Column Wouter Breedt Bruijn (trekker ThemaTeam Democratie)

Amsterdamse PvdA’er Wouter Breedt Bruijn van het Themateam Democratie schreef een blog: ‘Democratie héb je niet. Democratie beoefen je.” Het ThemaTeam Democratie organiseert in mei en juni een drietal bijeenkomsten waarin diverse aspecten van democratie in discussievorm naar voren gaan komen. Lees de column ter introductie. Op de website is meer te lezen over de opzet van het Themateam Democratie. Deze week volgt de aankondiging van de eerste bijeenkomst op Facebook.

door Wouter Breedt Bruijn, 13 april 2016

Na een lange en vooral natte winter begint het buiten steeds draaglijker te worden. Afgelopen weekend was het weer bijna als heerlijk te betitelen. Twee á drie keer per week ben ik sinds kort weer op de racefiets te vinden. De heerlijke winterse speciaalbieren zijn omgeruild voor proteïne-houdende drankjes en vorige week was het zowaar tijd voor mijn eerste wedstrijd van het seizoen. Aan het weelderige haar op mijn benen is nog te zien dat de winter nog niet lang achter de rug is. Over een paar weken is de temperatuur zo gestegen dat ik dit niet meer kan verhullen met een lange broek. Ik word steeds fitter en voel mij zowaar weer bijna een echte wielrenner, ondanks dat ik al vier jaar niet meer koers op een echt hoog niveau. Als ik mij een wielrenner voel, ben ik dat dan ook?

Mag je jezelf alleen voetballer noemen als je elke zondag op een zompig veld de helft van je weekend opoffert? Ben je nog een pianist als je na vijftig jaar pianospel door reuma je geliefde hobby niet meer kan beoefenen? Ben je wel een (sociaal)democraat als je niet komt opdagen bij een ledenvergadering en tevens vergeten bent de vragen van het ledenpanel in te vullen? Heb je het recht om te klagen over de komst van een asielzoekerscentrum in je wijk, als je de voorgaande vier verkiezingen niet gestemd hebt omdat je geen vertrouwen hebt in het democratisch systeem?

Wij van het Themateam Democratie hebben de stelling ingenomen dat je een democratie niet kan hebben. Democratie is iets dat je slechts kunt beoefenen. Democratie is een hobby, kunst, sport of een beroep. Het is iets waarin je jezelf kunt trainen waardoor progressie mogelijk wordt. Je kunt er variaties op verzinnen en trucjes mogen afgekeken worden van idolen en tegenstanders. Je kunt het spelen in teamverband maar natuurlijk ook in je eentje op zolder achter de laptop. De mogelijkheden zijn eindeloos.

Democratie als sport

Als wij de staat van de huidige democratie beschouwen als een sport dan vallen een aantal zaken op. Ten eerste kennen de grote verenigingen een dramatische terugloop van het aantal leden. De traditionele vereniging, de politieke partij, verliest langzaam zijn plek als massale trainingsplaats. De leden die wel lid blijven, treffen een club waarin  de gelden steeds meer gericht zijn op de selectie. De mindere elftallen mogen slechts een keer in de week trainen op een modderig trainingsveld terwijl het eerste team beschikt over een luxe trainingscomplex en rondgereden wordt in een dure spelersbus. De rest van het geld gaat naar de selectiemachine, dat wanhopig speurt naar de talenten die zich op dat modderige trainingsveld maar moeilijk kunnen onderscheiden. De selectie kent namelijk een voortdurende leegloop en moet aangevuld worden met het vaak nog onervaren talent. De selectie maakt indruk, maar van een echte volksclub valt al lang niet meer te spreken. De sfeer in de kantines verdwijnt en terwijl de bitterballen in de VIP-box waarschijnlijk goed smaken worden daar alle beslissingen gemaakt.

