Agressie loont…..

Regelmatig worden we opgeschrikt door ernstige mishandeling van kinderen, falende hulpverlening etcetera. Daar zit altijd een jarenlange ellende achter. Zo bleek ook uit de analyse die de wethouder Lodewijk Asscher presenteerde, “Systeem in Beeld”. Afgelopen jaar werd onze notitie de Amsterdamse Aanpak in de raad goedgekeurd. Daarin werd gevraagd om een aanpak waarin veel systematischer gebruik gemaakt wordt van signalen, bv in het onderwijs, een aanpak waarbij hulpverleners ‘er op af’ gaan en er vervolgens geprobeerd wordt een netwerk te activeren rondom mensen, zodat er ook op langere termijn ondersteuning en signalering is.

Papier is geduldig, maar de werkelijkheid is vaak ingewikkelder en schokkender. Een gesprek met een paar gezinscoaches (van het zgn. VIG-project) en een klantmanager van een aantal gezinnen met zeer grote en ingewikkelde problemen in Noord maakt duidelijk waarom er soms in ernstige gevallen toch niet tijdig wordt ingegrepen. Het gaat hier om gezinnen die zorgmijders zijn. Maar er zijn altijd mensen die weten dat er ernstige problemen zijn. En toch. Er wordt niet ingegrepen.

Scholen durven vaak niet te signaleren, omdat ze dan zoveel agressie van de ouders over zich heen krijgen, wordt me verteld. Scholen voeren aan dat ze een vertrouwenspositie richting ouders hebben. Hetzelfde geldt voor huisartsen. Zo is er een basisschool waar een kind alleen op dinsdag en vrijdag bij gym komt, maar verder thuiszit. De leerplichtambtenaar weet van niets. Wat is hier aan de hand? Soms sluiten mensen liever de ogen dan hun verantwoordelijkheid te nemen. Ze hebben wel iets anders aan hun hoofd, en als er dan tussen de regels door bedreigingen komen (‘ik zal je weten te vinden’), is het niet eenvoudig toch door te zetten.

En als de school wel de moed heeft te signaleren komt Bureau Jeugdzorg aan bod. Er volgt een onder toezichtstelling (OTS) en er wordt een gezinsvoogd ingeschakeld. De gezinsvoogd stuurt braaf uitnodigingen aan het gezin voor een gesprek, waar ze natuurlijk niet naar toe komen. De gezinsvoogd krijgt dagelijks onaangename, agressieve telefoontjes van de vader en ziet er van af er naar toe te gaan.

Verschillende hulpverleners weten dat in het gezin kinderen systematisch worden mishandeld, sommigen vermoeden dat een kind er aan bezweken is, en hulpverleners zeggen heimelijk tegen elkaar: het wachten is op de dood van een volgend kind. Vader loopt rond met een pistool in de hand. Een buurtregisseur van de politie adviseert er niet binnen te gaan, want hij kan de veiligheid van hulpverleners niet waarborgen. En dus gebeurt er lange tijd niets. De gezinscoach stelt: agressie loont….

Het lijkt er op dat we geen antwoord hebben op agressie. Er komt niet een gezamenlijke aanpak van alle betrokkenen, school, jeugdzorg, politie, gezinscoach, iedereen heeft het gevoel er alleen voor te staan, verantwoordelijkheden worden doorgeschoven en uiteindelijk staan er kinderen in de kou. En bovendien: er ontstaat een cultuur waarin agressie loont en niet wordt bestraft. Een hellend vlak.

Het wordt tijd dat B&W de handen ineen slaan om dit soort zeer ingewikkelde situaties aan te pakken. Waar agressie loont regeert de angst. En dat is onaanvaardbaar.