conferentie over mantelzorg van de PvdA Amsterdam op 6 november is hier aandacht aan besteed. De vraag van de ouders aan mij was om ernaar te streven om de huwelijksmigratie in deze gevallen te versoepelen.

Natuurlijk is dat wat mij betreft beslist niet aan de orde. Hoewel de ouders mij verzekerden dat er geen sprake was van gedwongen huwelijken, maar van ’geregelde huwelijken’, waarbij de partner wel op de hoogte was van de aandoening en had ingestemd met het huwelijk, stuit het mij toch zeer tegen de borst. Vaak gaat het om laaggeschoolde jonge vrouwen, die met een gehandicapte of zieke man trouwen, en die geen andere toekomst rest dan te zorgen voor een ander en een geïsoleerd bestaan in een vreemd land. Bovendien bestaat de kans dat kinderen mogelijk de ziekte erven. Daarnaast is het vragen om een sociaal economisch zeer zwak gezin: de een afgekeurd voor werk, de ander niet hier opgeleid en vaak laaggeschoold. Misschien is een gezin gezellig voor de gehandicapte, maar er is natuurlijk ook een verantwoordelijkheid en opvoedingsplicht naar de –ongeboren- kinderen en ook naar de maatschappij. Het geeft toch te denken dat er in Nederland geen partners voor deze volwassenen te vinden zijn, ook niet uit de eigen etnische gemeenschap.

Of deze zieke volwassenen dan geen recht hebben op een zo normaal mogelijk leven, werd mij gevraagd. Trouwen, kindertjes krijgen.

Ik dacht opeens aan de rubriek “Schrijf ’t aan Mona”, twintig jaar geleden in de Story, waarin ook wel eens oproepjes stonden van moeders voor een lief meisje voor hun gehandicapte volwassen zoon. Destijds probeerden autochtonen eveneens een zorg-huwelijk te arrangeren. En ik dacht aan baby Hendrik, geboren bij twee licht verstandelijk gehandicapten. Ook een moeilijke kwestie. Echter, hier hadden de ouders nog wel elkaar zelf ontmoet en gekozen. En worden zij omringd door mensen die ook als steun fungeren.

De wens van trouwen en kindertjes krijgen is de wens van zovelen –ziek en ook gezond. Het is een wens, maar geen recht. Ik geloof dat een relatie uit liefde moet ontstaan, en niet uit een zorgvraag. Hierin moet het migratiebeleid dan ook beslist niet soepeler worden. Met deze regels wordt het recht om een gezin te stichten niemand ontnomen, worden er wel plichten aan verbonden, en bovendien worden de huwelijksmigranten beschermd tegen een “zorg-relatie”. En de samenleving voor een gezin dat waarschijnlijk niet op eigen benen kan staan.

Met deze reactie blijft de zorg van de ouders bestaan. Een zorg, die zij delen met veel andere ouders, net zo goed autochtone ouders: namelijk de vraag wie er voor je kind zorgt, als je er niet meer bent. Ook de wens van dat knusse thuis met een partner blijft bestaan.

Wat daarom nodig is: ontmoetingsplekken voor mensen met een handicap of ziekte, zodat zij elkaar en anderen kunnen leren kennen -ook potentiële partners. Voldoende begeleiding bij moeilijke vraagstukken als de wens om een eigen gezin te stichten. Goede begeleid-wonen voorzieningen, waar gehandicapten direct terecht kunnen als hun ouders er opeens niet meer zijn. Dus zonder wachtlijst. En hulp voor ouders bij de vraag: wat als ik er niet meer ben? Wie behartigt dan de belangen van mijn kind? Deze vraag speelt bij zovele ouders van gehandicapte of zieke volwassenen: allochtoon en autochtoon.