Nieuwjaarstoespraak Martijn Kool: ‘de moed om te dromen’

Afdelingsvoorzitter Martijn Kool luidde het nieuwe jaar in met zijn toespraak tijdens de geslaagde nieuwjaarsborrel. Martijn keek terug op een roerig verkiezingsjaar, waarin de PvdA in de peilingen electorale dieptepunten verkende, vervolgens steeg naar grote hoogtes en zich geconfronteerd zag met het vertrek van nagenoeg de hele politieke top. Lodewijk Asscher ging naar Den Haag, Frank de Wolf vertrok en Michiel Geuzinge gaf de voorzittershamer door aan Martijn Kool. Maar Martijn keek natuurlijk ook vooruit, naar een ongetwijfeld druk, spannend en uitdagend jaar.

Beste partijgenoten, JS’ers, vrienden,

Laat ik mij eerst voorstellen. Ik ben Martijn Kool, sinds eind november de nieuwe voorzitter van PvdA Amsterdam. En het moet u opgevallen zijn ik ben niet het enige nieuwe gezicht dat zich de afgelopen maanden aan u heeft gepresenteerd. Want niet alleen café Amstelhoek heeft zich in 2012 in een nieuw jasje gestoken ook de PvdA Amsterdam heeft een ware gedaantewisseling ondergaan door binnen twee maanden afscheid te nemen van haar partijleider, haar fractievoorzitter en haar afdelingsvoorzitter.

Lodewijk werd na 10 jaar talentschap in Amsterdam dan nu eindelijk het grote talent in Den Haag. Ook voor Frank werd het ook na 10 dienstjaren tijd voor andere uitdagingen. Voor hem buiten de politiek. En Michiel was na twee termijnen, waarin hij het vuur uit de sloffen heeft gelopen, toe aan een groot zwart gat. De enigen die zich eigenlijk niet hebben vernieuwd, dat zijn onze jonge vrienden van de JS. Opmerkelijk maar daar komt komend jaar verandering in. Voor nu zult u straks wederom door Bart van Bruggen worden toegesproken.

Partijgenoten, kort terugblikkend op vorig jaar komen twee beelden bovendrijven: Natuurlijk de verkiezingscampagne van de late zomer van 2012 waarin talloze vrijwilligers de straat op zijn gegaan, de stad rood hebben gekleurd, en het voor elkaar hebben gekregen om de “Job bonus” van 2010 te behouden en daarmee meer dan 35% van de Amsterdamse stemmen binnen te halen. Een uitslag waar voor de zomer nog over gedroomd dan wel gehoond werd. Ik weet niet hoe u het heeft ervaren maar die laatste weken zinderde het overal in de stad waar we kwamen. En dat waren een hoop plekken en er was een hoop energie.

Maar terugkijkend op vorig jaar kunnen we ook niet heen om de discussie rondom het bestuurlijk stelsel, met in het verlengde natuurlijk de bezuinigingen. Vorig jaar heeft de PvdA drie bijeenkomsten gewijd aan de gevolgen van het onzalige plan van Rutte I, om de stadsdelen in de huidige vorm niet meer mogelijk te maken. Deze aanpassing in de gemeentewet staat haaks op de visie die velen van ons delen over het lokale bestuur.

Het is ook een klap in het gezicht van al die mensen die al die jaren met veel inzet zo ontzettend veel bereikt hebben binnen al die stadsdelen. De voorbeelden zijn alom bekend en niemand twijfelt er ook aan dat de stad er niet zo mooi had bijgelegen zonder deze stadsdelen.

Het blijft in mijn ogen dan ook een zeer paradoxale zaak dat waar in publieke sectoren zoals onderwijs en zorg overal wordt gestreden voor schaalverkleining en de terugkeer van de menselijke maat, er binnen het openbaar bestuur een tegengestelde trend waarneembaar is, waarbij stadsdelen met een gemiddelde grootte van 100.000 inwoners te klein worden beschouwd voor een zelfstandig bestuur. Ik heb het maar even voor u nagekeken van de 418 Nederlandse gemeenten zijn er slechts 27(!) die meer dan 100.000 inwoners hebben. Stadsdeel Nieuw West (het grootste stadsdeel wat betreft inwoners) zou op de ranglijst van grootste gemeenten op de 19e plek komen en heeft 93x zoveel inwoners dan gemeente Rozendaal. Ik ga hier zo op in, niet om olie op het vuur te gooien. Maar wel om het beeld te bestrijden dat wij het hier hebben over een marginaal achterhoedegevecht van machtsbeluste bestuurders die slechts gehecht zijn aan het pluche. Daarmee doen we onrecht aan de discussie. Daarmee doen we onrecht aan diegenen die oprecht opkomen voor hun opvatting over een optimaal bestuurlijk stelsel voor onze stad.

Want, wij hebben het hier over hoe onze stad wordt bestuurd; wij hebben het hier over hoe burgers bediend worden door de overheid; wij hebben het hier over hoe de burgers hun stem kunnen laten horen en mee kunnen praten; en ja, zeg ik tegen onze vrienden van de VVD, wij hebben het hier ook over hoe we elke Euro overheidsgeld zo efficiënt en effectief mogelijk kunnen inzetten. En dus zal de komende tijd volop in de partij nog gedacht en gediscussieerd worden over de taken en de bevoegdheden die in dat nieuwe stelsel moeten worden gehangen. En dat zal er af en toe ongetwijfeld hard aan toe gaan. Zo hoort dat ook binnen de PvdA.

Maar, zo voorspel ik u, daar gaan we de komende maanden uitkomen zodat we straks klaar zijn om volop campagne te gaan voeren voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2014. Want die gaan NIET over het stelsel.

