'Nieuwe kabinet moet kolencentrales sluiten.'

Het zal menigeen verbaasd hebben, de warme winter die we nu meemaken. Het jaar 2006 brak alle records en de zee stond tijdens de storm in november in Delfzijl nog nooit zo hoog (1). Het KNMI doet op haar website melding van het ene record na het andere: ook januari was de warmste ooit (2).

Het International Panel on Climate Change is eenduidig over de reden: wij verhogen de isolatiewaarde van de atmosfeer door deze vol te blazen met broeikasgassen. Op andere planeten blijkt dat zeer succesvol te werken: op bijvoorbeeld de planeet Venus is het gemiddeld 450 graden Celcius en dat wordt veroorzaakt door de atmosfeer aldaar: die bestaat hoofdzakelijk uit CO2. Op de maan ontbreekt een atmosfeer en daar is het dan ook -200 graden. De juiste- en stabiele samenstelling van de atmosfeer is een belangrijke voorwaarde geweest voor het ontstaan van leven op het ruimteschip de aarde.

Het concept regeerakkoord noemt wel een emissiedoelstelling: 30% reductie t.o.v. 1990, te bereiken in 2020. Dat is al een hele ambitie alleen geeft het mondiaal gezien bereiken van deze doelstelling slechts een kans van 30-50% dat hiermee de klimaatverandering binnen de 2 graden blijft. Er wordt dus voor gekozen om langs de afgrond te lopen in plaats van aan de veilige kant te blijven.

Stelliger is het akkoord over de economie: die moet 2% per jaar groeien om alle politieke wensen te financieren. Deze groei wordt echter gegenereerd door een economie die wordt aangedreven door fossiele energie. Zo wordt de groei van Schiphol niet aan banden gelegd en zijn er plannen voor het bouwen van extra kolencentrales.

De christelijke achtergrond van het kabinet leidt niet tot aandacht voor de schepping. Mooie zinsnedes staan wel in het programma van het CDA: “Economische groei mag niet ten koste gaan van het milieu”. In de praktijk zijn dit dode letters. Met het voorgestelde regeerakkoord kunnen we wederom spreken van een “broeikaskabinet”.

Helaas zijn we met aanpassen deels te laat: ook indien nu sterke reducties worden doorgevoerd is klimaatverandering onontkoombaar. De CO2 concentratie is momenteel 380 parts per million (ppm) terwijl dat 280 was in het pre-industriële tijdperk. De huidige concentratie is de afgelopen 650.000 jaar nog nooit voorgekomen. De toename is 2 ppm per jaar.

Dat betekent dat ook als we nu mondiaal de emissies sterk terugdringen alleen de stijging wordt gestopt. En wellicht dat de concentraties slechts langzaam weer dalen. Deze feiten leiden tot de conclusie dat iedere beperkte doelstelling tekortschiet en alleen een maximale inspanning gerechtvaardigd is. En een meetbare doelstelling ontbreekt in het programakkoord.

Daarom zijn de volgende aanpassingen in het Regeerakkoord nodig:

1. Stop vervuilende groei
Het investeren in milieu is zinloos als de positieve effecten daarvan teniet worden gedaan door negatieve effecten op andere beleidsterreinen. Milieuwinst werd in het verleden teniet gedaan door groei van de economie, toename van het energieverbruik, automobiliteit, vliegverkeer en het gebruik van zwaardere auto’s.

Wanneer uit wordt gegaan van 0% groei is de groeiverslaving van de regering ten einde. Geld voor nieuw beleid moet worden vrijgemaakt door verkwisting van bestaande middelen tegen te gaan. Momenteel wordt publiek geld verkwist door dit naar private partijen over te maken zonder dat dit een maatschappelijk gewenst effect heeft. De ongelimiteerde hypotheekrenteaftrek voor hogere inkomens is daarvan een flagrant voorbeeld. Hier kunnen miljarden worden bespaard.

2. Gebruik aardgasbaten voor energietransitie
De Vrom- en EnergieRaad bepleiten de inzet van aardgasbaten voor energietransitie en met meer ambitie dan in het conceptakkoord genoemd (4 miljard i.p.v. 800 miljoen(3)) . Men redeneert dat de aardgasbaten eindig zijn en het best worden besteed om de energietoekomst van Nederland veilig te stellen. Een niet onlogische redenering.

Maar in de wet op het Fonds voor Economische Structuurversterking (FES-fonds) is energietransitie geen beoogd doel (4)en in het regeerakkoord wordt voorgesteld dit zo te houden. Dat zou dus anders moeten.

3. Deltaplan voor energietransitie: sluit kolencentrales
De milieubeweging bepleit als sinds jaren massale inzet van zonne-energie.
Maandelijks stuurt de zon net zoveel energie naar de aarde als alle bekende reserves aan fossiele brandstoffen bij elkaar. Het grootschalig plaatsen van hoogrenderende zonnepanelen op daken net zoveel energie op als alle energiecentrales bij elkaar (5).

Burgers en bedrijven worden –naast consumenten- leveranciers van CO2-vrije energie. De energiebedrijven krijgen een andere rol: het onderhouden van zonnepanelen en het distribueren van energie. Wat ook als uitdaging blijft is het opvangen van pieken en dalen in het aanbod van- en de vraag naar energie. Dit kan grootschalig op twee manieren: door water omhoog te pompen en door lucht te persen in ondergrondse zoutkoepels.

In de jaren 70 waren hiervoor al plannen: het plan Lievense. Dit voorzag destijds in de aanleg van een dijkkring met windmolens. Overschot aan energie werd opgeslagen door het omhoog pompen van water. Middels turbines werd kwam deze energie weer vrij door het laten uitstromen van dit water via turbines.
Door de aanleg van dijkringen in bijvoorbeeld de zee ontstaan reservoirs waarin door het oppompen van water energie kan worden opgeslagen. Deze dijkkringen fungeren tevens als bescherming van de kust.

Het is niet te verwachten dat het Congres van de PvdA een aanscherping van het regeerakkoord zal eisen. Maar het zou wel een stap in de goede richting zijn. De PvdA zou zich dan op wetenschappelijke gronden meer als hoeder van De Schepping opstellen dan de partijen die zeggen te opereren vanuit het geloof.

De auteur is Bestuurskundige en lid van de PvdA

Noten:
1- http://www.svsd.nl/index.cfm?page=waterstandgrafieken.delfzijl&load=delfzijl.H10
2- KNMI: http://www.knmi.nl/vinkcms/news_detail.jsp?id=36071
3- http://www.vromraad.nl/Download/Advies%20energietransitie%20korte%20versie.pdf Blz. 52
4- http://www.st-ab.nl/wetten/0495_Wet_Fonds_economische_structuurversterking.htm
5- Lucas Reijnders: energie van houtkachel tot Zonnepaneel

Wilt u ook een ingezonden brief sturen? Mail deze dan naar [email protected]. Gegarandeerd antwoord.