Burgemeester Sadiq Khan is overwinning voor Londen

Goed nieuws voor links deze week. In Londen werd Labour-kandidaat Sadiq Khan gekozen tot burgemeester van Londen. Ondanks dat de rechts-conservatieve krachten met een smerige en racistische campagne geprobeerd hebben om te voorkomen dat Londen een ‘moslim-burgemeester’ zou krijgen, kozen de meeste Londenaren (57%) voor Khan. Na Aboutaleb de tweede islamitische burgemeester van Europa.

Londen is geen Amsterdam, maar de ontwikkelingen in beide steden zijn vergelijkbaar. De campagne van Khan richtte zich vooral op de woningmarkt en de toenemende tweedeling in de stad. Thema’s die wij ook in Amsterdam continu voor het voetlicht brengen in de strijd tussen het rechtse college en de linkse oppositie.

Khan heeft zich, in tegenstelling tot rechts, gericht op de grote problemen die Londen heeft op de woningmarkt. De enorme stijging van  de huizenprijzen heeft geleid tot speculatie, verdrijving van gewone Londenaren en (door Cameron en Johnson aangemoedigde) sloop van sociale huurwoningen. Alles om plaats te maken voor duurdere woningen en vastgoed. De mondiale elites en jetset kopen steeds meer op in Londen, terwijl de woningen voor gewone Londenaren onbetaalbaar zijn geworden. Voor Londenaren is de grens bereikt. Khan is er in geslaagd de Londense burgemeestersverkiezingen tot ‘een referendum over de woningmarkt’ te maken die hij glansrijk heeft gewonnen.

In Amsterdam is de uitverkoop van sociale huurwoningen nog nooit zo fors geweest. De huizenprijzen stijgen zo dat wonen onbetaalbaar wordt. Het ene jubelbericht na het andere verschijnt over megalomane ‘praalwoningen’ van 16 tot 25 miljoen euro, terwijl het percentage sociaal in nieuwbouw nog nooit zo laag is geweest. Ondertussen loopt de wachtlijst voor een sociale huurwoning op en kunnen de lagere middeninkomens nergens terecht. In meer dan eenderde van de Amsterdamse  buurten is het  aandeel sociale huurwoningen al fors onder de 35% gezakt.  Tot op heden doet de coalitie van VVD, D66 en SP er niets aan om de uitverkoop een halt toe te roepen en wijst zij al onze moties om in te grijpen af .

In Londen is niet alleen sprake van fysieke segregatie (het niet bij elkaar wonen van verschillende inkomensgroepen) maar ook van  een steeds meer toenemende economische segregatie, waarbij de rijken steeds rijker worden en de armen steeds armer. Khan, een migrantenkind, zelf opgegroeid in een sociale huurwoning en zonder prive-onderwijs die de meeste Britse politici hebben genoten, heeft constant gewezen op de noodzaak voor betaalbare woningen en goed openbaar onderwijs om ontwikkeling en sociale mobiliteit  mogelijk te maken.

Ook in Amsterdam zien we een toenemende sociaal-economische segregatie, die zichtbaar is in het onderwijs. Zo laat recent onderzoek van OIS zien dat Amsterdam 66 basisscholen kent waar minder dan 20% van de kinderen hoogopgeleide ouders heeft. Daar tegenover staan 22 scholen waarvan meer dan 80% van de kinderen hoogopgeleide ouders heeft. Het verschil in schooladviezen tussen deze twee groepen scholen laat zich gemakkelijk raden. Het gevolg is dat de segregatie in ons voortgezet onderwijs dramatisch groot is. Kinderen uit verschillende milieus ontmoeten elkaar nauwelijks nog op de middelbare school. Amsterdam wordt steeds meer een stad van gescheiden werelden.

Khan’s campagne was bijna vergelijkbaar met de Obama-campagne van 2008. Een campagne  die mij en anderen zo veel inspiratie gaf omdat het uitging van de inclusieve samenleving, met een gezamenlijke en beter toekomst voor iedereen, ongeacht afkomst, etniciteit of religie. Een boodschap die PvdA’ers uit het hart gegrepen is.

Ik ben niet alleen blij maar ook bijzonder trots dat hetgeen waar de sociaaldemocratie voor staat, vorige week in Londen zo ruim is omarmd. Want Khan’s overwinning is een overwinning voor de hele sociaaldemocratie. Zijn boodschap is onze boodschap. Waar hij voor vecht is hetzelfde waar wij  in Amsterdam dagelijks voor vechten en zullen blijven vechten.

En daarom heb ik Sadiq Khan, Mayor of Londen, namens onze partij een bos rode tulpen uit Amsterdam gestuurd. Om hem te feliciteren en om hem te motiveren zijn boodschap snel in praktijk te brengen.