Die verkiezingen, partijgenoten gaan over: goed onderwijs voor elk kind, binnen en buiten de ring. Die verkiezingen gaan over passende en betaalbare huisvesting voor jong en oud, rijk en arm, gezinnen en alleenstaanden. Die verkiezingen gaan over het behoud van toegankelijke zorg voor iedereen die dat nodig heeft. Die verkiezingen gaan over het behoud van de werkgelegenheid in onze stad. Juist in een tijd van bezuinigingen.

Het bestuur is dan ook al volop bezig met de voorbereidingen richting de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar. Wij zijn bezig met procedure van de lijsttrekkersverkiezing. We zijn bezig met het samenstellen van een kandidatencommissie en het opstellen van een profiel. Ten slotte zijn we hard bezig met het uitzetten van het traject dat moet leiden tot een verkiezingsprogramma. In de ledenvergadering van maart zullen we u over veel van deze zaken nader informeren.

In mijn rede op 29 november had ik het over structuur en verbinding als twee kernbegrippen die voor mij de komende bestuursperiode centraal zullen staan. En u kunt niet ontkennen dat ik daar net al het nodige over gezegd heb. De vertaling van de kernbegrippen zal ook blijken in de opmaat naar de verkiezingen. Het verkiezingsprogramma moet het resultaat zijn van een uitgebreide consultatie binnen stad en vereniging. Een product waarin leden zich herkennen omdat ze er op onderwerpen over mee hebben kunnen praten, denken en schrijven.

Maar natuurlijk gaan we ook anderszins de stad in. We gaan overal canvassen. Om te beginnen komende zaterdag waar Diederik Samsom in Amsterdam Noord acte de presence zal geven. Verder gaan we verder met het ombudswerk en zullen we vanuit de stadsregio kijken hoe we deze werkzaamheden in de diverse stadsdelen kunnen faciliteren. En tenslotte zullen we themabijeenkomsten en politieke cafés beleggen om ons oor te luister te leggen en volop te discussiëren.

En u zult zien. Tegen de tijd dat het november is hebben we een prachtig verkiezingsprogramma, een nieuwe lijsttrekker en zullen we de straten roder doen kleuren dan ooit. Rood dat staat voor (en ik heb kleurenpsychologie erop nageslagen) strijdvaardigheid, uithoudingsvermogen, geestdrift, passie, vastberadenheid, moed en ja, ook het sociaaldemocratisch gedachtegoed. En daarmee, partijgenoten, gaan we de straat op met de belofte dat onze toekomst mooier kan zijn dan ons verleden. Als we de moed opbrengen te dromen en we de kracht hebben die dromen in praktijk te brengen.

Dank u wel en hierbij wil ik toosten op een mooi jaar.

En de oplettende luisteraar is het misschien niet ontgaan; de laatste zin die ik net uitsprak is geplagieerd en komt uit het boek “De ontsluierde stad” van Lodewijk. Een echt bruggetje dus.

Want ik weet het, Lodewijk, je hebt al afscheid genomen van je collega’s en twee weken geleden ook van de stad. Maar je afscheid op de ALV in november waar je even mocht zwaaien om vervolgens met een bos bloemen via een zijdeur te vertrekken, doet te kort aan jouw bijdrage aan partij en stad het afgelopen decennium.

Ik wil er dan ook nog even bij stil staan. Want ik moet zeggen, ik heb je niet heel veel meegemaakt, maar van wat ik heb gezien ben ik onder de indruk geraakt.

Om goed te kunnen functioneren moet je kunnen dromen en kunnen vechten, zo schrijf je. En dat heb je ook laten zien. Op de dossiers Onderwijs en de Wallen lukte het je om, ondanks het feit dat je er lang niet over ging, grote stappen te maken. Al was het maar door de mind set van velen te veranderen. Domweg omdat jij je er niet bij wil neerleggen dat sommige kinderen al met een achterstand beginnen omdat ze niet op de juiste school zitten. Omdat jij klaar was met het idee dat het Red Light District een toeristische trekpleister is waar de stad zich op laat voorstaan, in plaats van strijd te voeren tegen de wantoestanden op het gebied van mensenhandel en vrouwenmisbruik. U zult begrijpen onderwerpen naar het hart van mij, zijnde een vader met jonge kinderen die tot voor kort midden op de Amsterdamse Wallen woonachtig was.

Lodewijk, je moet kunnen blijven dromen is je credo. Je verdienste is dat je heel veel mensen om je heen ook aan het dromen hebt gezet. Ik heb het je een paar keer zien doen in de fractie, ik heb het je zien doen in grotere zalen waar je partijgenoten toesprak. Jij hebt het tergend jaloersmakend charismatisch talent om mensen mee te nemen in je gedachten en ze uit te dagen verder te denken dan waar ze zichzelf toe in staat achten. En nee, ik heb het dan niet over luchtkastelen, maar over dromen hoe de stad en het land er ook uit zou kunnen zien als je maar hard werkt en de overtuiging hebt.

Als symbolisch gebaar hier een cadeau. Het is niet alleen voor jou, maar het is vooral voor je kinderen. Je kunt hiermee jouw kroost uitleggen waarmee jij je bezig houdt en waarom je ongetwijfeld soms te weinig thuis bent. Je kunt heel eenvoudig laten zien hoe ons land erbij ligt en aan de hand daarvan kun je samen met je kinderen dromen over waar en hoe we dit land nog mooier kunnen maken.

Lodewijk, dank je wel voor wat gedaan hebt en veel succes in Den Haag!