Aanpak jongerenschulden begint bij zorgverzekeraars en telecombedrijven

Teveel jongeren hebben schulden bij zorgverzekeraars en telecombedrijven. De gevolgen zijn groter dan het niet kunnen betalen van de rekening alleen; volgens onderzoek is het hebben van schulden een springplank naar meer structurele problemen. Stort daarom de zorgtoeslag direct op rekening van zorgverzekeraars en verbiedt telecombedrijven om dure abonnementen te verkopen aan jongeren met schulden, betoogt Marjolein Moorman van de fractievoorzitter PvdA Amsterdam.

Nergens is schuldenproblematiek onder jongeren beter zichtbaar dan in het jongerenloket van de gemeente Amsterdam in de Bijlmer. Ik was hier op werkbezoek bij de baliemedewerkers, om eens te zien wat zij dagelijks tegenkomen. Dat bleek niet mals: jongeren met schulden, letterlijk in rijen lang opgesteld en in de wacht voor een gesprek. Van een schuld van lager dan 20.000 euro keken de medewerkers al lang niet meer op.

Veel jongeren in Amsterdam en in Nederland hebben schulden. Verschillende onderzoeken bieden alle reden tot zorg. Het aantal jongeren in de schuldhulpverlening stijgt (van 7% van de jongeren tussen 18 en 25 jaar in 2007 tegen 11% in 2012), Het Nibud constateerde in een onlangs gepresenteerd onderzoek dat 19 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 betaalachterstanden heeft, waarvan 20 procent van die groep te maken heeft met achterstallige bedragen die boven de 2500 euro uitkomen.

Schulden hebben gaat veel verder dan een rekening niet meer betalen. Het zorgt voor stress en ziekte, hangt samen met problemen in de huisvesting en drugsgebruik en blijkt een springplank voor grotere problemen, blijkt uit onderzoek. Grote schulden zorgen bij jongeren zo voor grote problemen in hun latere leven, maar bovendien ook voor problemen voor de hele maatschappij.

Erger voorkomen begint bij een effectieve aanpak van schulden. Deze week werd in de Amsterdamse gemeenteraad ingestemd met een voorstel van de fracties van PvdA en GroenLinks, wat een flinke stimulans moet geven aan schuldhulpverlening en het aantal jongeren dat tussen wal en schip valt moet terugdringen. Maar er moet doorgepakt worden. Kijkend naar de meest in het oog springende schuldeisers, zien je vaak de telecombedrijven en zorgverzekeraars terugkomen. Ik stel daarom twee maatregelen voor:

Ten eerste, verminder de schuldenberg aan de zorgverzekeraar door de zorgtoeslag direct op de rekening van de zorgverzekeraar te storten, zoals dat ook al bij de huurtoeslag gebeurt. De zorgtoeslag loopt bij sommige jongeren op tot wel €140,- per maand. Die toeslag direct doorsluizen naar de zorgverzekeraar is misschien een paar sneakers per maand minder, maar het voorkomt vele schulden.

Ten tweede, beperk de mogelijkheden van telecombedrijven om dure abonnementen aan jongeren met schulden te verkopen. Eerder aangehaalde jongeren, met schulden boven €20.000,-, kunnen met gemak een nieuw telefoonabonnement afsluiten om de nieuwste iPhone of Android te ontvangen. De telecombedrijven zijn hier meermaals op aangesproken, maar als zij weigeren om hun verantwoordelijkheid te nemen, zal de politiek paal aan perk moeten stellen.

Het terugdringen van schulden onder jongeren vergt ingrijpen van de overheid, zowel in de markt van telecombedrijven als in persoonlijk leven van jongeren. Dat zal als paternalistisch worden ervaren door sommigen, maar volgens mij is het voorkomen van enorme schulden onder jongeren en diens gevolgen voor de maatschappij belangrijker.

Marjolein Moorman, fractievoorzitter PvdA Amsterdam