Hoe is het nu met Ahmed Aboutaleb?

U heeft er nu ruim honderd dagen op zitten in Balkenende-IV. Hoe bevalt het en wat is u het meest opgevallen?
Het bevalt mij goed. Ik ben groots en hartelijk ontvangen op het ministerie. Dat geeft een gevoel van een warm bad, van welkom zijn. Ook hebben ze me snel wegwijs gemaakt. Mijn ervaringen als bestuurder in Amsterdam hebben me daar natuurlijk ook bij geholpen.

Hoe is het om samen te werken met een gereformeerde conservatief als minister Donner?
Fantastisch. Minister Donner is een uitstekende collega, waar ik erg goed mee kan samenwerken. Ik heb veel aan zijn enorme ervaring en kennis en andersom kan ik de minister weer helpen met mijn ervaringen uit de praktijk in Amsterdam. We vullen elkaar wat dat betreft goed aan. En naast een goede samenwerking kunnen we ook vaak samen lachen…

Mist U Amsterdam?
Jazeker, maar ik kom nog vaak als staatssecretaris in Amsterdam voor werkbezoeken of vergaderingen en dat blijft ook in de toekomst.

Uw aantreden als staatssecretaris van Sociale Zaken riep gemengde reacties op binnen de PvdA. ‘Hij zou toch minister worden en nu laat hij in Amsterdam in de steek voor een staatssecretariaat.’ Waarom heeft u niet tegen Bos gezegd: ik word minister of ik blijf in Amsterdam. U had uw poot stijf kunnen houden.
Het is mij nooit gegaan om de titel van minister of staatssecretaris. Ik ben iemand van de inhoud en ik voel een grote verantwoordelijkheid naar de vele mensen die op mij gestemd hebben. Het was voor mij een belangrijke afweging of ik ook echt iets voor mijn kiezers in Amsterdam kon betekenen. Met mijn huidige portefeuille kan ik dat, dus dat dat een staatssecretariaat is doet daar niet aan af.

Het leek alsof u pas net goed op gang was gekomen als wethouder in Amsterdam. Ook Lodewijk Asscher zag uw vertrek met lede ogen aan.
Ik heb met Lodewijk geweldig samengewerkt. Samen de verkiezingen gewonnen en vervolgens een mooi college- programma geschreven. Dat waren intense jaren die we samen beleefd hebben. Ook ik ging om die reden met pijn in het hart weg. Maar ik ben ervan overtuigd dat ook met de nieuwe wethouder Amsterdam weer verder komt. Daar heb ik alle vertrouwen in.

Goed, we krijgen u helaas niet terug als wethouder met dit soort vragen. De honderd dagen zitten erop. Hoe heeft een macher zoals u het volgehouden: honderd dagen niet besturen maar ‘praten met de samenleving’? En wat heeft het opgeleverd?
We zijn over een aantal belangrijke thema’s het debat aangegaan met de samenleving. We zijn de dialoog aangegaan over onder andere armoede, arbeidsparticipatie van ouderen en allochtonen en het ondernemerschap. Tijdens de werkbezoeken hebben we een kijkje genomen op de werkvloer en niet alleen gedebatteerd met bestuurders en uitvoerders, maar ook met de gebruikers van onze voorzieningen.
Wat me tijdens een werkbezoek in Arnhem in het Spijkerkwartier goed is bijgebleven is een vluchteling die 12 jaar geleden naar Nederland is gekomen sinds 10 jaar een succesvolle onderneming runt. Hierdoor heb ik in de praktijk geleerd dat niemand vluchtelingen erop wijst dat ze ook een onderneming kunnen starten. Het UWV zou hen, in plaats van een uitkering of bij een werkgever proberen te plaatsen ook op het ondernemerschap moeten wijzen.

Wat zijn uw concrete speerpunten de komende jaren? Waar mogen we u op afrekenen bij de volgende verkiezingen?
Het verminderen van het aantal mensen in de bijstand is één van mijn ambities voor de komende vier jaar. In het akkoord dat ik met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heb bereikt, staan een aantal ambities; het aantal mensen dat een beroep doet op de bijstand moet de komende jaren met 75.000 omlaag. Bovenop die 75.000 willen we nog eens 25.000 mensen die nu niet werken en geen bijstand hebben extra aan de slag helpen (Nuggers). We gaan ons extra inspannen om armoede, problematische schulden en niet gebruik te bestrijden. Sociale uitsluiting is me een doorn in het oog, kinderen van kansarme ouders zouden een computer moeten hebben om hun kansen mee te doen in de maatschappij te vergroten. En zoals ik al bij de vorige vraag noemde het ondernemerschap moet extra gestimuleerd worden.

Een auto met chauffeur, een chique werkkamer in Den Haag, macht, aanzien, dat klinkt allemaal als een jongensdroom. Maar ik kan mij voorstellen dat u in uw privéleven hinder ondervindt van uw functie. Hoe weegt dat tegen elkaar op?
Eerlijk gezegd zijn macht, aanzien en auto’s met chauffeur nou niet zaken die in mijn jongensdromen voorkwamen. Maar als je wilt weten hoe het is om een drukke baan te combineren met het hebben van een privé-leven, is het antwoord dat dit uiteraard niet altijd gemakkelijk is. Maar dat geldt net zo goed voor kleine ondernemers met een winkeltje die ook lange dagen moeten maken. Maar als je het met passie doet en denkt dat de wereld om je heen een stukje beter wordt dan krijg je daar enorm veel energie van.

De landelijke PvdA bevindt zich in electoraal zwaar weer. Voorzitter Van Hulten is opgestapt, Bos krijgt kritiek op het feit dat hij in het kabinet niet goed het PvdA-geluid kan laten horen en het rapport-Vreeman was ook niet mals. Welke rol ziet u voor zichzelf weggelegd in deze perikelen rond het leiderschap van de partij?
Door de komende vier jaar met dit kabinet te laten zien dat Nederland weer een stukje socialer wordt. Waar mensen kansen krijgen op werk, op een huis, op meer mogelijkheden. Waar kinderen niet onnodig opgroeien in armoede. Kortom, door te laten zien dat een kabinet met de PvdA beter is voor Nederland.

Bent u in staat Bos op termijn op te volgen? Heeft u die ambitie?
Nee.

Toch nog een keertje proberen: is er een kans dat we u ooit terugzien in een publieke functie in Amsterdam? Burgemeester van Amsterdam? U zou met open armen ontvangen worden.
Voorlopig ben ik nog maar een paar maanden begonnen als staatssecretaris en ik heb het verschrikkelijk druk. Vergeef me, maar het laatste waar ik mezelf nu tijd voor gun is nadenken over wat ik ooit nog allemaal zou willen doen.

• Eric Bosman is onze speciale verslaggever