‘Integratienota toont ware PvdA gezicht’

Marcel Duyvestijn en Eddy Terstall schreven een artikel over de resolutie integratie ‘Verdeeld Verleden, Gedeelde Toekomst’ van landelijk partijvoorzitter Lilianne Ploumen. De resolutie wordt besproken op het PvdA-congres van 14 en 15 maart. Wijzigingsvoorstellen, vragen en commentaren over en op het stuk zullen, voor zover afkomstig van Amsterdamse PvdA-afdelingen, ook op deze website worden gepubliceerd.

‘Integratienota toont ware gezicht’

De PvdA voelde soms als een ijskoude stiefvader. Op gebied van integratie, religie en migratie werd continu weggekeken. Het moest van beide kanten komen, was de mening. Of nog erger: wacht maar af, dan komt het vanzelf goed. Mensen die in het lichtrode huis wel over deze onderwerpen spraken, werden weggehoond. ‘Wij hebben geen Scheffer-probleem’, riposteerde oud-burgemeester Patijn op het pamflet van Paul Scheffer, het multiculturele drama. Iemand als Bolkestein werd verweten ‘te vissen in troebel water’. Pim Fortuyn werd gemakshalve linea recta in de bruine hoek gezet en men was apetrots op de eigen oogkleppen.

Vaak stonden we bij de deur, de deurklink al in de hand. Dit was niet ons huis. Maar wat dan? Moesten we naar de VVD waar het integratiedebat wel in volle vaart door de zalen denderde? Of iets anders dat de vrijzinnige geest plezier geeft, D66 en GroenLinks? Maar nee. Wij hoorden bij de PvdA. Een partij die emancipatie, volksverheffing en ontplooiing hoog in het vandaal heeft staan. In woord. Dat dat niet altijd in de praktijk wordt gebracht, is treurig. Maar toch, het verkiezingsprogramma en het beginselprogramma zijn er duidelijk over. Wij zijn dus sociaaldemocraten. En daarom zijn we liefdevol lid van de PvdA.

En toen kwam ‘Ploumen’. Hatseflats. Haar integratienotitie ging verder dan we ooit hadden durven dromen. Op gebied van religie nog niet ver genoeg – islam op een openbare school is ons nog steeds een gruwel – maar het begin is er. Uit deze notitie spreekt de echte PvdA. De sociaaldemocratische PvdA die grenzen stelt. Die duidelijk is. Die perspectief biedt. De resolutie houdt de belofte in dat het overmatig pamperen ophoudt en het prikkelen begint. De belofte ook dat men over echte emancipatie durft te denken. Niet alleen in de portemonnee maar ook en vooral in het hoofd.

Maar dan de reacties op de notitie. Die waren soms negatief. Vaak werden Wilders en Verdonk erbij gehaald als afschrikwekkende voorbeelden. Alsof we zouden vissen in hun water.Ook was de notitie ‘bikkelhard’. En de toon was ‘eng’. Zo integreerde ‘men’ niet.

Dan begint het zuchten. Want waar is een migrant meer mee geholpen? Met wegkijken, met pappen en nathouden, met het marchanderen van normen en waarden die gemeengoed zijn in Nederland. Die waarden zijn de verworvenheden die de basis vormen voor de succesformule van de open samenleving. Wij willen een PvdA die opkomt voor mensen die hogerop willen zonder geremd te worden door cultuur of religie. De PvdA verheft en ontplooit, zoals we dat altijd gedaan hebben. Door weg te kijken, hebben we die mensen in de steek gelaten.

Het gaat om Turkse jongens die het Turkse leger in moeten. Om Marokkaanse meisjes die onder de duim worden gehouden door vaders en broertjes. Het gaat om de vele meisjes die verplicht een hoofddoek dragen. Het gaat om ongewenste bemoeienis van de Marokkaanse overheid met mensen die hier wonen, maar toevallig Marokkaanse ouders hebben. Om de bemoeienis van internationale salafistische of nationalistische organisaties die een situatie nastreven waarin we nooit echt bij elkaar horen. Waarin er twee parallelle samenlevingen zijn. Twee Nederlanden. En twee Nederlanden is géén Nederland.

Met deze resolutie komt de PvdA op voor mensen die in ons land willen leven en geloven in onze democratie, onze waarden en onze normen. Die verder willen. Die van onze vrijheid willen genieten. Een vrijheid waar we eerder dankbaar voor zijn dan dat we er trots op zijn, omdat het niet onze generatie was die haar bevochten heeft. We hebben haar slechts in bruikleen en moeten haar in alle nederigheid bewaken. Wij moeten ook duidelijk stellen wat die vrijheid inhoudt. Is dat ‘bikkelhard’? Integendeel. De PvdA moet het opnemen voor de emanciperende Fatima en niet voor haar vader die een traditionele rol voor haar in gedachte heeft. Gelijkheid van man/vrouw, homo/hetero, zwart/wit.

Door deze nota keert PvdA terug naar traditie van emancipatie en feminisme, maar ook echte solidariteit in plaats van het faciliteren van slachtofferdenken. Mensen worden weer serieus genomen en de opstellers beseffen dat het weer tijd is om kleurenblind te worden. Een burger is een burger. Punt. Mensen zijn gelijk en hebben alle rechten. Culturen en religies niet. Die mag je betwisten. Die mag je hard aanvallen. Die moeten zich steeds weer bewijzen op criteria als waarheid, menselijkheid, kwaliteit en moraliteit. Zo werkt de open samenleving. Of zoals Ploumen het fraai verwoordt: “De fout die we nooit meer mogen maken, is het inslikken van kritiek op culturen of religies omwille van de tolerantie.”

Deze resolutie laat het ware PvdA gezicht zien. In dat gezicht zijn de trekken van de sociaaldemocratie zichtbaar. Opkomen voor mensen. En dat met emancipatie, volksverheffing en ontplooiing. Ondanks een paar minpuntjes zijn wij verliefd geworden op ‘Ploumen’.

Marcel Duyvestijn en Eddy Terstall zijn allebei ‘liefdevol’ lid van de PvdA. Dit stuk verscheen 13 januari in De Volkskrant