Veruit het grootste deel van de democraten is niet meer aangesloten bij een dergelijke democratische vereniging. Het gevolg is dat voor velen het beoefenen van democratie zich heeft verplaatst naar de privésfeer. Op werk en in de kroeg worden wat krantenkoppen besproken en de kans is groot dat de stemwijzer eens in de vier jaar wordt ingevuld. Uiteindelijk worden met een potlood wat rondjes roodgemaakt en kan thuis aan de keukentafel met trots gezegd worden dat de democratische plicht weer is vervuld.

Uiteraard valt bovenstaande scene onder democratie, maar uitgaand van het feit dat democratie een sport of kunst is, scoort deze scene geen hoge score bij de vakjury. Er wordt slechts voldaan aan een democratisch minimum. De democratische plicht is hierbij vergelijkbaar met een puberale kerkganger die alleen op kerstavond in de kerk verschijnt omdat zijn laatst levende oma dat altijd zo fijn en knus vindt. De kerkliedjes mompelt hij mee omdat hij de teksten niet kent, maar oma kijkt tevreden. Het opdagen bij verkiezingen is zo verworden tot een kwestie van fatsoen. Als je beter nadenkt houd je hiermee alleen je oma voor de gek en dat is eigenlijk helemaal niet zo netjes

Aanpak Themateam

Het Themateam Democratie ziet voor haarzelf de opdracht weggelegd om de Amsterdamse afdeling van de PvdA aan te zetten tot denken over het beoefenen van democratie. Hierbij staat de persoonlijke invulling van deze kunstvorm centraal. Een aantal persoonlijke positiebepalingen binnen de democratie willen wij in beeld brengen om zo de afdeling als geheel een spiegel voor te houden. Het gesprek wordt aangegaan met diverse lagen uit de samenleving en de partij over hun ideale vorm van democratie en de beoefening daarvan.

Diverse onderwerpen worden hierbij aangesneden. Bijvoorbeeld  de mogelijkheden en moeilijkheden van democratische waarden via het internet. Het ledenpanel dient hiervoor als voorbeeld om deze discussie op gang te brengen. Ook transparantie is een onderwerp wat naar voren gaat komen.

Het team democratie wil dat de partij en zijn leden een discussie aangaan. Deze discussie moet openlijk gevoerd worden. Als katalysator voor de discussie nemen wij diverse interviews af met bekende en minder bekende partijleden. De website van de PvdA Amsterdam dient hiervoor als discussieplatform.

Een plan Cruijff

Het Themateam Democratie wil het gesprek aangaan met de leden en partij over het verbeteren van de trainingsmogelijkheden om plekken te creëren waardoor de democratie beter beoefend kan worden. Drie bijeenkomsten worden georganiseerd met betrekking tot de bovengenoemde thema’s.

Een goede selectie en een sterke competitie kunnen zorgen voor een hoger niveau. Toch moet de PvdA Amsterdam zich gaan richten op een bredere basis. Als we het beoefenen van democratie serieus gaan nemen, als een kunst of een sport, dan wordt het tijd om goed te kijken naar de basis. Die is immers het belangrijkst. Een sociaaldemocratische partij moet streven naar een samenleving waarin de democratie door zoveel mogelijk mensen kan worden beoefend. Het zijn de democratische vaardigheden die wij bij een grotere groep ontwikkeld willen zien worden. Hierin moet geïnvesteerd worden. Hoe meer mensen de democratie beoefenen des te gezonder wordt de samenleving. Daarom zijn er meer veldjes, ballen, fietsen en instrumenten nodig. Pas op het moment dat de burgers en partijleden een paar keer per week worden uitgedaagd om de vaardigheden te trainen, kunnen ze zich echt democraat voelen. Natuurlijk hoeft niet iedereen zaterdag op het veld te staan. Een balletje trappen op een plein in de buurt is ook goed, maar het moet wel mogelijk worden gemaakt. Een trainingsveld, is niet de grasmat in de ArenA, maar gewoon het trapveldje dat iedereen in zijn buurt heeft.

Morgen rijd ik mijn tweede wedstrijd van het seizoen en ik kan daarna met trots zeggen dat ik mij weer een beetje meer wielrenner voel.