Al gedacht aan een Lodewijk Buy Out;

In NRC Handelsblad door Jeroen Wester

En toen kwam er een wethouder met een grote snuit en die blies het hele verhaaltje uit.

Lodewijk Asscher, de nieuwe luchthavenwethouder van Amsterdam, gaat eens flink roeren in het stroperige Schiphol-dossier. Zijn plan: Schiphol moet je niet privatiseren, de gemeente Amsterdam moet haar belang juist uitbreiden tot een meerderheidsbelang. Een lokale variant van nationaliseren, zeg maar.

En hoe denkt de gemeente Amsterdam dat te gaan betalen “Budgettair neutraal”. Kortom, wel kopen, niet betalen. ’Een goede grap’ was de eerste reactie van de VVD. Het ligt voor de hand. Wel kopen, niet betalen. Dat klinkt voor liberalen als een starnakel socialistisch plan.

Misschien was het voorstel anders ontvangen als Asscher het juiste jargon had gebruikt. Want hoewel de ambtelijke termen anders doen vermoeden, haakt de PvdA-wethouder met zijn plannen aan bij de jongste trend in de zakenwereld: de leveraged buy out. Ervaringsdeskundigen spreken van een El-Bie-O.

De gemeente Amsterdam wil haar belang van 21,8 procent uitbreiden naar een meerderheidsbelang en dat grotendeels betalen met een superdividend dat Schiphol aan zijn huidige aandeelhouders moet uitkeren. Deze vestzak-broekzak is niet door Asscher verzonnen, maar door Den Haag. Hij trekt de lijn alleen verder door: als Schiphol vóór verkoop door de aandeelhouders wordt leeg getrokken, waarom dan niet hetzelfde geld gebruiken om de tent te kopen

Zulke redeneringen spelen met de gevoelens voor de logica. Zien we daar niets over het hoofd Toch is dit exact de financieringsmethode die investeringsmaatschappijen frequent toepassen. In de wereld van private equity betalen bedrijven grotendeels hun eigen overname. De kasstromen van het doelwit zijn voor de bank het onderpand waarop zij leningen verstrekt.

De internationale investeringsmaatschappijen hebben dit spel de afgelopen jaren geperfectioneerd. Zij concentreren zich volledig op het financiële rendement. De investeerders rekenen zich niet alleen rijk, maar worden het ook. De leningen zijn de hefboom onder hun rendementen, de leverage. Deze extreme vorm van kapitalisme – veel risico, veel rendement – is nog succesvol ook. Inmiddels overvleugelen de investeringsmaatschappijen de gewone ondernemingen in de overnamearena.

Wil Asschers plan kans van slagen hebben, dan moet hij vaart maken als een durfkapitalist. Dus hop, huur snel een chique zakenbank in, start een investeringsvehikel op de Kaaiman-eilanden, schrijf een honderd-dagenplan en breng dat knock out-bod uit.

Jeroen Wester